#202370
Ag Bailiú Ruairidh ’ic ’Ain Òig
Ag Bailiú Ruairidh ’ic ’Ain Òig
Bhuel, is ea, bhí seanduine ina chónaí sa cheantar seo ar a dtugtaí Ruairidh mac ’Ain Òig: Ruairidh mac ’Ain Òig ’ic Dhòmhnaill ’ic Nìll Dhuibh.
Bhí Ruairidh mac ’Ain Òig ’ic Dhòmhnaill marbh.
Ag Bailiú Ruairidh 'ic 'Ain Òig
Bhí léann Rinn na Feirste agam i nGaeilge, agus i mBéarla léann Frainc Ic Gairbheath agus Phádraig Ic Comhail.
Táim ana-thógtha le halbam I.C.E, dar teideal Zero.
Tháinig an cat clóis thart fá 200 nó 300 IC.
Deirtear gur bhunaigh Naomh Daithí eaglais anseo thart fá 550 IC.
Má tá Fungie ag an Daingean, tá Clann ’ic Conghaola, na mór-róin, ag San Francisco.
Olav Tryggvason, Rí 997 i.c.
Tógadh é idir thart fá 100 RC agus 100 IC.
Sa 7ú haois I.C.
Is é a dhálta sin ag an mhuir é i scéal 'Ic Fhionnlaoich.
Dúirt abhcóide thar ceann Iseabal Uí Dhochartaigh agus Seamus Mac Gloinsigh, garpháistí i gclann ’ic Grianna nár mhian lena gcliaint a bheith ag tóraíocht ar shlua na marbh agus go bhfuil ardmheas acu ar chlann ’ic Grianna agus a n-oidhreacht liteartha.
Choinnigh siad a gcuid ainmneacha fosta – Sheila Jackson ab ainm do mháthair Ruairidh ’ic ’Ain Òig sular phós sí féin agus an t–athair.
Tógadh an teach i 1938 agus bhíodh baill de chlann ’ic Grianna ann go dtí gur fágadh folamh é i 1971.
Maighnéis ar Minisa, Fraoch ar Frey, Beineán ar Benjen, Padhra(ic) ar Pod(rick), Duibheasa ar Dacey, Ránaillín ar Renly, Séanait ar Shae, Feoras ar Boros srl).
Tá na litreacha IC XC le tabhairt faoi deara ag barr an íocóin, litreacha a chiallaíonn ‘Íosa Críost’.
Chuir Tacitus síos ar chath mór ag Mons Graupius sa bhliain 83 IC, idir na Rómhánaigh faoi cheannas Agricola, agus tuath Ceilteach darb ainm Caledonii, faoi cheannas Calgacus.
Mar sin, má amharcann muid ar an léarscáil, tá sé breá soiléir cén fáth a ndeachaigh Ceiltigh ón Chorn agus Devon go dtí an Bhriotáin sa chuigiú haois IC.
Le heolas breise a fháil, amharcann sé ar an tseanlitríocht, a thosaigh thart fá 600 IC in Éirinn.
Maidir lena chúlra féin, thig le John Ghráinne é féin a rianú siar ocht nglún ar líne amháin, trí Chlainn Mhic Grianna: John Ghráinne Chonaill Neilí Eibhlín Aodha Róise Sheáin ’ic Grianna.
Tá a fhios aige cé hé féin agus cárb as é: “Agus théid sin siar agus siar fada buan: théid siar go dtí Clann ‘ic Grianna go Rann na Feirste ...
Sa dara haois IC, luaigh an tíreolaí clúiteach Ptolemy as Alexandria an abhainn seo: thug sé “Nabaros” uirthi, focal a bhaineann le néal nó ceo.
Tá leabhar eile foilsithe faoi ainm Sheáin 'Ic Fhionnlaoich le seal de bhlianta dar teideal Sealóga agus Siosmaid: Gearrscéalta is Dréachtaí (2011).
Díríonn formhór chuid scríbhneoireachta 'Ic Fhionnlaoich, gan aon leithscéal, ar pheirspictíocht na bhfear, agus ar an ábhar sin, is mó an díol suntais an eisceacht seo.
Difríocht shuntasach eatarthu sin uilig é toise an osnádúir i scéal 'Ic Fhionnlaoich, díol suntais ann féin.
Is mó de thuiscint fós a bheadh ag muintir na Gaeltachta s’againne don scéal ‘Ag Bailiú Ruairidh ’ic ’Ain Óig.’ Is maith a thuigfeadh an seandream i nDún Chaoin nó san Oileán Tiar féin, dá mba ann dóibh, an míthrócaire agus neamhscrupall a bhain leis an mbailitheoir béaloideasa Meiriceánach, Kraderson, agus an drochthoradh a bhí ann do Ruairidh bocht, a bhí chomh fial san ag tál a chuid seanchais air.
Tá an lámh dheas ardaithe ar mhodh óráideach, agus tuigtear go ndéanann na méara ráiteas a deir go bhfuil an Slánaitheoir féin dár múineadh, nó deir na saoithe linn, go bhfuil na litreacha IC XC le léamh as leagan amach, agus cuma, na méara sin.
In Nuair a bhí mé Óg (1942) míníonn sé dúinn fán eolas a chuir sé de chéaduair ar fhilíocht Burns agus é in Inbhear Àir (Ayr) i gcuideachta Frainc ‘Ic Gairbheath as Rann na Feirste.
Ní hé amháin gur chuir Pádraig Ó Baoighill cloch i leacht Frainc ’ic Gairbheath sa saothar nua seo aige, d’aimsigh sé an uaigh féin le go bhféadfaí tumba a chur uirthi ina dhiaidh sin.
Naisc: http://en.wikipedia.org/wiki/Anzac_Dayhttp://www.anzacsite.gov.au/http://ga.wikipedia.org/wiki/Dara_Cogadh_na_mB%C3%B3rachLiam Mac Fhlanncha, The Band Played Waltzing Matilda: http://www.youtube.com/watch?v=PFCekeoSTwg&feature=relatedEric Bogle http://www.youtube.com/watch?v=WG48Ftsr3OIhttp://www.youtube.com/watch?v=kgC9bOB1l2gIostanbúl an ama: http://www.youtube.com/watch?v=kXHUKhedtsQ
Tar éis Eilean nam Muc a thimpeallú, bhí radharc le fáil againn ar Í agus ar an eaglais mhór atá tógtha san áit a bhunaigh na Gaeil a mainistir cháiliúil sa bhliain 563 iC.
Fear a chaith seal dá shaol in Éirinn agus a phós Gyda, deirfiúr Amhlaíbh Chuaráin (Olaf Kvaran), Rí na Lochlannach i nDuibhlinn, ba ea an fear a bhunaigh an chathair álainn seo, Trondheim, sa bhliain 997 i.c.
Is gearr go mbeidh saothar dar teideal ‘Pan(dem)ic!’ amuigh ag an fealsamh faiseanta as an tSlóivéin, Slavoj Žižek, agus tá ‘Wuhan Diary’, ó pheann an úrscéalaí ón tSín, Fang Fang, ar fáil go digiteach cheana féin.
Mar chomóradh ar chothrom céad bliain a bhreithe a chuir Coiste Comórtha Sheáin 'Ic Fhionnlaoich rompu an t-ábhar a chruinniú le chéile i bhfoirm leabhair, arna chur in eagar ag Uinsionn Ó Breisleáin, a bhfuil gaol cleamhnais aige leis an údar.
Tugann sí sliocht gearr ó pheann 'Ic Fhionnlaoich féin, rud a leagann béim ar ghné na farraige den áit go háirithe: 'Tá faire na farraige i lár na h-aibhéise fada uaigneach, ach tá draíocht fán fharraige.