#1180338
D’úsáidtí dam allaid (‘damh allta’) d’fhiabhoc agus lóeg allaid (‘lao allta’) d’oisín.
D’úsáidtí dam allaid (‘damh allta’) d’fhiabhoc agus lóeg allaid (‘lao allta’) d’oisín.
‘Greetings from Larnaca…flight from Dam only 1 ½ hours.
Inneosad duit cionnas do tharluigh so dam.
An bhféadfa cóib de do thabhairt dam?
Do na hiarlaí an tagairt sa dán: ‘Éag na Falartha is barra ar gach pian dam soin, / ‘S mé tréith n-a heasbaidh go haindeis ag triall am chois; / I gcéin ó bhaile do chailleas, mo chiach na fir / Do bhéarfadh airgead capall is iallait dam.’ Ach meastar tábhacht mar fhianaise ar stair na haimsire a bheith le ‘Caithréim Thaidhg agus Dhiarmada’ a chum sé i ndiaidh do Shéamus II a theacht i gcoróin.
Tá sé le clos ar a halbam úr At The Dam, ar saghas dialann bóthair ceoil é.
Tá turais threoraithe á reáchtáil ag Mark – That Dam Guide – gach lá timpeall Amstardam, agus gach oíche thart ar cheantar an Red Light.
Tá clú domhanda air mar sheod innealtóireachta (cosúil leis an dTúr Eiffel, Canál Panama agus Dam Asswan) agus glacadh é mar “Modern World Architectural Heritage” ag UNESCO.
Oíche an dúnmharaithe, d’iarr sé ar an bpobal – Ollannaigh, Muslamaigh, gach uile dhuine – teacht go dtí an Dam, cearnóg lárnach na cathrach.
Le linn an t-abhrán so d'fhághail uaidh, d'innis sé sgēul aisdeach dam do thaithnfidh leat gan amhrus.
Do choiméad sé a fhocal, óir air ghabhail thar an g-ceardcha, ghlaoidhaigh sé asteach orm, & thug dam uibhir de'n Ghaodhal.
Mar a bhíonn ann chuile mhí, tá cúpla rian athmheascaithe agus atheisithe ar liosta mhí Iúil: ceol de chuid First Choice athmheascaithe ag Dam Swindle ina measc.
Tá go leor tarraingtí rúnda sa chathair fosta agus agus cé atá níos fearr ná an treoraí Mark ó That Dam Guide chun a rogha de 5 iontas atá i bhfolach i gcathair ilchineálach Amstardam a lorg dúinn?
Suas go dtí an Katse Dam a bhí ár n-aghaidh, damba mór atá tógtha ag rialtas na hAfraice Theas ar bharr sléibhe ar fhaitíos go dtriomódh an fhoinse uisce atá in úsáid acu le linn triomach fada.
D’fhill Hartnett ar dhánta foirmeálta Béarla a fhoilsiú sa chnuasach Inchicore Haiko (1985), mar a bhfuil na línte cáiliúla a dhéanann cur síos ar a aiféala: ‘My English dam bursts/and out stroll all my bastards/Irish shakes its head’ (2004: 149).
Ní feasach dam aon áit ar fuaid na dúithche go huile a bhfuil na sagairt ag oibriughadh go dian dúrachtach ar aon na cúise nach bhfuil na daoine go léir ág cabhrughadh leó.
‘Dob uaibhreach a ruathar ar aonach, / dob fhada ar riascaibh rian a léime, / ar mhéid a reatha nó ar chaitheamh na daor-leac, / nó ar chamán a chompráid ní léir dam.’
Dáibhidh ó Duibhghennáin’ agus ‘A Dhia fóir ar ma láimh troim-thind’ nó ‘A nDruim Leachaoin dam agus mé tuirseach’, ‘Atá an lá fuar & mé tuirseach’, ‘a gCill Céire dhamh & mé tuirseach ag fuireach re brógaibh a ttigh Thoirrdealbhaigh Ruaidh & badh maith an áit sin’.
Ag teacht sna sála ar chéad albam Lattimore don lipéad Ghostly International, At The Dam (2016) – a chuir i mbéal an phobail cheoil i gceart í mar cheoltóir aonair – is rogha é Collected Pieces de 5 rian nach raibh le fáil go dtí seo ach ar leathanaigh Soundcloud agus Bandcamp Lattimore.
‘Magic’ a thug Máire Mhac an tSaoi ar na haistriúcháin a rinne Hartnett ar fhilí na Máighe, agus cé gur admhaigh sí go raibh a chuid eolais ar an nGaeilge ‘profound’, dar léi gur caidéal a bhí sa nGaeilge lena chuid Béarla a phrímeáil nó mar a deir sé féin ‘my English dam burst’.
Má tá neamhfheidhmiúlacht Ghaeilge curtha i leith ranna rialtais ó bhunú an tSaorstáit anuas, tá athbheochaint i gceol na hÉireann, i saol rince agus dam(h)sa gaelacha – ar fud an domhain, i ngnóthaí spóirt (na Gaeil Óga, foireann ag Gael-Taca, Comórtas Laochra Loch Lao 7 eile nuair a thiocfas ann dóibh), sa damsa aonair, sna hamhráin sean-nóis, i scolaíocht lán-Ghaeilge, i ngnóthaí físe agus craolta na Gaeilge le glúin anuas.
Is cuimhin liom gur chuir mé go dtí an t-Aimhirgíneach [é] acht saoilim go dtug seisean ar ais dam é. Tá faitcheas orm go bhfuil sé caillte anois, muna bhfuil cóip de ag duine éigin eile (LNÉ LS 42,527, lch 483; cf.
Má gheallann tū a thabhairt ar ais dam nuair léighfeas tū é, cuirfead c[h]ugad é. Thig leat cóib a dhéanamh dé & a chur i gcló, áit ar bith, má's maith leat.
Ní raibh na daoine i n-ann a' teastal ar na bóithre chor ar bith le cárr nó cart nó aon rud eile." Seo véarsa ó dhán Fiannaíochta a cuireadh ar phár i ré na Meán-Ghaeilge (c.1175) agus a chuirtear i leith Chaoilte (Caílte): Is úar geimred; at-racht gáeth; éirgid dam díscir dergbáeth; nocha te in-nocht in slíab slán, gé beith dam dian ac dordán. (Is fuar an geimhreadh; d'éirigh an ghaoth; éiríonn an damh díscir deargbhaoth; ní te anocht an sliabh slán, cé go bhfuil an damh dian ag dordán.) Ní inniu ná inné amháin a chuaigh an sneachta i gcion ar mhuintir Bhánchnoic Éireann Óighe!
I really fell in love with the place.” Kentucky a spreag ‘Paradise’, ceann de na hamhráin is cáiliúla le John Prine: When I die let my ashes float down the Green River, Let my soul roll on up to the Rochester Dam, I’ll be halfway to Heaven with Paradise waiting, Just five miles away from wherever I am.