Is i Mí an Mheithimh a dhéantar ceiliúradh ar Mhí an Bhróid anseo in Éirinn agus i dtíortha eile i gcéin. Is tráthúil mar sin súil a chaitheamh ar roinnt de na téarmaí úsáideacha atá againn sa Ghaeilge a bhaineann leis an bpobal LADTAI+.

Rinneadh cur síos ar roinnt de na téarmaí atá ar fáil sa Bhunachar Náisiúnta Téarmaíochta sa bhlagmhír Téarmaíocht LADTA sa bhliain 2022. Tá plé an-suimiúil ar fad san alt sin mar gheall ar na focail “Bród” agus “Mórtas”, agus ar an mbealach a dtéann an Coiste Téarmaíochta i ngleic le téarmaí mar sin le cabhair ón bpobal.

Is réimse é seo atá ag forbairt i gcónaí, go háirithe sna mionteangacha. Mar sin, is fiú súil a chaitheamh ar roinnt de na téarmaí eile atá tagtha chun cinn le déanaí, chomh maith le cinn eile atá in úsáid le fada le cur síos a dhéanamh ar phobal aiteach na hÉireann.

Cad is ciall le LADTAI+?

• Leispiach (Lesbian)
• Aerach (Gay)
• Déghnéasach (Bisexual)
• (Duine) Trasinscneach (Transgender (Person))
• Aiteach (Queer)
• Idirghnéasach (Intersex)
• + / móide: Úsáidtear an siombal seo le taispeáint go bhfuil níos mó ná an méid thuas sa phobal LADTAI+.

Seo thíos roinnt samplaí de na téarmaí eile a bhaineann leis an nGnéaschlaonadh / Claonadh Gnéis:

• Éighnéasach (Asexual)
• Allaighnéasach (Allosexual)
• Éarómánsúil (Aromantic)
• Panghnéasach (Pansexual)
• Leathghnéasach (Demisexual)
• Leathrómánsúil (Demiromantic)
• Díreach (Straight)

Seo thíos roinnt samplaí de na téarmaí eile a bhaineann leis an bhFéiniúlacht Inscne:

• Cisinscneach (Cisgender)
• Neamh-dhénártha (Non-binary)
• Aiteach ó thaobh inscne de (Genderqueer)
• Solúbtha ó thaobh inscne de (Genderfluid)
• Neodrach ó thaobh inscne de (Gender-neutral)

• Fear Trasinscneach (Transgender man)
• Trasfhireann (Transmasculine)
• Fearléiritheach (Masculine-presenting)

• Bean Thrasinscneach (Transgender woman)
• Trasbhaineann (Transfeminine)
• Beanléiritheach (Feminine-presenting)

• Éagsúlacht inscne (Gender diversity)
• Gníomhúlacht inscne (Gender performativity
• Diosfóiria inscne (Gender dysphoria)

• Aistriú dlíthiúil (Legal transition)
• Aistriú míochaine inscne (Medical transition)
• Aistriú sóisialta (Social transition)

• Teiripe athsholáthair hormón (Hormone replacement therapy)
• Inscne a sannadh tráth na breithe (Gender assigned at birth)

Seo thíos roinnt samplaí de choincheapa eile atá úsáideach agus muid ag labhairt faoin bpobal LADTAI+:

• Amuigh (Out)
• Braistint chómhuintearais (Sense of belonging)
• Braistint phobail (Sense of community)
• Bratach Bhróid / Bratach Mhórtais (Pride flag)

• Lánúin chomhghnéis (Same-sex couple)
• Lánúin nach den ghnéas céanna (Opposite-sex couple)
• Cailín / Mo chailín (Girlfriend / My girlfriend)
• Buachaill / Mo bhuachaill (Boyfriend / My boyfriend)
• Páirtí / Mo pháirtí (Partner / My partner)

• Cisnormatach (Cis-normative)
• Heitreanormatach (Heteronormative)
• Homafóibe (Homophobia)
• Trasfhóibe (Transphobia)
• Mí-inscniú (Misgendering)
• Défhóibe (Biphobia)

Ní liosta cuimsitheach é seo, ar ndóigh, agus bíonn téarmaí nua ag teacht chun cinn de réir a chéile i gcónaí. Tá níos mó téarmaí a bhaineann leis an bpobal LADTAI+ le fáil ar Téarma.ie agus freisin sa Foclóir Aiteach (dara eagrán, 2022).

Bainigí an-taitneamh as Mí an Bhróid!🏳️‍🌈🏳️‍⚧️

Údar: Liam D'Arcy