Beathaí nua curtha le ainm.ie

25 Eanáir 2021

Beathaí Ainm agus ceisteanna comhionannais inscne

9 Nollaig 2019

Is léir don dall go bhfuil easpa ban in ainm.ie agus go deimhin tarraingíodh aird ar an gceist nuair a foilsíodh na beathaí is déanaí ar an suíomh i mí na Samhna: ochtar a bhfuil áit tuillte go maith acu, go cinnte, ach gan bean ina measc.

Mná i Mionlogainmneacha na hÉireann

4 Márta 2019

Ní féidir dul rófhada gan teacht ar thagairtí do dhaoine i mionainmneacha na hÉireann. Is minic a luaitear úinéir na talún (ainmneacha sealbhacha) nó pearsa eile a raibh baint éigin aige nó aici leis an áit (ainmneacha stairiúla) san ainm. Tá na hainmneacha seo fíorthábhachtach ó thaobh cúrsaí staire agus ginealais de. Dírímid ár n-aird ar rogha mionlogainmneacha ó Mheitheal Logainm.ie a bhaineann le mná sa bhlagmhír seo mar cheiliúradh ar Lá Idirnáisiúnta na mBan i mbliana.

Comóradh Céad Bliain na Chéad Dála

21 Eanáir 2019

Ag 3.30 p.m. ar an 21 Eanáir, 1919, a tionscnaíodh an Chéad Dáil Éireann i dTeach an Ardmhéara, Baile Átha Cliath. Mar a tharla i gcás Éirí Amach 1916, bhí lucht na Gaeilge rannpháirteach, ní hamháin in imeachtaí stairiúla an lae úd, ach sna cruinnithe agus sna hullmhúcháin a tháinig roimhe. Le cinntiú gurbh í an Ghaeilge teanga oibre na Dála cuireadh coiste le chéile le téarmaí fóirsteanacha a cheapadh faoina choinne sin. Ar an choiste seo, bhí Seán Ó Ceallaigh (Sceilg), Pádraig Ó Máille, Liam de Róiste agus Piaras Béaslaí.

Beathaí nua curtha le ainm.ie

14 Eanáir 2019

Díolaim Amhránaíocht ar an Sean-Nós ar ainm.ie

29 Bealtaine 2018

Cuireadh rannóg úr ar ainm.ie i dtreo dheireadh 2016 – Díolamaí. Ba í Díolaim Beathaí 1916 an chéad díolaim a cuireadh leis an rannóg seo agus tá an dara díolaim ar amhránaíocht ar an sean-nós ar fáil ann anois. Tugtar léargas ar chúlra agus ar fhréamhacha an traidisiúin sa chur síos a dhéanann an Dr Síle Denvir sa díolaim nua seo.

Banríonacha agus Bandéithe i Logainmneacha na hÉireann

5 Aibreán 2018

Déanfar ceiliúradh i mbliana ar chearta vótála a bhaint amach do mhná na hÉireann den chéad uair sa bhliain 1918. Ina theannta sin, toghadh an chéad bhean, an Chuntaois Markievicz, chun na parlaiminte céad bliain ó shin. Pléitear na tagairtí do mhná i logainmneacha na hÉireann sa bhlagmhír seo mar chomóradh ar an mbliain chinniúnach úd.

Ainmneacha Páirce Ghleann an Smóil curtha le Meitheal Logainm.ie

2 Feabhra 2018

Tá dlúthnasc idir logainmneacha agus an cultúr agus faightear léargas breise sna logainmneacha faoin oidhreacht agus faoin stair a bhaineann le háit. Tugann mionlogainmneacha léargas dúinn ar na daoine a d’imigh romhainn agus faoin gceangal a bhí acu le háiteanna éagsúla sa tír thar na blianta. Cruthaíodh Meitheal Logainm.ie chun cuid d’oidhreacht logainmníochta na tíre a chur chun cinn sa ré dhigiteach trí mhionainmneacha a mhapáil agus a roinnt ar líne. Cuireadh bailiúchán úr le Meitheal Logainm.ie le déanaí, Ainmneacha Páirce Ghleann an Smóil, agus tugtar spléachadh sa bhlagmhír seo ar chuid den saibhreas logainmníochta atá ar fáil sa bhailiúchán.

An tSeachtain Oidhreachta Náisiúnta

10 Lúnasa 2017

Beidh na céadta imeachtaí cultúrtha ar siúl timpeall na tíre ar fad idir an 19-27 Lúnasa 2017 mar chuid den tSeachtain Oidhreachta Náisiúnta. Reáchtáiltear an tSeachtain Oidhreachta Náisiúnta in Éirinn faoi scáth Laethanta Oidhreachta na hEorpa, comhthionscnamh de chuid Chomhairle na hEorpa agus an Aontais Eorpaigh agus glacann breis agus daichead tír páirt sna ‘laethanta oidhreachta’ seo gach bliain.

Cath na Bóinne

11 Iúil 2017

Troideadh cath cáiliúil ar an 1 Iúil 1690 idir fórsaí Shéamuis II agus Liam Oráiste ar bhruacha na Bóinne. D’fhág an choimhlint sin idir Caitlicigh agus Protastúnaigh rian ar stair na tíre agus déantar ceiliúradh ar Chath na Bóinne ar an 12 Iúil gach bliain sa lá atá inniu ann.

Díolaim Beathaí 1916 ar Ainm.ie

13 Eanáir 2017

Cuireadh rannóg nua ar Ainm.ie roimh an Nollaig – Díolamaí. Tá sé beartaithe go gcuirfear rogha beathaí ón mBunachar Náisiúnta Beathaisnéisí Gaeilge a bhaineann le himeachtaí, le téamaí nó le tréimhsí áirithe sa rannóg nua seo. Is í an chéad díolaim atá á foilsiú ná Díolaim Beathaí 1916.

Scéalta 1916: Seán Ó Ríordáin agus Brian Ó Cuív

2 Nollaig 2016

Tá comóradh céad bliain á dhéanamh ar Éirí Amach na Cásca i mbliana agus déantar iarracht sa tsraith blagmhíreanna seo aird a tharraingt ar an nasc idir na daoine a luaitear sa bhunachar ainm.ie agus an bhliain chinniúnach úd i stair na tíre.

Scéalta agus Seanchas as Contae Chorcaí

14 Deireadh Fómhair 2016

Cuireadh tús le mórscéim bailithe béaloidis i scoileanna náisiúnta na tíre ar an gcéad lá de mhí Iúil 1937 ar ar tugadh ‘Scéim na Scol’. Thiomsaigh daltaí as 5,000 bunscoil i Saorstát Éireann tuairim is 740,000 leathanach idir 1937 agus 1939. Ba é Coimisiún Béaloideasa Éireann a chuir an scéim bailithe seo ar bun, agus i gContae Chorcaí ghlac breis agus 450 scoil páirt sa scéim agus ba é 125 imleabhar toradh a gcuid saothair. Déantar iarracht sa bhlagmhír seo cuid de na seoda deasa de bhéaloideas an chontae a léiriú.

Béaloideas Chontae Uíbh Fhailí

7 Deireadh Fómhair 2016

Níl aon amhras go bhfuil saibhreas béaloidis gan áireamh i measc ábhar Chontae Uíbh Fháilí i mBailiúchán na Scol. Is féidir cuardach a dhéanamh ar na scéalta ar fad ar dúchas.ie ag an nasc seo nó scoil ar leith sa chontae a roghnú ag an nasc seo. Tá clú agus cáil ar Chluain Mhic Nóis ar fud an domhain, agus tá neart scéalta faoin láthair eaglasta sin, agus faoi na toibreacha beannaithe, crosa, cloigthithe, agus séipéil atá inti san imleabhar a bhaineann le scoil Chluain Mhic Nóis.

Éirí Amach 1798 agus Béaloideas Oirdheisceart na Tíre

16 Meán Fómhair 2016

Bhí 1798 ar na blianta ba thábhachtaí i stair na tíre seo agus is cinnte gur fhág imeachtaí na bliana sin a lorg ar bhéaloideas oirdheisceart na tíre. Idir scirmisí, chathanna, laochra agus bhithiúnaigh, faightear an-léargas ar imeachtaí agus ar rannpháirtithe áirithe na gcontaetha seo i mBailiúchán na Scol.

Scéalta 1916: Beatha agus Bás i ndiaidh Éirí Amach na Cásca

7 Meán Fómhair 2016

Táthar ag iarraidh sa tsraith blagmhíreanna seo aird a tharraingt ar chuid de na beathaisnéisí atá le fáil i mbunachar ainm.ie a bhaineann leo siúd a ghlac páirt in Éirí Amach 1916.

Béaloideas Chontae na hIarmhí

10 Lúnasa 2016

Tá ábhar cuardaigh as formhór na gcontaetha in Éirinn le fáil in dúchas.ie anois agus dírítear ar scéalta a bhaineann le Contae na hIarmhí sa bhlagmhír seo.

Scéalta 1916: Ról na mBan in Éirí Amach na Cásca

5 Iúil 2016

Bean a bhain cáil amach i ngeall ar a háilleacht agus a buanna mar bhanaisteoir ab ea Máire Nic Shiubhlaigh. Bhí sí ina ball de d’Ard-Chraobh Chonradh na Gaeilge ón 21 Feabhra 1900 ar aghaidh. Nuair a osclaíodh Amharclann na Mainistreach don chéad uair i ndiaidh na Nollag sa bhliain 1904, bhí an phríomhpháirt aici i ndráma Kathleen Ní Houlihan le W.B.Yeats agus chuir sí an lucht féachana faoi dhraíocht lena cumas aisteoireachta.

Béaloideas Chontae na Mí

28 Meitheamh 2016

Tá an-chuid scéalta spéisiúla as Contae na Mí i mBailiúchán na Scol. Dar ndóigh, tá baint mhór ag an Mí leis an ríochas. Lárionad na tíre a bhí inti, áit a mbíodh Ard-Rí na hÉireann lonnaithe fadó i dTeamhair.

Seanchas Chontae an Longfoirt

15 Meitheamh 2016

Tá a lán le foghlaim faoi nósanna agus faoi shaol mhuintir an Longfoirt ón réimse leathan scéalta a bailíodh sna 1930idí. Mar shampla, bhí an-bhaint ag an Longfort le himeachtaí Éirí Amach 1798. I mí Mheán Fómhair na bliana sin shocraigh an Ginearál Humbert go rachadh sé chun comhraic le fórsaí na Breataine i mBéal Átha na Muc i dtuaisceart an chontae, gar do Cho. Liatroma.