Bailiúchán nua téarmaí COVID-19 seolta
16 Samhain 2020
Tá bailiúchán de théarmaí Gaeilge COVID-19 seolta ag grúpa taighde Gaois agus é de sprioc aige eolas cruinn, cothrom le dáta i dtaobh fhoclóir na paindéime a sholáthar do phobal na Gaeilge.
Blag Gaois (eochairfhocal: Taighde)
Taighde
27 blagmhír
Cín Lae Chonallach Liam Mhic Mheanman, 27 Meán Fómhair 1935 – 3 Deireadh Fómhair 1936
3 Lúnasa 2020
Rugadh Liam Mac Meanman i Móinín na hEasrach, Gleann Fhinne, Co. Dhún na nGall, in 1913. Bhuaigh sé scoláireacht le freastal ar an Choláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath, áit a ndearna sé staidéar ar an Léann Cheilteach. Bhí Séamus Ó Duilearga mar léachtóir aige agus mhol sé dó in 1933 béaloideas a cheantair féin a chnuasach.
Téarmaíocht na Géarchéime
20 Iúil 2020
Ceann de fhothorthaí phaindéim COVID-19 is ea go bhfuil muid mar phobal tar éis eolas a chur ar an-chuid téarmaí teicniúla nach raibh de dhíth orainn roimhe seo. Sa bhlagmhír seo gheobhaimid spléachadh ar thionscadal in DCU a thugann aghaidh ar cheisteanna atá gaolmhar leis seo.
‘Na daoine is féile agus is deise dár casadh riamh orm’: Cín Lae Thaidhg Uí Mhurchadha, bailitheoir béaloidis, in Uíbh Ráthach, 1935–6
27 Aibreán 2020
Ar an Sceachánach, Cathair Dónall, Co. Chiarraí, ar an 11 Feabhra 1896 a rugadh Tadhg Ó Murchadha. Cainteoirí Gaeilge a bhí sna tuismitheoirí ach Béarla a labhraíodh siad sa bhaile. Ní raibh aon Bhéarla ag an tseanmháthair a bhí béal dorais áfach agus file a bhí in athair Thaidhg; is uaidh a chuala Tadhg scéal Fiannaíochta an chéaduair.
Rúin na hAthbhliana 2020
27 Eanáir 2020
Spléachadh ar chuid de na nithe a bheas idir lámha ag grúpa taighde Gaois sa bhliain úr 2020.
Comóradh Céad Bliain na Chéad Dála
21 Eanáir 2019
Ag 3.30 p.m. ar an 21 Eanáir, 1919, a tionscnaíodh an Chéad Dáil Éireann i dTeach an Ardmhéara, Baile Átha Cliath. Mar a tharla i gcás Éirí Amach 1916, bhí lucht na Gaeilge rannpháirteach, ní hamháin in imeachtaí stairiúla an lae úd, ach sna cruinnithe agus sna hullmhúcháin a tháinig roimhe. Le cinntiú gurbh í an Ghaeilge teanga oibre na Dála cuireadh coiste le chéile le téarmaí fóirsteanacha a cheapadh faoina choinne sin. Ar an choiste seo, bhí Seán Ó Ceallaigh (Sceilg), Pádraig Ó Máille, Liam de Róiste agus Piaras Béaslaí.
Rúin na hAthbhliana 2019
1 Eanáir 2019
Tá pleananna móra againn do 2019!
Buaicphointí na bliana 2018
17 Nollaig 2018
Cuireadh go leor i gcrích in oifigí Gaois i rith 2018.
'Aithním an chré agus an chloch…' Ceardlann Mionlogainmneacha 2018
17 Meitheamh 2018
Eagraíodh ceardlann dhátheangach in Fiontar & Scoil na Gaeilge, an 17 & 18 Bealtaine 2018, chun cúrsaí mionlogainmneacha a phlé agus chun spléachadh a thabhairt ar an obair agus ar an taighde atá ar siúl sa réimse. Bhí idir bhaill de chumainn áitiúla oidhreachta agus staire, léachtóirí, mic léinn, múinteoirí, staraithe, taighdeoirí agus tíreolaithe i láthair ag an ócáid agus déantar achoimre sa bhlagmhír seo ar imeachtaí na ceardlainne.
Comórtas Mheitheal Logainm.ie
7 Márta 2018
Tá foireann Mheitheal Logainm.ie ag tabhairt cuireadh do dhaltaí iar-bhunscoileanna sonraí maidir le mionainmneacha i gceantar na scoile (nó in aice le háit chónaithe na ndaltaí) a ionchur ar Mheitheal Logainm.ie. Cuirfear na bailiúcháin is fearr ar phríomhleathanach an tsuímh agus déanfar iad a phoibliú ar na meáin shóisialta. Cuirfear duaiseanna de luach €300 agus €150 ar fáil don dá bhailiúchán is fearr. Beidh na duaiseanna le dáileadh ag an múinteoir/scoil.
Rúin na hAthbhliana
3 Eanáir 2018
Guíonn muid athbhliain faoi shéan agus faoi mhaise ar ár léitheoirí go léir. Seo thíos spléachadh beag ar a mbeidh ar na bacáin ag foireann na dtionscadal i mbliana.
Obair na bliana 2017
18 Nollaig 2017
Ní áibhéil a rá go raibh 2017 gnóthach anseo in oifigí na dtionscadal.
Téarmaí Sacair
9 Samhain 2017
Mar is eol d’aos sacair na tíre go rímhaith, tá uair na cinniúna ag druidim le foireann sacair na hÉireann agus dhá chluiche cháilithe le himirt acu i gcoinne na Danmhairge i mí na Samhna. Imreofar an chéad cheann de na cluichí sin sa Chóbanhávan Dé Sathairn, an 11 Samhain, agus gan amhras, beidh tír is talamh cruinnithe le chéile ar bhóthar Lansdún don dara cluiche ar an 14 Samhain.
Seimineár Poiblí ar an Ríomhaireacht sa Ghaeilge
23 Bealtaine 2017
D’óstáil Fiontar & Scoil na Gaeilge seimineár ar an ríomhaireacht sa Ghaeilge ar an 8 Bealtaine agus reáchtáladh lá lán de chainteanna ó dhaoine éagsúla mar chuid den seimineár. Seoladh an leabhar, An Ríomhaire Ilteangach, le Michal Boleslav Měchura, mar chuid d’imeachtaí an lae chomh maith.
Comhdháil SNSBI – Society for Name Studies in Britain and Ireland
12 Bealtaine 2017
Reáchtáladh comhdháil bhliantúil an earraigh de chuid SNSBI (Society for Name Studies in Britain and Ireland) in Oxfordshire, Sasana idir an 24-26 Márta 2017. Cuireadh réimse leathan ábhar i láthair a bhain le cúrsaí ainmeolaíochta in Éirinn agus sa Bhreatain – ainmneacha pearsanta, sloinnte agus logainmneacha san áireamh. Leagadh béim ar leith ar ainmneacha Oxfordshire agus ar an obair a rinne an t-ainmeolaí clúiteach Margaret Gelling ina dtaobh.
Téarmaí Teicneolaíocht Faisnéise – Téarmaí Róbataice
3 Deireadh Fómhair 2016
Rinneadh cur síos anuraidh ar chuid den taighde atá idir lámha againn ar théarmaíocht theicneolaíocht na faisnéise. Is é atá i gceist leis an taighde seo ná go gcuirfear le líon na dtéarmaí sa mhór-réimse ‘Ríomhairí, ríomheolaíocht’ ar téarma.ie.
Téarmaí Teicneolaíocht Faisnéise – Aipeanna agus Bogearraí
17 Bealtaine 2016
Tá borradh tar éis teacht ar úsáid aipeanna le blianta beaga anuas agus tá an chuma ar an scéal anois go bhfuil aip ann chun gach a bhfuil uait a chur ar fáil le haon chlic amháin.
Meitheal Logainm.ie
22 Aibreán 2016
Seoladh Meitheal Logainm.ie ag ceardlann réamhchomhdhála dar teideal Uirlisí chun mionlogainmneacha a chomhroinnt mar chuid de chomhdháil SNSBI ar an 14 Aibreán 2016. Uirlis sluafhoinsithe bunaithe ar logainm.ie atá ann agus is féidir mionainmneacha a thaifeadadh i mbunachar sonraí poiblí agus iad a roinnt ar líne.
Ceardlann Leathlae: Uirlisí chun Mionlogainmneacha a Chomhroinnt
18 Márta 2016
Beidh an 26ú comhdháil bhliantúil de chuid SNSBI (Society for Name Studies in Britain and Ireland) á reáchtáil in Ollscoil Mhá Nuad idir an 15-18 Aibreán. Pléifear gnéithe éagsúla den ainmeolaíocht in Éirinn agus sa Bhreatain Mhór le linn na comhdhála.
Téarmaí Teicneolaíocht Faisnéise
8 Márta 2016
Foilsíodh trí bhaisc de théarmaí teicneolaíocht faisnéise le déanaí: slándáil ar líne (211 téarma), gléasanna móibíleacha (125 téarma) agus ríomhchumarsáid (71 téarma).
