#207034
Ach ó thosaigh siad ag athmhúnlú na bpiléar ina n-ailt cromáin, tá muid uilig míshocair.
Ach ó thosaigh siad ag athmhúnlú na bpiléar ina n-ailt cromáin, tá muid uilig míshocair.
Mé ag fanacht le leathbhliain anois ar an gcéad obráid chun mo cheannaithe a athmhúnlú.
Ba de riachtannas a ábhair é, mar sin, go ndéanfaí athmhúnlú ar an teanga ó bhonn.
Athinsint agus athmhúnlú atá i gceist le House of Names i gcás Thóibín.
Tugann sí orainn an saol a athmhúnlú is a thuiscint as an nua, dá réir.
Lean sé d’athmhúnlú na teanga bíobalta próis ó shin.
Ba léir sin sna deacrachtaí a bhain le haontú ar athmhúnlú Chaighdeán Oifigiúil na Gaeilge ó 2010 go 2016, agus tá a mhacasamhail de dhíospóireachtaí agus léiriú ar easpa údaráis in athmhúnlú chaighdeán na Gearmáinise, na Fraincise agus teangacha eile le tamall de bhlianta anois.
Go fiú sa chomhfhreagras achrannach a bhí aige leis an Ghúm, bhíodh sé ag athmhúnlú na seanráite ar a dhóigh féin.
Mar sin féin, éiríonn léi an córas a thabhairt léi (agus é a athmhúnlú go minic fosta le linn di a bheith ag streachailt leis).
Is cinnte gurb iondúil an feimineachas á lua le filíocht Ní Dhomhnaill, go háirithe agus trácht á dhéanamh ar dhánta ina ndéantar athléamh nó athmhúnlú ar scéalta béaloidis ó pheirspictíocht na mban.
Ag tagairt go speisialta don dán ‘Féar Suaithinseach’ ina ndéanann Ní Dhomhnaill athmhúnlú ar scéal béaloidis le taithí cailín óig atá i ngreim anoireicse a thabhairt chun friotail, deir Bourke:
osaigh muintir na hÉireann, faoi thionchar na náisiúnaithe, ar na ceantair Ghaeltachta a athghabháil agus a athmhúnlú ar bhonn tuiscintí ní ba dhúchasaí, ní ba dhearfaí.
osaigh muintir na hÉireann, faoi thionchar na náisiúnaithe, ar na ceantair Ghaeltachta a athghabháil agus a athmhúnlú ar bhonn tuiscintí ní ba dhúchasaí, ní ba dhearfaí.
Ealaíontóir iar-nua-aoiseach is ea Seáinín Smaoiseach a bhfuil athmhúnlú radacach déanta aige ar fheidhm is ar aidhm an fhile phobail ina shaothar bunúil ceannródaíoch ar YouTube.
Is féidir linn athmhúnlú a dhéanamh ar chaidrimh ar fud an oileáin agus idir Éire is an Bhreatain.
Níl a fhios agam an mairifdh suim rómhór sna cúrsaí aistriúcháin i bhfad, mura ndéantar athmhúnlú orthu.
D’fhéadfaí fáidh a shainmhíniú mar chomhfhios mistiúil ina dtéann an ‘t-eispéireas aonadach’ thar maoil, de ghnáth, agus lorgaíonn slite chun fórsaí na beatha comhchoitianta a atreorú nó a athmhúnlú.
Tá Nuala Ní Dhomhnaill ar dhuine de na daoine is mó a dhéanann athmhúnlú ar an mbéaloideas.
Athmhúnlú ar bhunsaothar Miron is ea an mheitheal seo de dhuine agus daichead de bhanfhilí ó chúlraí agus ó aoiseanna éagsúla, ach arb as an bproibhinse francafóin dóibh ar fad.
Mar chuid den athmhúnlú seo, an gcinnteofar go mbeidh an t-ábhar nua dírithe ar an gcroíphobal agus an Ghaeilge i lár an aonaigh?
‘Ísliú céime’ do chúis na mban atá san athmhúnlú atá déanta ag Macron ar an roinn sin, dar le Libération.
Ar tharla sé duit riamh gur léigh tú alt agus go ndearna sé athmhúnlú intinne iomlán ort?
Rinne na filí athmhúnlú ar scéalta éagsúla agus chuir siad i bhfoirm dáin iad, a deir Driscoll.
Ba mhór an dúil a bhí ag Muiris san imeartas focal aonteangach agus trasteangach, agus thapaigh sé gach deis teangacha, seanfhocail agus focail a athmhúnlú.
Céard atá i ndán sa bhFrainc más ea, ach céard is cúis leis an athmhúnlú mór ar mheon na ndaoine?
Sraith d'aidiachtaí nó d'ainmfhocail mar a bheadh tonnta ag pléascadh ar trá, rud a chaitear a athmhúnlú i mBéarla.
Trí anailís a dhéanamh ar bhrandáil an chraoltóra, feictear an múnlú agus an t-athmhúnlú a rinneadh ar íomhá TG4 agus é ag triail lucht féachana a mhealladh.
Mar dhlúthchuid den athnuachan a bhí á déanamh ar fhealsúnacht Chonradh na Gaeilge sna 1960idí, ba mhian le Ó Caollaí seantuiscintí i leith an náisiúin a athmhúnlú laistigh de rúibric na socheolaíochta.
Agus i gcás Sháirséal agus Dill bhí an sponc agus an miotal san ó dhúchas ann ón dá thaobh, athmhúnlú agus ionchorprú a dhéanamh ar an aisling oiriúnach do dhúshláin na linne.
Níor chreid sé gur cheart droim láimhe a thabhairt leis an traidisiún scéalaíochta agus aithriseoireachta, agus thuairimigh go bhféadfaí gnéithe de na healaíona béil a athmhúnlú do stáitse a linne (127).
Moladh dóibh freagairt do cheisteanna na bpáistí i nGaeilge agus, de réir a chéile, athmhúnlú a dhéanamh orthu i nGaeilge.
Is gléas seachráin é an t-idirlíon thar aon ní agus tá sé dár dtabhairt i dtreo nua: tá sé ag athmhúnlú ár n-aigní.
Mórscríbhneoir próis, údar leabhair do pháistí, agus file, tarraingíonn sí ar bhéaloideas go mór agus déanann sí athmhúnlú ar na scéalta traidisiúnta chun iad a chur in oiriúint don lá inniu.
Old Mathers an carachtar atá i gceist, agus ní bheadh an t-athmhúnlú a rinneadh, dar liom, ar bhunsmaoineamh Pascal ar an chéad ‘iasacht’ ag O’Brien.
D'fhág an múnlú agus an t-athmhúnlú leanúnach sin an Ghaeilge labhartha sa riocht ina bhfuil sí inniu, i.e.
Beidh anáil á fhágaint acu, chomh maith, ar an ndíospóireacht faoi athmhúnlú na craoibhe sinsear peile atá le bheith ag Ard-Chomhairle CLG an deireadh seachtaine seo agus b’fhéidir, b’fhéidir, b’fhéidir i bhfad aimsire go mbeidh cothromaíocht, ciall agus cearta imreoirí club sa treis i ngach gníomh.
Díreach mar a d’athchruthaigh Titley beatha agus meon an fhile mheánaoisigh, Muireadhach Albanach Ó Dálaigh, ina leabhar rathúil An Fear Dána (1993) trí staidéar cruthaitheach a athmhúnlú i saothar stairiúil liteartha, is amhlaidh anois go bhfuil an beart ceannann céanna curtha i gcrích aige arís ach an uair seo i bhfoirm fhileata ghonta agus i dteanga dhúchais na mná cúisithe féin – teanga na Gaeilge.
2.1.5 Athrá agus athmhúnlú i dTeanga B I gcomhthéacs an tseomra ranga dátheangaigh, is minic a mhíníonn an múinteoir rud i dTeanga A, déanann athrá nó soiléiriú i dTeanga B agus ansin tiontaíonn ar ais go dtí Teanga A.
Ní leasc le Ní Dhomhnaill athmhúnlú greannmhar a dhéanamh ar shamhlaoidí reiligiúnacha agus eaglasta i ndánta ar nós ‘Aingeal an Tiarna’ (DD: 46), ‘An Cuairteoir’ (DD: 87) agus ‘Manach’ (DD: 96) le hamhras a chaitheamh ar ghnéithe de theagasc na hEaglaise Caitlicí, gnéithe a bhaineann le cúrsaí geanmnaíochta agus aontumha.
Is nuair a léigh sé scéal le Maxim Gorky faoi lá bainte arbhair ar abhainn an Don a cuireadh ina luí air go bhféadfadh sé féin saol a mhuintire a athmhúnlú ina litríocht.
Is gá a aithint, ar ndóigh, go raibh na breithiúnais chritice a bhfuil an bailiúchán aistí bunaithe orthu déanta cheana féin sa leabhar critice The Empire Writes Back leis na húdair chéanna, áit arb ionann ceist na teanga agus ceist ionramháil agus athmhúnlú an Bhéarla impiriúil le saoltaithí agus cultúr na tíre iarchoilíní a léiriú.
Is é an toradh atá ar an dá phróiseas ná saothair scríbhneoireachta arb í an aithris atá chun tosaigh iontu, agus ní an t–athmhúnlú agus an claochlú a bhí i gceist ag Ó Ríordáin agus é ag trácht ar theangacha príobháideacha lucht ealaíne.
Tá siad siúd freisin idir dhá chultúr, ach caitheann siad a bhfuinneamh samhlaíoch go minic ní leis na straitéisí cruthaitheacha aithrise agus scigaithrise a shamhlaíonn Homi Bhabha mar ghnéithe dílse den dioscúrsa liteartha iarchoilíneach (straitéisí a fhéachann le húdarás an dioscúrsa cheannasaigh a threascairt trí sheilbh a ghlacadh ar theanga an dioscúrsa sin agus é a athmhúnlú chun do chríche féin), ach le straitéisí cosanta agus athshealbhaithe arb é is cuspóir dóibh bealach éalaithe a chruthú ó údarás cultúrtha na mórtheanga.
Ba é seo an bua ba mhó a léirigh MacLysaght lena linn: a chumas é féin a athmhúnlú mar Éireannach Gaelach den chéad scoth nuair a d’oir sé dó, ach a bhí in ann maireachtáil go sona taobh amuigh den sochaí chúng Éireannach nuair a chuaigh sé ró-dheacair air chomh maith, an seal a chaith sé san Afraic Theas, mar shampla.
Is minic a shamhlaítear simplíocht chúlchéimnitheach leis an oidhreacht thraidisiúnta seo i saol poiblí na tíre, faraor, ach solaíd iontach is ea an gearrscannán seo a léiríonn an poitéinseal radacach treascrach atá ag an oidhreacht Ghaleach, agus a thaispeánann an tslí inar féidir le pobal na Gaeilge athmhúnlú agus trasfhoirmiú a dhéanamh uirthi d’fhonn allagar freasúrach ceistitheach a chothú i ndioscúrsa poiblí na tíre.
Mar chosaint ar an ionsaí a deineadh ar a cháil, d’fhéadfá a rá gur chúb an Searcach isteach ann féin, ach ní teitheadh ab ea é sin ach a anam is a dhúchas mar fhile agus mar Ghael a athaimsiú agus a athmhúnlú.
Áitíonn an t-úrscéal seo orainn gur cheart dúinn earraíocht a bhaint den oidhreacht thraidisiúnta sa phróiseas seo agus gur ceart dúinn an oidhreacht sin a athmhúnlú trí mheán an allagair phoiblí d’fhonn luachanna comhchoitianta a chruthú.
Is muid atá ag treorú na n-iarrachtaí ar son athaontú na hÉireann, i dtreo na cothromaíochta i stiúradh agus athmhúnlú an gheilleagair, ach tá Sinn Féin i lár báire i gcás na teanga.
Ní fhéadfainn a rá go raibh eachtra ar leith ann a chuaigh i bhfeidhm orm thar aon eachtra eile, ná ní fhéadfainn a mhaíomh ach an oiread go raibh iarracht ar bun ag mná na hÍsiltíre d’aon ghnó ag an am sin chun inchinn bhuachaillí óga a athmhúnlú.
Ba é seo an ceirnín ba ríméadaí a chualas-sa sna clubanna i mbliana. Cruthaithe as seancheirnín dioscó as Nua-Eabhrac na n-ochtóidí luatha, dhein na léiritheoirí an fhoinse cheoil a athmhúnlú as an nua, le héifeachtaí stiúideo comhaimseartha a spreag na mílte againn na maidí rámha a scaoileadh le sruth ar urláir rince na cruinne le cúpla ráithe anuas.