#625327
Gan an rogha aige dul ar chúl, chaith Seán an oíche ar fad ar an ionsaí.
Gan an rogha aige dul ar chúl, chaith Seán an oíche ar fad ar an ionsaí.
Ar cúl an leabhair tá DVD ar a bhfuil agusíní deasa ag dul leis.
Tógaim an dul ar gcúl ar na Poncánaigh.
Ar na machairí loma seo, níl feochadán féin ann le dul ar a chúl.
Thug siad cuntas ar amanna ar éirigh leo an Ghaeilge a úsáid lena bpáistí agus amanna ar theip orthu, agus ar an dul chun cinn a rinne siad thar am agus ar an dul ar gcúl araon (Armstrong 2014).
Chuireadar béim i gcónaí, go háirithe nuair a bhí an chuma ar an scéal go raibh an próiseas ag dul ar gcúl, ar bhunú agus ar neartú comhthuisceana.
Is é mo bharúil fhéin gur ar aghaidh ar gcúl ar nós na circe ag cartadh atá an cine daonna ag dul de ghlanbhuíochas na nuatheicneolaíochta ar fad.
Tá dul chun cinn mór á dhéanamh aici ar shlite; tá dul ar gcúl ann ar shlite eile.
Cathain go deireanach a bhí Ciarán Kilkenny le feiscint ar cosa in airde ag dul i dtreo an chúil mar a bhíodh nuair a tháinig sé ar an bhfód ar dtús?
Dar ndóigh, ba í aidhm na hathbheochana an claochlú a bhí ag dul ar stádas agus ar cháilíocht na Gaeilge, mar atá sin rianaithe ag Liam Mac Mathúna, a chur ar gcúl.
Chomh maith leis sin, tá físeán suimiúil eile foilsithe ar líne a thugann léargas ar an obair a bhí ag dul ar aghaidh ‘Ar chúl an cheamara‘ le linn an taifeadta.
Tá an dhá choirceog lonnaithe in airde ar dhíon Choláiste na Tríonóide áit a bhfuil siad mar chuid lárnach de Phlean Pailnithe an Champais (PPC). Cruthaíodh an PPC le dul i ngleic leis an laghdú ollmhór atá tagtha ar líon agus daonra pailneoirí na tíre le glúin anuas. Tá géarchéim dhomhanda de bharr an laghdaithe seo, a ceaptar baint bheith aige le lotnaidicídí, feithidí, galair agus creimeadh gnáthóige. Ceaptar go bhfuil trian de 97 speicis nádúrtha na hÉireann i mbaol díothaithe go hiomlán. Tá súil go gcabhróidh an PPC, agus láithreacha eile mórthimpeall na cathrach atá ag cothú coirceoga beacha an dul ar gcúl atá ar líonra beacha na cathrach as seo amach. Tá tábhacht ar leith leis an líonra pailnithe ní hamháin i dtáirgiú barraí úlla, sú talúin, ráib ola ach chomh maith do phailniú ar fhormhór na bplandaí fiáine a chothaíonn gnáthóga d'fhiadhúlra na tíre. Ní bhfaighfidh an pobal blas den mhil atá á tháirgiú ag na beacha áfach mar go núsáidfear é mar ábhar do thógraí taighde.
Mar a dúirt Breandán Ó hEithir: ‘B’fhéidir gurb í an chomaoin is mó a d’fhéadfadh an scríbhneoir a chur ar an gcúis ná cúl go hiomlán a thabhairt di, a chluasa a dhúnadh ar a himpí agus más scríbhneoir ceart ar bith é [...] a dhul ag scríobh ar a dhícheall sula dtráthfaidh a thobar go deo.’
Bhí sé ag dul sa treo ceart leis na leasuithe ar an Acht Teanga, mar shampla, ach anois tá fear againn a raibh chuile rud ag dul ar gcúl le linn dó a bheith sa phost cheana, in áit an aire a thug bille forásach isteach agus a rinne an-iarracht réiteach a fháil ar cheist chóras iompair na n-oileán a bhí ina phraiseach ar fad nuair a tháinig sé isteach sa roinn,” a dúirt Éamon Ó Cuív.
Aonad Radaiteiripe Tá sé beartaithe ag Iontaobhas Sláinte an Iarthar sraith cruinnithe poiblí a eagrú ó seo go Nollaig maidir leis an dul chun cinn ata á dhéanamh ar Aonad Úr Radaiteiripe ag Otharlann Alt na nGealbhan i nDoire. Beidh na cruinnithe ar siúl i Leitir Ceanainn, Doire, Ómaigh, Inis Ceithleann agus Cúl Raithin. Tá sé beartaithe an t-aonad úr a oscailt ar an bhliain seo chugainn agus tá cuireadh á thabhairt ag Iontaobhas an Iarthair don phobal freastal ar na cruinnithe agus eolas a fháil ar an dul chun cinn atá á dhéanamh.
Nuair a shoilsíonn an ghrian ar an trá ar chúl oileán Inis Sionnaigh, amach ó chósta Ghaoth Dobhair, ní bheadh na Seychelle ábalta dhul in iomaíocht leis, a deir iriseoir RTÉ Raidió na Gaeltachta sa chéad alt i sraith ó scríbhneoirí éagsúla ar na tránna Gaeltachta is ansa leo Má tá neamh le fáil ar talamh agus é le fáil sa Ghaeltacht, is cinnte go bhfuil sin le brath agat agus gaineamh mín Inis Sionnaigh idir na ladhra agat, lonrach geal agus tú ar foscadh faoi na beanna ar imeall na trá.
Níl ann ach cónaí amháin ar an Oileán seo, teach Joe Mulligan agus thig siúl thart ar an oileán ar fad, gaineamh bog faoi do chosa, scaineagán i gcorr-áit agus neart cuain bheaga le dhul ag snámh iontu Tá mo theaghlach ag tarraingt ar Inis Sionnaigh ó bhí mise i mo leanbh, agus tá cuid de na cuimhní is fearr ó m’óige ansin ar an trá ar chúl an oileáin, ag rith ar shiúl ón eallach, ag léim de na clocha, ag súgradh fá na méilte gainimh agus ag déanamh barbeque le seanbhonn cairr tráthnóntaí san fhómhar.
Tig leat dul síos ar do ghogaide agus a bheith ag gliúcaíl isteach orthu agus an oíche mhór dhorcha ag titim ar do chúl.
Is léir ón gcaoi ar thit sé i ndiaidh a chinn gur chuireadar iallach air dul síos ar a dhá ghlúin sular chuireadar an poll i gcúl a chloiginn.
Bhí Ailfí lánsásta dul ar chúl.
‘Bhuel,’ arsa an Sgeilbheag, a bhí i ndiaidh éirí pas beag déanfasach, ‘níl mise le dul ar chúl cnocáin roimh dhuine ar bith.
Cosán caol ar chúl an bhotháin ag dul in airde trí na crainn.
Agus dul ar gcúl!
De réir rialacha an chluiche a bhí á imirt ag an ógánach, más fíor, ba chóir go mba ar gcúl a thiocfadh sé – gan ceadaithe dá chéilí comhraic dul thar an áit ar rug sé ar an liathróid nó go mbeadh sin ciceáilte aige – ‘marc’ na hAstráile.
agus an féidir a rá go ligfidh siad don obair dul ar gcúl?
Thíos sa Daingean a bhí muid agus bhí sceitimíní orainn faoi gach rud a rinne muid, mar go raibh muid chomh hóg ag dul le dinnéar le chéile, ag freastal ar an gcomórtas lúibíní agus muid ar fad suite ar chúl an halla; ag glacadh páirte sa seó Ardán, an dioscó, an lóistín, ag fanacht inár suí deireanach!
Is ag dul ar gcúl a bheadh ann cleamhnas a dhéanamh le Fine Gael.
Maidir leis an gcéad chúl ba ró-éasca ar fad a bhí sé ag Erik Sabo dul thart ar McShane agus ag deireadh an chéad leatha chuir an cosantóir an liathróid isteach ina chúl féin tar éis dó a bheith ar an taobh mícheart den tosach, Robert Vittek.
Maidir leis an gcéad chúl ba ró-éasca ar fad a bhí sé ag Erik Sabo dul thart ar McShane agus ag deireadh an chéad leatha chuir an cosantóir an liathróid isteach ina chúl féin tar éis dó a bheith ar an taobh mícheart den tosach, Robert Vittek.
Maidir leis an gcéad chúl ba ró-éasca ar fad a bhí sé ag Erik Sabo dul thart ar McShane agus ag deireadh an chéad leatha chuir an cosantóir an liathróid isteach ina chúl féin tar éis dó a bheith ar an taobh mícheart den tosach, Robert Vittek.
Tá ár gcuid polaiteoirí ag dul i bhfolach ar chúl na Straitéise 20 Bliain don Ghaeilge.
Ach de réir mar a bhí an cluiche ag dul ar aghaidh, ba ghlóraí cuid áirithe den slua gach uair a ndearna Van Persie agus Robben léigear ar chúl na Spáinne.
Grúpa radacach ar son na Gaeilge agus na Gaeltachta a bhí ann agus ní raibh siad riamh sásta dul ar chúl sceiche leis an scéal.
Ba é comhar na gcomharsan a choinnigh beo na daoine agus a chuir ar ais ar a gcosa iad tar éis an Ghorta, agus áit ar bith nach bhfuil comhar na gcomharsan níl ann ach clampar agus dul ar gcúl.
Ní Gaeilge a chodail amuigh ná galamaisíocht a shaothraigh Ó Cadhain agus b’fhearr leis nach mbeadh muid á chomóradh ar chor ar bith mura mbeadh lorg a láimhe mar shlat tomhais againn agus muid ag meas an ar aghaidh nó ar gcúl atá muid ag dul.
Casadh go Corca Dhuibhne ar shochraid mé ach níor lig mo chroí dhom a dhul thar an gcomhluadar geanúil a bhí ag scaoileadh an aifrinn tharstu taobh amuigh ar chúl an tséipéil.
Bhí sé ina staic ansin gan é in ann dul chun cinn ná ar gcúl.
Rinne sé iarracht a dhul ar gcúl ach ní raibh maith dó ann.
“Is dóigh go bhfuil aon leathamharc amháin ar chúl ceadaithe don té atá ag dul ar aistear fada,” a dúirt sé, an fhiosracht á mharú.
Gealach a bheadh ag dul ar gcúl.
I dtreo dheireadh na 1960idí, áfach, thosaigh gnó Crannac ag dul ar chúl.
P: Cad é do mheas ar an Oideachas Dátheangach ag an phointe seo, ag feabhsú, ag dul ar gcúl .
Ach tá léargas ina aiste, sílim, ar an gcontúirt atá romhainn má leantar le cur chuige an rialtais agus an geilleagar ina stad nó ag dul ar gcúl.
Bíodh nach raibh maolú dá laghad ag teacht ar an ngliogram cos, fós thosnaigh an ghrian ag dul ar chúl in ainneoin an cheoil, agus chrom an ghealach ar a caol ionga a scríobadh ar chorcracht na spéire.
Facthas Aaron Lysaght, 21 bliain d'aois go deireannach inné i gceantar Chúl an Chuilinn. Fear tanaí 6 throigh ar airde atá ann le gruaig ghearr bhán. Táthar ag iarraidh ar éinne le haon eolas dul i dteagmháil leis na Gardaí ag Stáisiún Gardaí Chaisleán an Chomair ar 056-4440650, nó ar líne rúnda an Gharda Síochána 1800 666 111 nó le stáisiún Gardaí ar bith.
Clemenceau – Uachtarán na Fraince ar sé – an seanghadhar, a lámh ar ghlúin mná i gcúl gluaisteáin ag dul chun bualadh leis an ambasadóir Meiriceánach.
Staighre ar chúl le taobh an bheáir, daoine ag dul in airde agus ag teacht anuas.
Ní nós leis dul ar chúl sceiche ag nochtadh a chuid tuairimí, rud nach bhfuil furasta i gcás phobail bhig ar nós lucht na Gaeilge:
Scríobh mé an colún ar feadh cosamar sé bliana agus de bharr go raibh díol mór ar an nuachtán Domhnaigh agus go raibh an colún in áit fheiceálach ar an dara leathanach, léigh cuid mhaith daoine é. Fós féin luann daoine rudaí liom a scríobh mé agus atá dearmadta agam féin ach go gairid tar éis dom slán a fhágáil le m’alma mater (mar a rinne tuairim 89% de na hiriseoirí is fearr sa tír) thosaigh an colún Gaeilge ag dul i ndiaidh a chúil trí chorp an nuachtáin gur imigh as amharc ar deireadh amach trína bhundún.
Agus bíonn air dul ar thóir bia i mbruscar na lánaí cúil.