ciallaíonn “sonraí ó mhisin thiomnaithe” sonraí ón spás de chuid fhaire na Cruinne, ar sonraí ó mhisin thiomnaithe iad a bheidh á n-úsáid in Copernicus;
‘dedicated mission data’ means spaceborne Earth observation data from dedicated missions for use in Copernicus;
Faire na cruinne agus an comhshaol
Earth observation and environment
ciallaíonn “Fairtheoirí Copernicus” satailít, spásárthaigh nó pálasta spásárthach tiomnaithe Copernicus arna n-úsáid le haghaidh fhaire spásbhunaithe na Cruinne;
‘Copernicus Sentinels’ means the Copernicus dedicated satellites, spacecraft or spacecraft payloads for space-based Earth observation;
rochtain ar shonraí tríú páirtí maidir le faire spásbhunaithe na Cruinne;
access to third party space-based Earth observation data;
Feidhmíocht iomaitheoirí i réimse na loingseoireachta agus i réimse fhaire na Cruinne
Performance of competitors in the areas of navigation and Earth observation
FAIRE NA CRUINNE AGUS AN COMHSHAOL
EARTH OBSERVATION AND ENVIRONMENT
Teicneolaíochtaí spásfhaireachais agus breathnóireachta domhanda
Space surveillance and Earth observation technologies
an Grúpa um Fhaire na Cruinne – maidir le húsáid níos fearr a bhaint as sócmhainní Eorpacha um fhaire na Cruinne (amhail Copernicus);
the Group on Earth Observations – on making better use of European Earth observation assets (like Copernicus);
Le Galileo, soláthraítear seirbhísí aimsithe suímh agus loingseoireachta agus le Copernicus, soláthraítear sonraí agus faisnéis maidir le faire na cruinne.
Galileo provides positioning and navigation services and Copernicus supplies Earth observation data and information.
Loingseoireacht Satailíte Shibhialta, Faire na Cruinne agus Gníomhaíochtaí Spáis eile
Civil Satellite Navigation, Earth Observation and Other space activities
Ba cheart Copernicus a mheas mar rannchuidiú Eorpach le Córas Domhanda na gCóras um Fhaire na Cruinne, le Coiste um Shatailítí Fhaire na Cruinne, le Comhdháil na bPáirtithe i gCreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe maidir leis an Athrú Aeráide, 1992, le baint amach Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe agus le Creat Sendai um Laghdú Rioscaí Tubaiste.
Copernicus should be considered as a European contribution to the Global Earth Observation System of Systems, the Committee on Earth Observation Satellites, the Conference of the Parties to the 1992 United Nations Framework Convention on Climate Change, the achievement of the UN Sustainable Development Goals and the Sendai Framework for Disaster Risk Reduction.
Lena áirithiú go ndéanfar measúnú oibiachtúil láidir, bunaithe ar na torthaí eolaíocha teicniúla socheacnamaíocha is déanaí, agus ina mbainfear úsáid as raon leathan saineolais neamhspleách, ba cheart don Choimisiún a mheasúnú a bhunú ar fhaisnéis ábhartha lena n-áirítear faisnéis arna cur isteach agus arna tuairisciú ag na Ballstáit, tuarascálacha EEA, an Bhoird Chomhairligh agus Lárionad Taighde Chomhpháirtigh an Choimisiúin, an fhianaise eolaíoch is fearr dá bhfuil ar fáil agus is déanaí, lena n-áirítear tuarascálacha IPCC, IPBES agus cuideachtaí idirnáisiúnta eile, agus lena chois sin sonraí faireacháin cruinne a sholáthraíonn clár an Aontais um Fhaire agus um Fhaireachán na Cruinne Copernicus.
The Commission should ensure a robust and objective assessment based on the most up-to-date scientific, technical and socioeconomic findings, and representative of a broad range of independent expertise, and base its assessment on relevant information including information submitted and reported by Member States, reports of the EEA, of the Advisory Board and of the Commission’s Joint Research Centre, the best available and most recent scientific evidence, including the latest reports of the IPCC, IPBES and other international bodies, as well as the Earth observation data provided by the European Earth Observation Programme Copernicus.
Leis na catagóirí um fhaire na cruinne agus um an gcomhshaol áirítear faire na cruinne, lena n-áirítear sonraí spásbhunaithe nó cianbhraite, chomh maith le sonraí talamhbhunaithe nó in situ, tacair sonraí chomhshaoil agus aeráide faoi raon feidhme na dtéamaí sonraí INSPIRE a liostaítear sa chéad tábla thíos agus a shainmhínítear in Iarscríbhinní I-III a ghabhann le Treoir 2007/2/CE, agus tacair sonraí a tháirgtear nó a ghintear i gcomhthéacs na ngníomhartha dlí a liostaítear sa dara tábla thíos.
The earth observation and environmental category includes earth observation, including space-based or remotely-sensed data, as well as ground-based or in situ data, environmental and climate datasets within the scope of the INSPIRE data themes listed in the first table below and defined in Annexes I-III to Directive 2007/2/EC, and datasets produced or generated in the context of the legal acts listed in the second table below.
Le linn dó déanamh amhlaidh, ba cheart go gcothódh GMES acmhainneacht thionsclaíoch bheartais nuálaíochta, taighde, agus forbartha teicneolaíche a shaothrú níos fearr sa réimse um fhaire na Cruinne.
In doing so, GMES should foster better exploitation of the industrial potential of policies of innovation, research and technological development in the field of Earth observation.
Tá sé seo riachtanach chun úsáid agus comhroinnt sonraí agus faisnéis um fhaire na Cruinne a chur chun cinn i gcomhréir le prionsabail SEIS, INSPIRE agus GEOSS.
This is necessary to promote the use and sharing of Earth observation data and information in accordance with the principles of SEIS, INSPIRE and GEOSS.
(c) neartú a dhéanamh ar mhargaí um fhaire na Cruinne san Eoraip, agus san earnáil iartheachtach go háirithe, d’fhonn fás agus cruthú poist a chumasú;
(c) strengthening Earth observation markets in Europe, in particular the downstream sector, with a view to enabling growth and job creation;
Beidh uasmhéid EUR3,786 milliún (i bpraghsanna 2011) ar fáil do Copernicus (an Clár Eorpach um Fhaire na Cruinne) ó bhuiséad ginearálta an Aontais don tréimhse 2014 go 2020.
A maximum amount of EUR 3786 million (in 2011 prices) shall be available for Copernicus (the European Earth Observation Programme) from the general budget of the Union for the period 2014-2020.
Ba cheart go measfaí Copernicus mar rannchuidiú ón Eoraip do Chóras Domhanda na gCóras um Fhaire na Cruinne (GEOSS) arna fhorbairt laistigh de chreat an Ghrúpa umFhaire na Cruinne (GEO).
Copernicus should be considered as a European contribution to building the Global Earth Observation System of Systems (GEOSS) developed within the framework of the Group on Earth Observations (GEO).
Lena chois sin, ba cheart go ndéanfaí forbairt an tionscail Eorpaigh a chaomhnú agus a chur chun cinn sna réimsí uile a bhaineann le faire na Cruinne, i gcomhréir le comhaontuithe idirnáisiúnta ar páirtí antAontas iontu.
Moreover, the development of European industry should be preserved and promoted in all areas relating to Earth observation, in accordance with international agreements to which the Union isPart.
Ba cheart go gcuirfí san áireamh na cearta rochtana i dtaca le sonraí Sentinel Copernicus arna dtabhairt faoin gClár Eilimintí Spáis GMES mar a d'fhormheas Bord an Chláir maidir le Faire na Cruinne de chuid GSE an 24Meán Fómhair 2013.
The access rights to Copernicus Sentinel data granted under the GMES Space Component Programme as approved by the ESA Programme Board on Earth Observation on24September 2013 should be taken into account.
Leis an Rialachán seo bunaítear Copernicus, clár an Aontais um fhaire agus umfhaireachán na Cruinne (Copernicus), agus leagtar síos ann na rialacha maidir le cur chun feidhme an chláir.
This Regulation establishes Copernicus, the Union Earth observation and monitoring programme, (Copernicus), and lays down the rules for its implementation.
ciallaíonn “misin thiomnaithe” misin spásbhunaithe de chuid fhaire na Cruinne abheidh á n-úsáid in Copernicus agus á n-oibriú ann, go háirithe misin Sentinel;
‘dedicated missions’ means the space-based Earth observation missions for use and operated in Copernicus, in particular the Sentinel missions;
ciallaíonn “misin rannpháirteacha” misin spásbhunaithe de chuid fhaire na Cruinne a chuirfidh sonraí ar fáil do Copernicus, ar sonraí iad lena gcomhlánófar na sonraí achuirfidh na misin thiomnaithe ar fáil;
‘contributing missions’ means space-based Earth observation missions providing data to Copernicus complementing data provided by the dedicated missions;
ciallaíonn “sonraí ó mhisin rannpháirteacha” sonraí ón spás de chuid fhaire na Cruinne, ar sonraí ó mhisin rannpháirteacha iad a bheidh á gceadúnú nó á soláthar lena n-úsáid in Copernicus;
‘contributing mission data’ means spaceborne Earth observation data from contributing missions licensed or provided for use in Copernicus;
sochair shocheacnamaíocha a uasmhéadú, agus leis an méid sin tacú le stráitéis Eoraip 2020 agus lena cuspóirí maidir le fás cliste, inbhuanaithe agus uilechuimsitheach trí úsáid fhaire na Cruinne a chur chun cinn ibhfeidhmeanna agus i seirbhísí;
maximising socio-economic benefits, thereby supporting the Europe 2020 strategy and its objectives of smart, sustainable and inclusive growth by promoting the use of Earth observation in applications and services;
forbairt tionscail Eorpaigh spáis agus seirbhísí atá iomaíoch a chaomhnú agus deiseanna a uasmhéadú d'fhiontair Eorpacha i dtaca le córais nuálacha agus le seirbhísí nuálacha de chuid fhaire na Cruinne a fhorbairt agus a sholáthar;
fostering the development of a competitive European space and services industry and maximising opportunities for European enterprises to develop and provide innovative Earth observation systems and services;
rochtain neamhspleách ar fhaisnéis faoin gcomhshaol a áirithiú agus ar napríomhtheicneolaíochtaí i dtaca le faire na Cruinne agus seirbhísí geofaisnéise, agus leis sin an Eoraip a chumasú chun cinnteoireacht agus gníomhaíocht neamhspleách a bhaint amach;
ensuring autonomous access to environmental knowledge and key technologies for Earth observation and geoinformation services, thereby enabling Europe to achieve independent decision-making and action;
neartú a dhéanamh ar mhargaí Eorpacha um fhaire na Cruinne, go háirithe san earnáil iartheachtach, d'fhonn fás agus cruthú post a chumasú;
strengthening European Earth observation markets, in particular the downstream sector, with a view to enabling growth and job creation;
Tá líon méadaitheach earnálacha eacnamaíocha, go háirithe na hearnálacha iompair, teileachumarsáide, talmhaíochta agus fuinnimh, ag baint níos mó úsáid as córais loingseoireachta satailíte agus córais um fhaire na Cruinne.
A growing number of key economic sectors, in particular transport, telecommunications, agriculture and energy, increasingly use satellite navigation and Earth observation systems.
Maidir leis na gníomhaíochtaí agus an méid a baineadh amach faoi Rialachán (AE) Uimh. 377/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear clár an Aontais um fhaire agus um fhaireachán na Cruinne (Copernicus) mar aon le Rialachán (AE) Uimh. 911/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear an clár um Fhaireachán Domhanda don Chomhshaol agus don tSlándáil (GMES) a tháinig roimhe agus na rialacha maidir lena oibríochtaí tosaigh a chur chun feidhme, ba cheart, le Copernicus, cur leis na gníomhaíochtaí sin agus an méid sin a baineadh amach, leanúnachas a áirithiú leo, agus iad a fheabhsú, agus aird á tabhairt ar threochtaí a bhí ann le déanaí maidir leis an taighde, dul chun cinn teicneolaíochta agus nuálaíochtaí a mbíonn tionchar acu ar réimse fhaire na Cruinne, chomh maith le forbairtí in anailísíocht mórshonraí agus san intleacht shaorga agus i straitéisí gaolmhara agus tionscnaimh ghaolmhara ar leibhéal an Aontais mar a leag an Coimisiún amach ina Pháipéar Bán maidir leis an Intleacht Shaorga an 19 Feabhra 2020 dar teideal A European approach to excellence and trust [Cur chuige Eorpach atá dírithe ar bharr feabhais agus ar mhuinín] agus sa teachtaireacht uaidh an 19 Feabhra 2020 dar teideal A European strategy for data [Straitéis Eorpach le haghaidh sonraí].
Copernicus should build on, ensure continuity with and enhance the activities and achievements under Regulation (EU) No 377/2014 of the European Parliament and of the Council establishing the Union Earth observation and monitoring programme (Copernicus) as well as Regulation (EU) No 911/2010 of the European Parliament and of the Council establishing the predecessor Global Monitoring for Environment and Security (GMES) programme and the rules for implementation of its initial operations, taking into account recent trends in research, technological advances and innovations impacting the Earth observation domain, as well as developments in big data analytics and artificial intelligence and related strategies and initiatives at Union level as outlined by the Commission in its White Paper On Artificial Intelligence of 19 February 2020 entitled ‘A European approach to excellence and trust’ and its Communication of 19 February 2020 entitled ‘A European strategy for data’.
Rinne an tAontas a theicneolaíocht satailíte suite, loingseoireachta agus uainiúcháin (PNT) féin (cláir Galileo agus EGNOS) agus a chlár féin um fhaire agus um fhaireachán na Cruinne (Copernicus) a fhorbairt.
The Union has developed its own satellite Positioning, Navigation and Timing (PNT) technology (the Galileo and EGNOS programmes) and its own Earth observation and monitoring programme (Copernicus).
Le hacmhainní breathnadóireachta an Aontais atá neartaithe trína chlár COPERNICUS, cuirtear cumas breathnóireachta nach bhfacthas riamh roimhe seo ar fáil chun cumhdach talún a mhapáil agus faireachán a dhéanamh air ar bhealach an-chruinn.
The strengthened earth observation capacities of the Union through its COPERNICUS programme offer unprecedented observation potential to map and monitor land cover with high accuracy.
Ba cheart úsáid na réiteach digiteach agus uirlisí faireacháin talún, amhail clár an Aontais um fhaire na Cruinne, Copernicus, agus cianbhraiteoirí, a chur chun cinn.
The use of digital solutions and land monitoring tools, such as the Union’s Earth observation programme Copernicus and remote sensors, should be promoted.
Galileo/EGNOS le haghaidh suite, loingseoireachta agus uainithe, Copernicus le haghaidh faire na cruinne, GOVSATCOM le haghaidh cumarsáid satailíte gan phriacal do rialtais, agus SSA le haghaidh feasacht staide an spáis.
Galileo/EGNOS for positioning, navigation and timing, Copernicus for Earth observation, GOVSATCOM for secure governmental satellite communications, and SSA for space situational awareness.
Tugtar le chéile ann gníomhaíochtaí oibríochtúla maidir le loingseoireacht satailíte, faire na cruinne, agus comhpháirteanna nua chumarsáid satailíte rialtais an Aontais agus fheasacht staide an spáis, lena n-áirítear faireachas agus rianú spáis ar shatailítí agus ar smionagar spáis.
It brings together operational activities for satellite navigation, Earth observation, and the new EU governmental satellite communications and space situational awareness components, including space surveillance and tracking of satellites and space debris.
Tá dul chun cinn déanta maidir le Galileo agus EGNOS (), córais loingseoireachta satailíte dhomhanda an Aontais, agus Copernicus, córas an Aontais um fhaire na cruinne, lena gcuirtear iontaofacht agus feidhmíocht na seirbhísí a sholáthraítear chun cinn.
Progress has been achieved with Galileo and EGNOS (), the EU’s global satellite navigation systems, and Copernicus, the EU’s Earth observation system, promoting the reliability and performance of the services provided.
Le hacmhainní breathnadóireachta an Aontais atá neartaithe trína chlár COPERNICUS, cuirtear cumas breathnóireachta nach bhfacthas riamh roimhe seo ar fáil chun cumhdach talún a mhapáil agus faireachán a dhéanamh air ar bhealach an-chruinn.
The strengthened earth observation capacities of the Union through its COPERNICUS programme offer unprecedented observation potential to map and monitor land cover with high accuracy.
Beidh feidhm ag na sainmhínithe a leagtar amach sna catagóirí geospásúla, um fhaire na cruinne agus um an gcomhshaol agus meitéareolaíocha i dTreoir 2007/2/CE.
The definitions set out for datasets in the geospatial, earth observation and environment and meteorological categories in Directive 2007/2/EC shall apply.
Leis na comhordanáidí suímh gheografaigh sin atá ag brath ar uainiú, suíomh agus/nó faire na Cruinne, d’fhéadfaí úsáid a bhaint as sonraí spáis agus seirbhísí a soláthraíodh faoi chlár spáis an Aontais (EGNOS/Galileo agus Copernicus).
Those geolocation coordinates that rely on timing, positioning and/or Earth observation could make use of space data and services delivered under the Union’s Space programme (EGNOS/Galileo and Copernicus).
I gcás inarb iomchuí, áiritheoidh siad go mbainfidh feidhmchláir agus seirbhísí CCInna a bhraitheann ar shonraí fhaire na cruinne úsáid as sonraí, faisnéis nó seirbhísí Copernicus.
Where appropriate, ensure that ITS applications and services relying on Earth observation data use Copernicus data, information or services.
Is sampla soiléir é Clár Copernicus an Aontais, lena n-áirítear satailítí domhanbhreathnóireachta Sentinel, de na sineirgí idir an aeráid, an bhithéagsúlacht agus cuspóirí digiteacha.
The EU Copernicus programme, including the Sentinel earth observation satellites, is a clear example of synergies between climate, biodiversity and digital objectives.
Le Galileo, córas loingseoireachta satailíte domhanda an Aontais, agus Copernicus, córas an Aontais um fhaire na cruinne, tá feidhmíocht iontaofa agus ardchaighdeáin na seirbhísí a sholáthraítear á seachadadh ar bhonn comhsheasmhach.
Galileo, the EU’s global satellite navigation system, and Copernicus, the EU’s Earth observation system, have been consistently delivering reliable and high-quality performance of the services provided.
Go háirithe, leagtar béim sa reachtaíocht thánaisteach maidir leis an gcóras riaracháin agus rialaithe comhtháite a glacadh in 2022 ar úsáid éigeantach uirlisí teicneolaíochta atá bunaithe ar fhaire na cruinne (e.g. íomhánna satailíte Copernicus) agus ar ghrianghraif gheochlibeáilte.
Notably, the integrated administration and control system secondary legislation adopted in 2022 emphasises the mandatory use of technological tools based on earth observation (e.g. Copernicus satellite imagery) and geotagged photos.
Tá teicneolaíocht spáis i bhfoirm loingseoireachta satailíte agus breathnadóireachta talún á húsáid freisin chun athléimneacht agus inbhuanaitheacht na talmhaíochta, úsáid acmhainní talún agus farraige, agus iompar a fheabhsú.
Space technology in the form of satellite navigation and earth observation is also being used to improve the resilience and sustainability of agriculture, use of land and sea resources, and transport.
Le hacmhainní breathnadóireachta an Aontais atá neartaithe trína chlár COPERNICUS, cuirtear cumas breathnóireachta nach bhfacthas riamh roimhe seo ar fáil chun cumhdach talún a mhapáil agus faireachán a dhéanamh air ar bhealach an-chruinn.
The strengthened earth observation capacities of the Union through its COPERNICUS programme offer unprecedented observation potential to map and monitor land cover with high accuracy.
(28) Ba cheart GMES agus a oibríochtaí tosaigh a mheas mar rannchuidiú de chuid na hEorpa chun Córas Domhanda na gCóras um Fhaire na Cruinne (GEOSS) a thógáil faoi chuimsiú an Ghrúpa um Fhaire na Cruinne (GEO).
(28) GMES and its initial operations should be considered as a European contribution to building the Global Earth Observation System of Systems (GEOSS) developed within the framework of the Group on Earth Observations (GEO).
Ba cheart go ndéanfaí, freisin, le rochtain iomlán agus fhollasach ar shonraí, an soláthar sonraí tráchtála atá ann faoi láthair a chur san áireamh agus go ndéanfaí, leis an rochtain iomlán agus fhollasach sin, margaí um fhaire na Cruinne a bheadh níos treise a chur chun cinn san Eoraip, go háirithe sna hearnálacha iartheachtacha, ar mhaithe le fás agus fostaíocht a mhéadú.
Full and open access to data should also take into account existing commercial data provision and should promote stronger Earth observation markets in Europe, in particular in downstream sectors, to increase growth and employment.
Déanann cur chuige den sórt sin iarracht ar leas tairbheach sonraí Fairtheoirí a uasmhéadú don raon is leithne d’fheidhmchláir agus tá sé mar aidhm aige an méid faisnéise a mbaintear leas as a spreagadh, bunaithe ar shonraí faire na Cruinne d’úsáideoirí deiridh.
Such an approach aims at maximising the beneficial use of Sentinel data for the widest range of applications and is intended to stimulate the uptake of information based on Earth observation data for end users.
(1) áireofar le seirbhísí práinnfhreagartha, arna mbunú ar ghníomhaíochtaí reatha san Eoraip, go gcuirfear sonraí um fhaire na Cruinne agus táirgí díorthaithe ar fáil chun leasa na gníomhairí práinnfhreagartha ar an leibhéal idirnáisiúnta, ar an leibhéal Eorpach, ar an leibhéal náisiúnta agus ar an leibhéal réigiúnach maidir le cineálacha éagsúla tubaistí, lena n-áirítear guaiseacha meitéareolaíocha (lena n-áirítear stoirmeacha, dóiteáin agus tuilte), guaiseacha geoifisiceacha (lena n-áirítear creathanna talún, súnámaithe, brúchtaí bolcánacha agus sciorrthaí talún), tubaistí de dhéanamh an duine a tharla d’aon turas nó trí thimpiste agus tubaistí daonnúla eile.
1. emergency response services, based on existing activities in Europe, shall ensure that Earth observation data and derived products are made available for the benefit of emergency response players at international, European, national and regional levels in relation to different types of disasters, including meteorological hazards (including storms, fires and floods), geophysical hazards (including earthquakes, tsunamis, volcanic eruptions and landslides), deliberate and accidental man-made disasters and other humanitarian disasters.
(2) áireofar le seirbhísí faireachán talún go gcuirfear sonraí um fhaire na Cruinne agus táirgí díorthaithe ar fáil chun leasa na n-údarás Eorpach, náisiúnta, réigiúnach agus idirnáisiúnta atá freagrach as faireachán comhshaoil, ón leibhéal domhanda go dtí an leibhéal áitiúil, ar bhithéagsúlacht, ar ithir, ar uisce, ar fhoraoiseacha agus ar acmhainní náisiúnta, agus i gcur chun feidhme ginearálta beartas i leith an chomhshaoil, bailiú faisnéise geografaí, na talmhaíochta, an fhuinnimh, na pleanála uirbí, an bhonneagair agus an iompair.
2. land monitoring services shall ensure that Earth observation data and derived products are made available for the benefit of European, national, regional and international authorities responsible for the global-to-local environmental monitoring of biodiversity, soil, water, forests and national resources, as well as in general implementation of environmental policies, collection of geographical information, agriculture, energy, urban planning, infrastructure and transport.