#1006715
I mbeagnán focal, tá géin Ghaelach ann agus is í atá cumhachtach mar ghéin.
I mbeagnán focal, tá géin Ghaelach ann agus is í atá cumhachtach mar ghéin.
"In a lán cásanna, is géin dúchais atá ann.
B’fhéidir é, ach an féidir go bhfuil baint aige seo leis an ghéin chéanna?
Go maire an ghéin Ghaelach!
Ní meascán mearaí daoine atá i gceist agam, ach meascán mearaí géinte.
Meastar gur caomhnaíodh na géinte sin i siorcanna ar feadh breis agus 450,000 bliain agus gurbh iad na géinte céanna sin ba chúis le cur fiacla i veirteabraigh (vertebrates) ó cheart.
Tá glactha anois nach bhfuil sna géinte ach leath an scéil.
Tá an ghramadach sin sna géinte.
Céard a insíonn sin faoinár nintinn, faoi na géinte atá againn?
Bhí an feisteas a chaitheadar beagán aduain sa Mhallard, scaifeanna an choláiste, seaicéid agus brístí géine.
I mBaile an Phoill, Maigh Géine, Co.
Tá an t-léine stríocach seo ó H&M foirfe dá leithéid – galánta le bristí géine nó le brístí gairide géine (ag brath ar an aimsir, ar ndóigh).
An chulaith cholainne agus brístí géine sprochailleacha, ach anois le dathanna geala agus guaillí móra cumhachtacha!
Conas a thiocfadh le baictéar ag a bhfuil a laghad sin géinte a bheith beo?
Bíonn treoracha sna géinte do shintéis na bpróitéiní atá riachtanach don bhaictéar.
Is féidir anailís a dhéanamh ar an seicheamh DNA agus géinte a aithint.
Tá líon faoi leith géinte ag gach speiceas.
Rinneadh anailís arís ar an seicheamh DNA chun fáil amach cé as a tháinig an fuinneamh chun siúcra a tháirgeadh as an CO2 a glacadh isteach sna baictéir. Bhí géinte ann a léirigh gur bhain na baictéir úsáid as nítrít (NO–2), ceimiceán simplí, mar fhoinse fuinnimh. Ní raibh na géinte fa choinne fótaisintéis sa DNA agus ní raibh na géinte eile chun fuinneamh a ghiniúint ann ach an oiread.
Sacann Céline an bhorróg isteach i bpóca a briste géine.
Tá eolas againn ar na tástálacha ar mheascadh géinte plandaí éagsúla atá faoi réim ag Monsanto.
Téarmaí amhail ‘géinte fabhtacha’, ba chóir go gcuirfeadh sé sin imní orainn.
Bríste géine uirthi, iad stróicthe ag na glúine.
An bríste géine, bhí sé trom.
Bhí seaicéad leathair air agus bríste géine.
Bhí péire bríste géine air.
Bhí T-léine agus bríste géine orthu beirt; tháinig siad chuig an ospidéal faoi dheifir.
Chuir sí buataisí móra dubha uirthi faoina brístí géine agus geansaí dubh.
Tarlaíonn sé seo nuair a thagann athruithe ar na géinte a rialaíonn cilldeighilt.
Roghnaíomar meascán géinte.
Níl mórán géinte ag an bhaictéar toisc an tsreang DNA a bheith chomh gairid sin. Ní raibh ach 251 géin ann, i gcomparáid le 4,288 sa bhaictéar clúiteach E.coli agus meastar go bhfuil níos mó ná 40,000 géin i DNA an duine.
Tá an ghéin Foxp1 riachtanach fá choinne an córas néarógach a fhorbairt i gcosa na luchóige. Ní fhorbraíonn na néaróga i gceart sa luchóg ina mbíonn an ghéin Foxp1 casta as. Dá bharr sin ní bhíonn cumas siúil ag na luchóga sin.
Tá próitéiní eile ann a iompraíonn mianraí agus substaintí riachtanacha ó chorp na ciaróige isteach sa bhaictéar féin. Ní gá ach cuid bheag de na géinte atá ag gnáthbhaictéar, chun go mbeadh ar chumas an bhaictéir seo go leor dá bhfuil ag teastáil chun é a chothú a shú isteach ón chiaróg. De bharr na héabhlóide cailleadh na géinte sin nár theastaigh.
Bhí i bhfad níos mó éagsúlachta sna géinte ná mar a bheifí ag súil leis dá mba rud é gur aon uair amháin a ceansaíodh an rís. Síltear mar sin gur ceansaíodh an rís níos mó ná aon uair amháin agus gur tháinig ann do chuid mhór den éagsúlacht sin sa bharr gach uair ar ceansaíodh é. Dá mhinice a ceansaíodh é ba mhó an éagsúlacht a bhí sna géinte.
Gan na géinte uilig atá againn anois, ní bheadh muid mar atá muid anois agus má aithnítear géinte áirithe mar ghéinte fabhtacha, an é an chéad chéim eile in intinn daoine áirithe go bhfuil cineálacha daoine fabhtach?
Ach Gael eile a fuair suíochán Mhic Con Mhidhe, Cadogan Enright, neamhspleách ach ó linn ghéinte an Pháirtí Ghlais.
Tá stáidéar déanta acu ar ghéinte pobail, macasamhail na nIndiach, Pima, a chónaigh thart ar abhainn Gila i Meiriceá.
D’fhéadfadh go bhfuil ‘Cuisle na hÓige’ i bhfolach i ngéin a ainmníodh i ndiaidh oileán na finscéalaíochta Tír na nÓg.
An amhlaidh go mbeidh scagthástáil ghéiniteach de rigeur amach anseo lena chinntiú go bhfaighfimid cógais ordaithe atá díreach i gceart dár ngéin uathúil féin?
Ritheann an ógliathadh tríd an teaghlach; tá folt ar dhath an airgid scríofa i mo ghéinte, is dócha.
De réir a chéile is mó an seans go dtarlódh sóchán i ngéin thábhachtach a rialaíonn cilldeighilt.
É sin, nó ceapann daoine go raibh rud éigin i ngéinte na seanbhuachaillí agus in uisce an Tibéir atá in easnamh orainne inniu.
Deir an staidéar nua seo gur féidir le tosca comhshaoil lena n-áirítear tosca sa bhroinn a bheith ar a laghad chomh tábhachtach céanna le rol na ngéinte sa scéal áirithe seo.
Tá sé seo sonrach freisin mar gur léir go bhfuil rátaí uathachais ag méadú i bhfad níos tapúla ná mar is féidir lénár ngéinte forbairt a dhéanamh.
Nuair a rinneadh anailís ar líon na ngéinte a fuarthas ó na horgánaigh seo, tháinig sé chun solais go raibh baictéir sa sampla nach bhfacthas riamh cheana.
Tháinig siad ar 32 géin do na citeachróim P450 i nDNA an chóála, géinte nach bhfuil le fáil i DNA na marsúipiach eile.
Sa triail seo, a bhí ar siúl ar feadh deich mbliana agus a chosain $3 mhilliún (1.9 milliún), cuireadh géin bhreise ó phónairí le piseanna lena gcosaint ó fheithidí.
Maíodh nár phós formhór na bhfear a cuireadh i slabhra chun na hAstráile agus nach raibh a sliocht coiriúil i linn na ngéinte dá bharr.
Tugtar an focal Béarla genes sa téacs Gaeilge, cé go bhfaightear an ceannfhocal 'géin' i bhFoclóir Gaeilge-Béarla Uí Dhónaill (1977), mar shampla.
Tuairiscítear ar Science Daily gur léiríodh sna tástálacha go bhféadfadh go mbeadh leigheas sa ghéin seo freisin ar anoird ar nós siondróm Hutchinson-Gilford.
Cuireann athbheonn an ghéin ‘Nanog’ na próisis cheallacha a bhíonn ina suan le fada, rud is siocair le cnámha laga, cuislí calctha agus comharthaí sóirt eile na seanaoise.