#758653
Bíonn sé ar an bpáipéar Gaelach thuas sa leabharlann gach seachtain, a mhéid a léim é….
Bíonn sé ar an bpáipéar Gaelach thuas sa leabharlann gach seachtain, a mhéid a léim é….
Maitheas, ar a mhéid, a deireadh sé leis féin.
Thart ar mhíle ar a mhéid a mheasann Aindrias.
Níl le déanamh ach scéal, 100 focal ar a mhéid, a scríobh faoin rómánsaíocht.
Dhá bhliain ar a mhéid, a d’éiligh sé.
Seisear ar a mhéid a cheadófar sna mionghrúpaí seo.
Tharraing rialtas Lucsamburg siar go páirteach ón gceart sin in 1949 a mhéid a bhain le Roth agus Neuscheuerhof.
“Uair a’ chloig ar a mhéid,’ a deir sé, ‘Tigh Chreig ansin”, agus aoibh gháirí ar a chinnaghaidh.
Bhíos áitithe ar a scéal a fhí le chéile, nó ar a laghad, a mhéid a luigh a scéal faoin gcraiceann agam féin a nochtadh.
Ní miste, dá réir sin, feachtais an Chonartha a lua ar dtús, a mhéid a bhain siad le cruthú chonstráid na Gaeltachta.
Triúr reathaí ar a mhéid a bhí le bheith ag tír ar bith sa rás sin, ach ar an drochuair nár éirigh le ceathrar Éireannach an caighdeán cáilithe a bhaint amach.
Bhí sé spéisiúil, ach go háirithe, a mhéid a bhraith sé cuimhne a athar ar a ghualainn — an uair seo mar chuidiú seachas mar ualach.
Níor aithníodh i gcoitinne a gcuid buanna ceoil agus an stór mór amhrán a bhí acu ná a mhéid a bhí na daoine seo fréamhaithe sa traidisiún dúchasach.
Ní gá ach féachaint ar an dul chun cinn a rinne cuid dá comhscoláirí agus dá cairde ó 1939 ar aghaidh chun a mhéid a rinneadh leatrom uirthi a mheas.
Dar le Joyce gur idir 25 suíochán, ar a laghad, agus 35, ar a mhéid, a bheas ag Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba.
As a mhéid a aithnítear an smugairle leonmhongach mar is é an smugairle róin is mó ar domhan é, chomh fada agus is eol dúinn.
As a mhéid a aithnítear an smugairle leonmhongach mar is é an smugairle róin is mó ar domhan é, chomh fada agus is eol dúinn.
Beidh go leor úinéirí ábalta leas a bhaint as an gcóras cánach ionas nach mbeidh orthu ach 1.5 faoin gcéad de luach na talún, ar a mhéid, a íoc.
Mar chlabhsúr, breathnófar ar a mhéid a réitíonn idé-eolaíochtaí an triúr príomhghníomhaithe sin le chéile agus ar an gcosúlacht go gcothófar nó nach gcothófar an Ghaeilge dá dtairbhe.
Tá cuid acu ródhian – an té a déarfadh nach fiú trácht ach ar dhuine amháin, nó ar bheirt ar a mhéid, a chum filíocht i nGaeilge le dhá scór bliain anuas.
Deirtear ar shuíomh Ollscoil na hÉireann gur “cúig áit déag ar a mhéid” a bheas á dtairiscint ar an chúrsa gach bliain.
Cúigear déag ar a mhéid a bheidh ceadaithe in aon seomra ranga agus beidh ar dhaltaí níos sine mascanna a chaitheamh.
Bhí sé i gceist gan ach deichniúr ar a mhéid a cheadú ag sochraidí, tá an srian seo leasaithe ag an Rialtas anois ar chúinsí trócaire.
50% den líon daoine a d’fhéadfadh a bheith ann a bheidh ceadaithe ag imeachtaí taobh istigh agus 1,000 duine ar a mhéid a bheidh i gceist.
50% den líon daoine a d’fhéadfadh a bheith ann a bheadh ceadaithe ag ócáidí agus cluichí taobh amuigh agus 5,000 duine ar a mhéid a bheidh ceadaithe.
Smailcbhia, on past performance and on disimproving projections, will certainly need more assistance if kept in business and probably sooner rather than later.” Ag cruinniú rialtais ar an 15 Meitheamh, glacadh cinneadh £1m ar a mhéid a íoc le Smailcbhia mar phacáiste tarrthála.
Beirt de na fir, ar a mhéid, a bheadh le gabháil ag aon ghrúpa constáblaí ar mhaithe lena sábháilteacht féin agus dúradh leo iad a thionlacan go dtí an bheairic ar an bhFairche.
Sé a mhéid a bhí siad sásta a dhéanamh ná bord nó coimisiún nó foras a bhunú, ladhar airgid a chaitheamh chucu, agus é fhágaint fúthu an Ghaeilge a tharrtháil agus a shlánú.
Sé mhí ar a mhéid a mhairfeadh Dáithí — b’shin a dúirt an dochtúir mór — agus ba é ba lú ba ghann di, a dhearbhaigh sí di féin, ná gach iarracht a dhéanamh lena chinntiú go mbeadh an tréimhse sin chomh compordach agus chomh sona agus a b’fhéidir dá fear céile.
An Coiste Gnó: Beidh ina mbaill den Choiste Gnó: Uachtarán na hEagraíochta arna thoghadh ag na teachtaí uile ag an Ard-Fheis; Tánaiste na hEagraíochta arna thoghadh ag an gCoiste Gnó; teachta amháin thar ceann gach coiste cúige agus thar ceann gach coiste contae; dáréag arna dtoghadh ag na teachtaí eagraíochta ag an Ard-Fheis; beirt arna dtoghadh ag na baill aonair ag an Ard-Fheis; teachta amháin thar ceann gach eagraíochta a thagann faoi scáth Chonradh na Gaeilge faoi réir an Bhunreachta seo; triúr, ar a mhéid, a chomhthoghfar ag an gcéad chruinniú den Choiste Gnó tar éis na hArd-Fheise bliantúla.
‘Ceann de na rudaí is mó a chuir iontas orm nuair a d’fhéachas siar ar an leabhar ná a mhéid a chuaigh na filí, i gcaitheamh an chéid seo caite, siar go dtí an mheadaracht shiollach, mar shampla.
Cuireann Ó Buachalla béim ar a mhéid a bhí Desiderius Uí Mhaoil Chonaire dírithe ar Chaitlicigh na hÉireann agus tarraingíonn aird go háirithe ar an abairt úd aige, ‘gurb iad an pobal a thug do na ríthe nó dá shinsir a bhfuil de chumhachtaí acu anois’, smaoineamh réabhlóideach ag an am.
Deir Ríonach Uí Ógáin: ‘Ní deacair a shamhlú a mhéid a bhí muintir an Oileáin ag brath ar an bhfear seo agus ar a chuid oibre i gcúrsaí cumarsáide le saol na míntíre agus níos faide i gcéin.’ Chaith sé tamall ag obair i mBaile Átha Cliath mar shórtáilí litreacha in oifig an phoist i Sráid An Phiarsaigh.
Cé nár oir dó eagarthóireacht leabhar nár thaitin leis, ná ceartú Gaeilge údar ná ceartú profaí, is tréimhse shona go maith ina shaol a bhí ann toisc a fheabhas a réitigh sé le muintir Éigeartaigh agus a mhéid a bhí cion acusan air.
I gcás na beathaisnéise Gaeilge, De Valera, 1968-70, in ainneoin a mhéid a chuir cumas Gaeilge, cúram agus deise scríbhneoireachta Phádraig Uí Fhiannachta leis an saothar, is é ainm Thomáis atá chun tosaigh mar údar agus mar eolaí ar an stair; bhí i gceist an tríú himleabhar a thabhairt amach.
Waterford.’ I gcás Uí Chearmada tá sin léirithe aige le cur síos ar: a chaidreamh le Seán Pléimeann [B1], Muiris Ó Faoláin [B1], Riobard Bheldon [B2] agus a theagmhálacha le Micheál Ó Foghludha [B2; 105], Domhnall Ó Fearchair[B3], Pádraig Mac Piarais [B4], Dubhghlas de hÍde [B4]; a mhéid a rinne sé chun dánta Bheldon a bhailiú agus a fhoilsiú; na hamhráin agus na lámhscríbhinní a bhailigh sé; a obair mar scríobhaí agus a bhfuil foilsithe aige in Irisleabhar na Gaedhilge.
Foilsíodh in Comhar, Feabhra 1981 agallamh a rinneadh léi ar fiú é a léamh chun teacht ar léirthuiscint ar fhoilsitheoireacht Ghaeilge 1945-80 agus ar a mhéid a d’éirigh le comhlacht beag a dhéanamh de thoradh misnigh, grá tíre, éirime agus spiorad na fiontraíochta.
In Seán Ó Riada: a shaol agus a shaothar (1993) le Tomás Ó Canainn agus Gearóid Mac an Bhua [Gerard Victoryq.v.] gheofar deimhniú ar a mhéid a bhí an Riadach faoi chomaoin aige.
Ní raibh cúig chomhlacht ilnáisiúnta eile ábalta gaisce chomh mór a dhéanamh, ach ní raibh orthu ach ráta cánach a haon faoin gcéad ar a mhéid a íoc ar a mbrabach sa tír seo.
Fágann cinneadh Uí Chéidigh a d’fhógair sé ar Newstalk inniu go bhfuil an chuma ar an scéal gur iarrthóir Gaeltachta amháin ar a mhéid a bheidh san iomaíocht i dtoghchán mhí Dheireadh Fómhair.
Tá níos mó ná céad is a tríocha bliain ó imríodh an chéad chraobh sin ach is mór an trua nach bhfuil borradh agus fás tagtha faoin iomáint i mórán contaetha taobh amuigh den dosaen (ar a mhéid) a bhí páirteach sna laethanta luatha sin.
Deir an tAire Stáit sa Roinn Dlí agus Cirt David Stanton, áfach, nach nglacann sé leis go mbeidh ar hallaí biongó dúnadh. Dar leis nach bhfuil sa bhille ach athrú beag a chinnteos go bhfaigheann carthanais 25% ar a laghad den airgead a shaothraíonn lucht biongó. 50% ar a mhéid a chaithfear ar dhuaiseanna faoin mbille nua.
Cuimhnímis freisin nach gá do Henry Ó Seibhleáin ach teacht slán as craobh na gclub agus é féin a fháil faoi réir le haghaidh dhá nó trí chluiche mhóra ar a mhéid a imirt chun an deichiú bonn sin a bhaint amach.
D ‘fhreastail sé ar ócáid de chuid Chumann Gailf Thithe an Oireachtais in Óstán an Stáisiúin ar an gClochán, contae na Gaillimhe Dé Céadaoin, ócáid ag a raibh 80 duine eile i láthair. Ní cheadaítear ach 50 duine ar a mhéid a bheith i láthair ag ócáidí den chineál sin de réir na dtreoracha atá tugtha ag an Rialtas a raibh sé féin ina bhall de.
Bhí Brian E Curran ag tagairt d'eolas atá foilsithe, a thugann le fios go bhfuil Foras na Mara ag moladh anois gur 7,000 tonna bradán sa mbliain ar a mhéid a bheadh á tháirgeadh sna feilmeacha bradán. Tá os cionn a dhá oiread sin molta don fheilm atá beartaithe do chuan na Gaillimhe.
Dúirt Donna O'Neill gur 6 mhí ar a mhéid a mhairfidh an méid seo málaí codlata agus go mbíonn siad go síoraí, seasta ag iarraidh síntúisí ar an bpobal le cúnamh a thabhairt dóibh lena gcuid oibre.
Dúirt urlabhraithe ón Chumann Luthchleas Gael sa chondae agus ó Bhord Sacair Dhun na nGall go gcuirfidh na srianta úra as go mór d'fhoirne agus do chuaminn, go háirithe ó thaobh teacht isteach de. Dúradh go raibh an córas a bhí i bhfeidhm le roinnt seachtainí áit a raibh cead ag 200 duine ar a mhéid a bheith i láthair ag cluichí ag obair go maith.
Tá blas den ghnás umhal sin le fáil ón díleagra seo a leanas ón 21 Nollaig 1791 a ďfhoilsigh an seandream beag beann ar na hagóidí ina choinne: "[Táimid] buíoch as loghanna roimhe seo, ní leomhfaimid an beart ná fairsinge a mhéid a chur in iúl, ach fágfaimid an céanna faoi ghaois agus faoi bhreithiúnas an reachtais, á chur ar iontaoibh a bhflaitiúlachta agus a ndea-mhéíne go mbeidh sé chomh fairsing is a cheadóidh cúinsí an ama agus leas ginearálta na himpireachta" Go gairid ina dhiaidh sin díbríodh as an gCoiste iad agus tháing glúin nua i réim ann.