#274953
Tá go leor daoine ag fíodóireacht do chomhlachtaí éadaigh cosúil le Magees, a deir sí.
Tá go leor daoine ag fíodóireacht do chomhlachtaí éadaigh cosúil le Magees, a deir sí.
Tógáil loinge, fíodóireacht, bruithniú iarainn na tionscail is mó i Malmö.
Socrú déanta aici éirí as a post i Sasana, fonn uirthi le fada dul le fíodóireacht mar shlí bheatha.
Ghlac Gaeltarra freagracht as riarachán agus forbairt na dtionscal dúchasach Gaeltachta, ar ar áiríodh fíodóireacht, cniotáil, próiseáil éisc agus feamainne.
Bhunaigh sé comharchumann, halla pobail lánGhaelach; chuir sé tús le fíodóireacht, le gaibhneacht agus le ceirdeanna éagsúla eile.
‘Bhí ceird ar leith aige, agus is cosúil gurb é an duine deireanach a chleacht í in Éirinn, in Albain nó i Sasain, agus is í sin fíodóireacht na luachra.
Aon tagairt do thionscail bhain sé leis an gceilp, an iascaireacht, sníomh agus fíodóireacht, lásadóireacht agus an líon bó a bhí ag aon teaghlach.
Is é sin dlúth agus inneach na filíochta, dar liom, fíodóireacht focal a bhuanaíonn ceol chéirseach Mhuileann Eoinín go deo.
Bhí an t-amhábhar - más olann nó líon - agus na scileanna déantúis éadaí ar fad le fáil sa gceantar, ó lomadh na gcaorach go sníomh agus deilbh, go fíodóireacht agus táilliúireacht.
Is iad fíodóireacht, cúram ainmhithe, córais cumarsáide, agus pléanáil líonraí, na cúrsaí úra lánaimseartha atá ar fáil i mbliana.
Thosaigh sí amach ag fíodóireacht mar chaitheamh aimsire, tar éis freastal ar scoil samhraidh, ach nuair a d’oscail an cheardlann ar an Spideál 30 fuair Máire ionad ann agus tá sí anois ag baint slí bheatha amach as an fhíodóireacht.
Sa Ghaeltacht, athraíodh cúram na dtionscal traidisiúnta – fíodóireacht, próiseáil feamainne, bróidnéireacht, táirgeadh lása agus éadaigh – go GÉ ach, i ndiaidh 1965, ceadaíodh do GÉ tosú ar infheistíocht dhíreach sheachtrach a mhealladh chun na Gaeltachta (An tAcht um Thionscail na Gaeltachta (Leasú) 1965).
Anonn sna 1940idí, seo iad na téarmaí a bhí á lorg – cúrsaí feirmeoireachta (1942), cniotáil, fíodóireacht, táilliúireacht agus maintíneacht (1943), ainmneacha uirlisí feirme (1945), ainmneacha nithe a bhaineann le cúrsaí farraige agus trá (1947).
Orthu san bhí tine, feirmeoireacht, fíodóireacht, potaireacht, curadóireacht, síoladóireacht, leá na mianraí is an mhiotail, rothaí, carráistí, bóithre, seolta, halmadóirí, compáis, astralaíocht, uimhríocht, geoiméadracht, ailtireacht, pleanáil cathrach, páipéar, priontáil, gloine, giaranna, úmacha, púdar tine, clónna, eagnaíocht, creideamh agus geilleagar (Patel 307).
I measc na seod sa gclár, taispeánfar scannán faisnéise, Fís na Fuiseoige, le scannánaí buach an Daingin Aodh Ó Coileáin, beidh caint á reáchtáil faoin teideal ‘Ag an gCros Bhóthar – Uíbh Ráthach dhátheangach?’ agus pléifidh ealaíontóirí ildánacha ceird a n-ealaíon féin, bíodh amhránaíocht i gceist, nó filíocht, nó fíodóireacht, nó rince!
Gluaiseacht an phinn ar an bpáipéar, cnagadh na méar ar an méarchlár, fíodóireacht focal an chomhfheasa agus an fho-chomhfheasa: gníomh na scríbhneoireachta féin is cúis leis an aistear aigne a bhíonn mar thoradh air.
Mar sin féin, sa sampla ón dán atá idir lámha againn, ní le fíodóireacht nó táilliúracht atá muid ag plé ach leis an tsnoíodóireacht, rud a chinneann úsáid an bhriathair snoighidh ‘snoíonn, gearrann, baineann scealpóg as, dealbhaíonn’.
De ghnáth samhlaítear an focal oige le fíodóireacht, mar a léiríonn na samplaí seo thíos; faightear iliomad leaganacha eile ina theannta a bhaineann leis an raon sin: fighe (‘weaving, plaiting’); innighidh (‘weaves’); inneach (‘weft’) móide dlúth ‘warp, woof’, maille le abhras ‘snáth’, snáth agus sníomh: Is cinnte gurb é meafar seo na fíodóireachta is mó a ndéantar mionléiriú air i bhfilíocht na scol.
Níos faide anonn sa bhliain, gheobhaimid blaiseadh de ‘fíodóireacht’ an fhile Raiftearaí i leabhar nua le Tadhg Mac Dhonnagáin Beathaisnéis an fhile a rugadh i gCill Liadáin i gContae Mhaigh Eo sa bhliain 1779 atá sa leabhar Mise Raiftearaí an Fíodóir Focal.
Rinne Ambasadóir na hIaráine teagmháil le Coiste Cheathrún na hArd Eaglaise le gairid, ag iarraidh ceangail chultúrtha a chothú idir Leitir Ceanainn agus ceantar faoi leith san Iaráin. Traidisiúin Ba cheart go mbeadh aird faoi leith ar earnálacha traidisiúnta ar nós fíodóireacht agus cniotáil san Phlean Náisiúnta Oidhreachta atá a dhréachtú faoi láthair, a dúirt an Comhairleoir Contae Martin Harley.