#518971
Ar an drochuair, tá frith-Ghaelachas fite fuaite tríd an aontachas sa Tuaisceart.
Ar an drochuair, tá frith-Ghaelachas fite fuaite tríd an aontachas sa Tuaisceart.
Bhí sé sa Bhruiséil tráth aontachas na Spáinne agus na Portaingéile tuairim 1986.
Gach lá da dtéid thart, is léir go bhfuil "an t-aontachas sibhialta" ag cailleadh nirt.
Ar an taobh eile den scéal, an bhfuil an t-aontachas marbh?
Ach an féidir a rá i ndáiríre nach aontachas atá léirithe aici go bunúsach – fiú más ó chúlra náisiúnach í?
Ar an drochuair, tá gráin ag an aontachas don Ghaeilge, níl aon léamh eile ar an scéal.
Nach bhfuil sé in am dúshlán a thabhairt don taobh seo den aontachas seachas a bheith ag impí orthu glacadh linn?
Toghchán fíormhaith a bhí ann don Aontachas áfach, bhain an UUP Fear Manach / Tír Eoghain Theas ar ais ó Shinn Féin agus bhain an DUP Béal Feirste Thoir ar ais ón Alliance.
‘Is é a breithiúnas go ngreamaíonn aontachtaithe don aontachas beag beann ar fháilte nó doicheall sa Bhreatain agus gur amhlaidh an cás ag náisiúnaithe faoi ídéal an athaontaithe.
San idirbheartaíocht roimh aontachas na hÉireann leis na Comhphobail Eorpacha sa bhliain 1973, ní raibh an Rialtas sásta glacadh le stádas don Ghaeilge mar theanga oifigiúil agus oibre.
Leanadh den pholasaí lagaithe i leith na Gaeilge faoi Jack Lynch (arís le cabhair Hillery) in idirbheartaíocht an Stáit leis an Eoraip i 1972 (tráth aontachas na hÉireann leis an gComhphobal Eorpach).
Nuair a d’oir sé don Aontachas oifigiúil úsáid a bhaint astu, rinneadh sin, ansin séanadh go pras iad.
D’éirigh siad as an ‘aontachas’ nach mór chomh maith, ar ndóigh, nó shocraigh siad gan an teideal a úsáid in Stormont a thuilleadh.
A fhad is a bheidh an t-aontachas eitneach i réim - cinedheighilt i bhfírinne atá ann - leanfar le hobair na mbataí agus na dtuanna, agus leis an chos ar bolg.
Dála cheist na comharthaíochta dátheangaí i dtuaisceart na tíre seo, is minic a shamhlaítear an náisiúnachas le lucht na Gàidhlig agus an t-aontachas le daoine atá in aghaidh na Gàidhlig.
Tá, agus bhí riamh, rogha eiseach le déanamh ag aontachtaithe idir an t-aontas agus an t-aontachas féin.
Sin d’ainneoin go bhfuair branda s’acu den aontachas (ní ghlacfadh siad leis an chur síos sin ar ndóigh) cluais éisteachta sna meáin agus gur léiríodh go léir ba dóibh mar thoradh ar an ‘fresh politics’ a gheall siad agus mheall roinnt daoine as cúlra Caitliceach.
Ba é an I gcomhthéacs an chinnidh go dtiocfadh deich dtír nua, le naoi dteanga nua, in aontachas leis an AE le linn Uachtaránacht na hÉireann sa chéad leath de 2004, tionscnaíodh feachtas, a d'athraigh ina ghluaiseacht shóisialta náisiúnta agus idirnáisiúnta, a raibh mar aidhm aige stádas a bhaint amach don Ghaeilge mar theanga oifigiúil agus oibre de chuid institiúidí an Aontais faoi Rialachán 1/1958 (Ó Laighin 2005: 16-7).
I ‘(d)Tuarascáil Rialta 2000 ón gCoimisiún ar Dhul Chun Cinn Mhálta i dTreo an Aontachais’, den dáta 8 Samhain 2000, tugadh na míreanna cuí ó Airteagal 6 de Bhunreacht Mhálta ina ndeirtear gurb í an Mháltais teanga náisiúnta Mhálta agus go bhfuil an Béarla agus an Mháltais araon ina dteangacha oifigiúla, agus dúradh go raibh de dhualgas ar thíortha iarratasóra an acquis a aistriú go dtí a dteangacha náisiúnta in am dá n-aontachas.
Tá léirithe ag staidéar a rinne Fiontar, áfach, go bhfuil an mhórchuid den téarmaíocht a cruthaíodh i dtíortha a tháinig in aontachas leis an AE sna blianta 2004 agus 2007, i gcomhair ullmhúchán an acquis, bainte amach as bunachar IATE ó shin ar bhonn a neamhiontaofachta.
Ach mar thoradh ar chinseal an Bhéarla, is sa teanga sin atá na cainteanna atá ar siúl faoi láthair leis na tíortha gur mian leo teacht in aontachas leis an AE, agus is dóigh liom go mbeidh an nós céanna á leanúint, a bheag nó a mhór, maidir le himeacht na Breataine as an aontas.
Ach mar thoradh ar chinseal an Bhéarla, is sa teanga sin atá na cainteanna atá ar siúl faoi láthair leis na tíortha gur mian leo teacht in aontachas leis an AE, agus is dóigh liom go mbeidh an nós céanna á leanúint, a bheag nó a mhór, maidir le himeacht na Breataine as an aontas.
An seachtú lá déag den mhí seo a chuaigh thart agus muid i mbéal na Nollag, tháinig maithe agus móruaisle na Gaeilge (más ann dóibh) le chéile le ceiliúradh a dhéanamh ar an Ghaeilge agus gach gné den chultúr Ghaelach san áit ar eascraigh, a bheag nó a mhór, aontachas dhá thrian Chúige Uladh as, Stormount.
Tá gach téama sa scéal – an luathfheimineachas, an síochánachas, náisiúnachas agus aontachas – ach go bunúsach is léiriú iontach é ar an streachailt le bheith dílis duit féin, do do theaghlach agus do na smaointe lenar tógadh thú nuair nach bhfuil na rudaí sin ag dul le chéile.
Ach le laige Trimble agus na heite sin den UUP, is amhlaidh is láidre atá an t-aontachas eitneach - an *credo *gur dream ar leith iad Protastúnaigh Uladh, *the Chosen People* - ag éirí.
Tá an troid le toiseacht i ndiaidh an toghcháin agus athbhunú an Tionóil ar an 26 Marta – má bhaineann muid an spriocdháta áirithe sin amach.Nil duine ar bith ag dúil le *ko* ach le troid bunaithe ar thaicticí agus an poblachtánachas agus an t-aontachas i ndeabhaidh pholaitíochta.Tá bunadh fadfhulangach na Sé Chontae ag dúil le go bhfaighidh siad rialtas a bheas lena leas.
Ba bhreá liom a léamh, dá mbeadh Karl Marx beo inniu, cad é an chiall a bhainfeadh sé as imeachtaí na míosa seo caite nuair a tháinig an poblachtánachas agus aontachas an DUP le chéile den chéad uair riamh.Rith sé liom go raibh muid ag amharc ar dheireadh na staire mar is eol linn í anseo sna Sé Chontae.An fíor é go bhfuil poblachtánachas “an fhórsa fhisiciúil” ar shlí na fírinne?
Ach ní thiocfadh liom gan smaoineamh agus mé ag amharc ar an phictiúr sin de Paisley ina shuí in aice le Gerry Adams go raibh an focal “Gotcha” ag dul fríd intinn Adams, go raibh Ian Paisley agus an t-aontachas gaibhte san áit gur mian le Sinn Féin iad a bheith.“Sin an aidhm a bhí againn le trí bliana anuas.