faoi chosa
Nath fáthchiallachCeannfhocail
Cur síos
Duine nó pobal a choimeád faoi smacht.
Samplaí corpais
Spriosán ab eadh Séamus agus thug muíntir na h-Éirean air an ainim ghrána a thuíl sé. Nuair a thuit Luimneach d'imthig fir armtha na h-Éirean anonn sa bhFrainc agus sa Spáinn agus do fágadh Éire fé chosaibh a namhad.
Bhí oiread áthais an uair sin air agus a bhí de ghruaim agus de dhiombádh air i gcaitheamh na haimsire a bhí caithte aige sa Chruinne sa chúinne thair thuaidh de'n Spáinn, ag brise a chroidhe ag feitheamh leis an gcabhair ná raibh ag teacht, agus ag cuimhneamh, do lá agus d'oidhche, ar an gcuma 'na raibh muíntir na hÉirean fé chosaibh a namhad agus gan ar a chumas féin teacht abhaile ag triall ortha ná aon mhaith á dhéanamh dóibh thall.
Is ar thiubaist an lae seo a mhairfidh cuimhne i gcroidhthibh Ultach go deó deó, agus i n-aigne Gaedheal. Ní gan chúis é. Tá Cúige Uladh fé chosaibh namhad. Táid na tighthe dá losgadh cheana féin agus na daoine dá marbhadh! Tá fuil Ultach ag rith le fánaidh agus mise fé ndeár é.
Crostagairtí
Samplaí breise
1. Faoi chois, underfoot. Rud a chur faoi chois, to trample on something; to suppress something. Bheith faoi chosa daoine, an tsaoil, to be trampled on, oppressed.
Cuireadh fé chois iad. Claoidheadh iad. Buadhadh ortha. Fuaradh an lámh uachtair ortha. Cuireadh ar lár iad. Fuarthas an fear maith ortha. Cuireadh síos iad.
1. a. Cuirim faoi chois, cuirim deireadh le (éirí amach, drochnós).