#764723
Códú: Déantar cur síos nó códú scríofa ar rialacha an noirm.
Códú: Déantar cur síos nó códú scríofa ar rialacha an noirm.
Rinne na taighdeoirí códú i dteannta a chéile ar thrí thionscadal, agus ansin roinn siad an méid a bhí fágtha ina dhá chuid, trí thionscadal an duine, le códú a dhéanamh orthu.
Codú: Déantar cur síos nó códú scríofa ar rialacha an noirm.
Tagraíonn an códú do leagan amach agus do leagan síos rialacha agus noirm úsáide an chaighdeáin.
Tuairiscíodh ar na mallaibh gur chreid an tríú cuid de thuismitheoirí gur luachmhaire dá leanaí códú a fhoghlaim ná an Ghaeilge a fhoghlaim.
Tá i bhfad níos mó i gceist le ríomhaireacht ná códú – agus is cuid thábhachtach den ríomhaireacht cumarsáid a dhéanamh le daoine.
Ní bheidh gach dalta ina ríomhchláraitheoir agus mar sin is beag ciall a bheadh le códú a theagasc do chách, cé gur maith an smaoineamh blaiseadh a thabhairt do chách.
Ba dheis í seo an códú agus an ríomhaireacht a chleachtadh agus an Ghaeilge a úsáid,” a dúirt Eoin Kilbride.
1.7.2 Códaítear foirm an chaighdeáin. Tagraíonn an códú do leagan amach agus do leagan síos rialacha agus noirm úsáide an chaighdeáin.
I gcás teanga nár scríobhadh riamh, cuimsíonn an códú forbairt an chórais scríbhneoireachta agus na norm ortagrafaíochta, leagan amach rialacha na gramadaí agus leagan síos an fhoclóra.
Nuair a theip ar choiste speisialta scoláirí a cuireadh ar bun teacht ar chomhréiteach, fágadh an cúram i dtaobh shimpliú an litrithe agus códú na gramadaí ina dhiaidh ar Rannóg an Aistriúcháin.
Baineann nua-aoisiú le saothrú na teanga féin agus baineann socrú rialacha le caighdeánú agus códú na teanga.
Tar éis códú a dhéanamh ar an bhfaisnéis sin tháinig sraith leanúnach patrún, téamaí agus easnamh chun solais sa téacs.
Ar cheart deireadh a chur le ham scéalaíochta agus seisiún laethúil códú ríomhaireachta a chur ina áit?
I gcás an ghrúpa fócais chabhraigh an códú fuaime leis na taighdeoirí aibhsiú a dhéanamh ar na príomhthéamaí agus níor ghá trascríobh a dhéanamh ar an agallamh ar fad.
Rinneadh códú ar an trascríbhneoireacht ó na grúpaí fócais agus na hagallaimh chun téamaí a aithint a bhí ag teacht chun cinn san anailís cáilíochtúil.
Beidh trealamh scannánaíochta, bogearraí físeáin, códú, ceoil agus stiúidió taifeada ar fáil saor in aisce do scoileanna agus grúpaí óige ó Chathair na Gaillimhe agus Contae na Gaillimhe.
I gcás teanga nár scríobhadh riamh, cuimsíonn an códú forbairt an chórais scríbhneoireachta agus na norm ortagrafaíochta, leagan síos rialacha na gramadaí agus tiomsú foclóirí.
Tá trí aip eile forbartha ag an gcomhlacht, ceann a phléann le taighde ar chúrsaí ceoil, ceann a ligeann don úsáideoir ábhar a chrochadh ar mheáin éagsúla shóisialta go comhuaineach agus ceann eile a bhaineann le Comhairle Dhigiteach na nÓg – eagraíocht a spreagann an óige an códú a fhoghlaim.
Agus é ag déanamh anailíse ar scéal na hIoruaise, d'aithin Haugen gur próiseas atá sa chaighdeánú agus leag sé amach ceithre chéim a bhaineann leis, dar leis, a d'éirigh as an taighde comparáideach ar chaighdeánú comhthreomhar seo na hIoruaise: (1) Roghnú na teanga agus na bhfoirmeacha den teanga sin atá údarásach; (2) Códú na foirme; (3) Cur i bhfeidhm an chaighdeáin; agus (4) Leathnú feidhme.
Baintear leas as samhail Haugen (1966; 1983) chun léargas a thabhairt don léitheoir ar phróiseas an chaighdeánaithe, ó roghnú an noirm a ndéanfar forbairt agus códú air go cur chun cinn an noirm chódaithe i measc an phobail urlabhra.
Tá an tAire Oideachais, Richard Bruton, ar a dhícheall ag cur códú agus ríomheolaíocht chun cinn, ach tá pearsana móra i ndomhan na teicneolaíochta anois ag rá gur cur amú ama é na hábhair sin a fhoghlaim toisc go dtéann an méid a mhúintear iontu as dáta chomh tapa sin.
Baineadh úsáid as leagan den mhodh síorchomparáide ón teoiric bhunata le hanailís a dhéanamh ar na sonraí a bailíodh (Strauss & Corbin, 1998) mar a dhéanann Gravemeijer & Cobb (2006) áit a rinneadh códú treas-chéime ar thras-scríbhinní ilmhódacha de na seisiúin ranga agus de na huirlisí eile.
Ní hamháin go bhfuil líon mór ama le tabhairt don ‘Folláine’ ach tá cúrsaí eile beartaithe faoin gclár don tSraith Shóisearach: ‘tionscadal pearsanta: cúram d’ainmhithe’, ‘litearthacht sna meáin dhigiteacha’, agus ‘códú’, mar shampla.
Iad a dhéanamh intuigthe do lucht léite an lae inniu an cuspóir a bhí agam leis seo agus chuige sin tá códú agus caighdeán scríofa an lae inniu curtha i bhfeidhm agam orthu sa mhéid gur féidir é gan bunchanúint an fhile a shárú ná teacht salach ar a meadarachtaí.
Ní bhactar le códú nó le cúrsaí ríomhaireachta eile ann — is é an tuairim atá acu ná gur fearr a sheasfaidh scileanna sóisialta agus bunoideachas ceart leis na daltaí amach anseo agus go mbeidh a ndóthain ama á chaitheamh acu os comhair scáileán níos faide anonn sa saol.
Tá scileanna ar nós gearrscannáin a dhéanamh, dearadh graifaice, róbait a chur le chéile, sádráil agus códú cluichí ríomhaireachta mar chuid den chlár a bhíonn á chur ar fáil i scoileanna trí mheán na Gaeilge.
Tar éis an t-eolas go léir a bhailiú ó na grúpaí fócais, tugadh faoi na próisis a mholann Schensul ar mhaithe le hanailís a dhéanamh ar fhaisnéis eitneagrafach, ‘chunking’, ‘crunching’ agus códú (2013: 80).
Má tá aithne agat ar éinne atá ag streachailt le códú agus róbaitic, beidh cara sa chúirt acu le Skribot – róbat tarraingteach atá curtha ar fáil in Éirinn, agus logánú déanta ar na haipeanna go Gaeilge, ag Clár TechSpace.
Leag sé amach ceithre chéim a bhaineann leis, dar leis, a d'éirigh as an taighde comparáideach ar chaighdeánú comhthreomhar seo na hIoruaise, ach a d'fhóir do chásanna stairiúla eile: (1) roghnú na teanga agus na bhfoirmeacha den teanga sin atá údarásach, (2) códú na foirme, (3) cur i bhfeidhm an chaighdeáin, agus (4) leathnú feidhme (féach 'Caighdeán, caighdeánú agus cumhacht' sa leabhar seo).
An aidhm i gcásanna den chineál sin go minic ná an stádas a bhíodh ag an teanga mhionlaithe tráth a thabhairt ar ais di, trína códú agus a chur chun cinn sna réimsí ardghradaim a shamhlaítear leis an teanga cheannasach (féach Fishman 1993, 2000).
Má bhaintear úsáid as códú téamach nuair atáthar ag dul i mbun anailíse ar shonraí i réimse na heitneagrafaíochta, is ar mhaithe le patrúin agus le nascanna a fheiscint atá an taighdeoir - 'searchingfor the main building blocks of local culture and its themes' (Holloway & Todres, 2003: 438).