#1296494
Seo é an chéad staidéar dá short a scrúdaigh an dríodar ar grinneall na farraige.
Seo é an chéad staidéar dá short a scrúdaigh an dríodar ar grinneall na farraige.
Grinneall na farraige!
Ní bochtaide sinn a chuntas sceimhliúil ar chur go tóin poill an Wilhelm Gustloff ina úrscéal Crabwalk, scrios a chuir breis agus naoi míle sibhialach go grinneall na farraige.
Iad siúd a bhí cleachtaithe ar an turas d'aithin siad an t-ancaire ag tormáil síos taobh an bháid agus ag stopadh de phlab nuair a bhuail sé grinneall na farraige.
Ní athchúrsáiltear na hilchríocha chomh minic le grinneall na farraige, agus dá bharr sin tá carraigeacha ann atá níos sine ná 200 milliún bliain d’aois.
Cuimhním gur cothrom an ama seo, 15 Aibreán 1912, a chuaigh an Titanic go grinneall na farraige.
Tá an bád ag dul go grinneall na farraige agus gan lámh an chaiftín ar an stiúir.
Cé ’ shamhlódh go mbuailfeadh sí cnoc oighir ceithre lá ina dhiaidh sin agus go rachadh sí go grinneall na farraige le 1,517 duine ar bord?
Glacfaidh an obair seo seachtain agus beidh tumadóirí de dhíth leis an phíopa a chuir go grinneall na farraige.
Tuairiscíonn póilíní na Gréige gur éirigh le 48 marthanóir teacht i dtír i ndiaidh don mbád ina rabhadar dul go grinneall na farraige ar chósta oileáin Farmakonisi, amach ó chósta na Gréige ar maidin.
Deir Gearóid Ó Tuathaigh linn in Fear an Tainc (TG 4, Dé Luain) gur cuireadh tuairim is leathchéad long go grinneall na farraige amach ó chósta na hÉireann nuair a bhí Cogadh an Atlantaigh faoi bharr lasrach.
Ar feadh leathshoicind, bhí an saol ar fad bunoscionn; an chéad rud eile, bhuail aghaidh na toinne sa droim é. Thuairt sé i ndiaidh a chinn, síos agus síos go grinneall na farraige.
Ní raibh ciall nó réasún leis na lastaí ainmhithe, earraí agus daoine a iompraíodh ar na bádaí agus b’iontach go dteachaidh sé chomh fada sin gan ceann acu a dhul go grinneall na farraige ach ní raibh an tragóid i bhfad ó bhaile.
Tá ráite gur cheart púdar iarrainn a shíolú sna farraigí d'fhonn planctón a mhéadú a bhéarfadh an charbóin leo go grinneall na farraige nuair a gheobhadh bás, ach níor chuir éinne ceist ar an bplanctón.
Tá bád taighde Fhoras na Mara an Celtic Voyager páirteach sa chuardach inniu freisin. Tá trealamh speisialta ar an mbád a mbaintear leas as go hiondúil le grinneall na farraige a mhapáil.
Tá deireadh tagtha leis an gcuardach a bhí ar bun le os cionn seachtaine amach ó Charraig an Toir in Iorras, i gContae Mhaigh Eo, don bheirt criú ó héileacaptar an R116 a chuaigh go grinneall na farraige ansin i mí an Mhárta seo caite. Bhí foireann tumadóireachta na nGardaí ag cuardach ann agus baineadh úsáid as ceamaraí ó threalamh ROV Fhoras na Mara chun scrúdú a dhéanamh thart san áit ar tharla an tubaiste.
Sin í an Pinto a chuaigh go grinneall na farraige sa bhliain 1944. Tá corp an fhir á thabhairt ón láthair go dtí cé Mhíobhaí in aice leis na Dúnaibh.
Anois tuigtear cad iad na baictéir atá freagrach as idir 15% agus 45% den fhosúchán carbóin a tharlaíonn i ndoimhneacht na farraige. Titeann an carbón seo go grinneall na farraige.
Níl an fhianaise sin le feiceáil inniu toisc go mbíonn dromchla an domhain á athchúrsáil an t-am ar fad. Déantar cuid mhór den dromchla – grinneall na farraige – a athchúrsáil thart ar gach 200 milliún bliain. Teicteonaic phlátaí a thugtar ar an bpróiseas athchúrsála sin.
Agus an obair shuirbhéireachta seo ar siúl ag na comhlachtaí ola agus gáis, ligtear faoin uisce an trealamh a bhíonn á úsáid ag na báid agus scaoiltear le pléascanna aeir a théann go grinneall na farraige.
Sara raibh aga agam ar mhachnamh a dhéanamh ar a raibh tite amach, rug tonn bháite orm agus scuabadh chun siúil arís mé, an trá ag éirí dorcha in imigéin; síos liom, síos, síos go grinneall na farraige duibhe.
D’ardaigh astaíochtaí mearcair san atmaisféar ó ré na réabhlóide tionsclaíche go dtí an lá inniu. Go dtí seo níorbh eol cá háit a raibh an mearcair seo ag dul i ndiaidh dó titim as an atmaisféar. Ach in alt a foilsíodh san iris Science, tugtar le fios go nglacann diatóim nó algaí san fharraige isteach an mearcair seo, go dtiteann sé go grinneall na farraige agus go mbailíonn sé ann i láib faoi leith ar a dtugtar púscán diatóm.
Anuas air sin, is fada a fhios againn go bhfuil mearcair á iompar isteach sna haibhneacha ón tionsclaíocht throm fosta. Téann an mearcair seo fhad leis an fharraige agus bailíonn sé sna hinbhir agus ag grinneall na farraige éadoimhne in aice leis an gcósta.
De réir na fianaise a thug sé féin féin do Bhiúró na Staire Míleata, bhí sé in ann leathchéad óglach a fháil ó chomhlachtaí sa Spidéal agus ar an gCnoc, mí Bealtaine 1918, le súil a choinneáil amach d’fhomhuireán Gearmánach: bhí an scéal tagtha ó Michael Collins go raibh armlón ón nGearmáin le cur i dtír thart ar Chorr na Rón, ceithre mhíle siar ón Spidéal. Mar a tharla níor tháinig an fomhuireán mar gur rugadh air agus cuireadh go grinneall na farraige é sa Mhuir Thuaidh.
Bhí sé i gceannas ar thuras taiscéalaíochta i 2007 a chuaigh go grinneall na farraige dhá mhíle faoin Mol Thuaidh, agus cé go maíonn Chilingarov gur thuras eolaíochta ab ea é, léiríonn an bhratach Rúiseach a chuir sé ann go raibh níos mó ná an eolaíocht amháin ar a intinn aige.
Cábla leictreachais Tá sé tugtha le fios ag Bord Soláthair an Leictreachais go bhfuil siad fós ag scrúdú grinneall na farraige san áit ar dearnadh damáiste don chábla leictreachais idir Inis Mór agus Inis Meáin agus dúradh go mba cheart go mbeadh na tástálacha críochnaithe as seo go ceann roinnt laethanta.
Deireadh leis an gcuardach i Maigh Eo Tá deireadh tagtha leis an gcuardach a bhí ar bun le os cionn seachtaine amach ó Charraig an Toir in Iorras, i gContae Mhaigh Eo, mar chuid den fhiosrúchán faoi héileacaptar tarrthála an Gharda Cósta a chuaigh go grinneall na farraige ansin i mí an Mhárta seo caite. Bhí foireann tumadóireachta na nGardaí ag cuardach ann agus baineadh úsáid as ceamaraí ó threalamh ROV Fhoras na Mara chun scrúdú a dhéanamh thart san áit ar tharla an tubaiste.
Cé Heilbhic Ba cheart grinneall na farraige timpeall ar Ché Heilbhic a thaoscadh, chun go mbeadh an bád tarrthála agus na báid iascaigh in ann dul i bhfarraige, fiú ag lagtrá, adúirt iar-bhall de chriú an bháid tarrthála, Aodh Mac Craith, in agallamh d'Adhmhaidin.