#1690564
Sin an fáth go dtuigeann an Páirtí Daonlathach a thábhachtaí is atá sé, an bille a rith láithreach.
Sin an fáth go dtuigeann an Páirtí Daonlathach a thábhachtaí is atá sé, an bille a rith láithreach.
Sheas an tUachtarán Obama don uachtaránacht leis an ngeallúint go n-athródh sé an córas sláinte, agus tá an Páirtí Daonlathach i gcoitinne ceangailte leis an rud anois.
Téann sé ar ais sé mhí nó mar sin, nuair a bhí Meiriceá agus an Páirtí Daonlathach in ísle brí mar gheall ar thitim an gheilleagair.
I ndiaidh breis agus ceithre bliana go leith i gcumhacht, tá comhrialtas Fhianna Fáil/An Páirtí Daonlathach ag ullmhú d'olltoghchán ag deireadh mhí Aibreáin nó tús mhí na Bealtaine.
Tiocfaidh fadhb chun cinn, áfach, mura mbíonn tromlach suíochán ag an chomhcheangal seo, nó ag Fianna Fáil agus an Páirtí Daonlathach ach an oiread.
Tá sé ráite ag Fianna Fáil, Fine Gael, an Lucht Oibre agus an Páirtí Daonlathach nach nglacfadh siad leo i gcomhrialtas de thairbhe go bhfuil baint acu leis an IRA.
Tháinig an Páirtí Daonlathach ach go háirithe, agus an Comhaontas Glas go pointe, i dtír ar easpa eagair Fhine Gael i 2002.
I gcomhar leis an Páirtí Daonlathach, tá Fianna Fáil Bertie Ahern i gcumhacht go leanúnach anois ó mbliain 1997.
I ndeireadh báire, ámh, is córas dhá pháirtí é an córas Meiriceánach: an Páirtí Daonlathach agus an Páirtí Poblachtánach.
Ní raibh ach cúig vóta idir Victor Boyhan (An Páirtí Daonlathach) agus Mary Brophy (Fine Gael) ar an gCarraig Dhubh i nDún Laoghaire.
Nuair a thit comhrialtas Fianna Fáil/An Páirtí Daonlathach as a chéile ag deireadh 1992 is comhrialtas idir Fianna Fáil agus an Lucht Oibre a tháinig ina áit agus ceapadh Michael D.
Tá faitíos orthu freisin mar tá an freasúra, na Poblachtánaigh, ag vótáil en bloc chun stop a chur le gach rud a dhéanann an Páirtí Daonlathach, agus breathnaíonn na Daonlathaigh lagtha.
Is fada na gnólachtaí móra ag tacú leis an Pháirtí Poblachtánach - chonacthas an Páirtí Daonlathach mar pháirtí na haicme oibre, na ngnáthdhaoine.
Is coiste é sin a dhéanann an Páirtí Daonlathach a stiúradh agus tá sé go mór faoi thionchar billiúnaithe agus na meán corparáideach ar nós CNN agus ABC.
Ní fios cad a bhí i gceist ag Nally le “current circumstances” ach bhí idirbheartaíocht ar bun idir Fianna Fáil agus an Páirtí Daonlathach faoi bhunú rialtais úir.
Teachta Dála agus Aire Rialtais Fhianna Fáil a bhí ann i dtosach ach bhunaigh sé páirtí nua - an Páirtí Daonlathach - i 1985.
Tar éis dó an Páirtí Daonlathach a bhunú i 1985, bhuaigh an páirtí sin ceithre shuíochán déag san olltoghchán i 1987.
Tharraing an Páirtí Daonlathach amach as an gcomhrialtas i 1993 agus d'éirigh Des O'Malley as mar cheannaire.
Teachta Dála agus Aire Rialtais Fhianna Fáil a bhí ann i dtosach ach bhunaigh sé páirtí nua - an Páirtí Daonlathach - i 1985.
Chun pacáiste tarrthála €1.9 trilliún a chur ar fáil beidh Biden ag brath ar thacaíocht fheisirí na Comhdhála, mar a bhfuil an Páirtí Daonlathach anois i gceannas ar an dá Theach.
Dúirt Banjamin Netanyahu go seasfadh Iosrael i gcoinne na hIaráine, agus go seasann Meiriceá le hIosrael. Ní mó ná sásta a bhí an páirtí Daonlathach leis an gcuireadh a thug an páirtí Poblachtach don Uasal Netanyahu leis an aitheasc seo a thabhairt.
Ach cuimhnigh (1) gur fhág an Páirtí Daonlathach comhrialtas le Fianna Fáil mar gheall ar easaontas i 1992, agus gur i dtreise a chuaigh meas an phobail ar an bpáirtí dá bharr (2) go raibh an geilleagar faoi bhláth i 2002.
Bhí na hairí thuas freagrach as an Roinn Sláinte le linn do na páirtithe seo a leanas a bheith i mbun rialtais: Fine Gael, Páirtí an Lucht Oibre, Fianna Fáil, An Comhaontas Glas agus dhá pháirtí eile nach maireann, an Páirtí Daonlathach agus an Daonlathas Clé.
Léiríonn na pobalbhreitheanna is deireanaí ón tír sin go bhfuil an páirtí daonlathach sóisialach (PSOE) díbeartha anois go dtí an tríú háit ag an gcomhghuaillíocht idir Unidos (comheagras ón eite chlé de chumannaigh is eile) agus Podemos (an páirtí nua frithdhéine).
Baineann an deacracht agus an mhoill leis an mbeirt eile atá le ceapadh, deacracht atá ann ó chaill Seán Creaven (an Páirtí Daonlathach) an séú suíochán i nGaillimh do Phádraig Ó Biadha (Fianna Fáil) agus gan ach vóta amháin eatarthu!
Bhris an Páirtí Daonlathach na rialacha i gcás an Údaráis, agus ní léir agus seo á scríobh cén chríoch a bheas leis mar scéal, cé go dtuigeann gach éinne nach chun leasa an Údaráis an mhoill atá ann cheana féin.
Dá bhfaidheadh Ó Curraoin an 254 vóta neamhspleách ar Árainn nár aistrigh lucht taca Mhossie Joyce, d’fhéadfadh scéal eile ar fad a bheith ann seachas an cluiche atá ann idir an Páirtí Daonlathach agus Fianna Fáil ag an bpointe seo.
Rachainn chomh fada lena rá, murach na tuairimí láidre forbartha agus eacnamaíochta, a shíolraigh ach go háirithe ó John Maynard Keynes agus an dream a chuir ‘New Deal’ Roosevelt agus an Páirtí Daonlathach le chéile ó 1932 ar aghaidh, nach mbainfí an rud ar ar thug Galbraith ‘the affluent society’ ina leabhar iomráiteach a scríobhadh in 1958 ach a tháinig amach, sna 1960í – i ré JFK, ach ré Lyndon Johnson freisin lena chlár don ‘Great Society’ a rinne níos mó do bhochtáin ghorma dheisceart na Stát, ná Poncánach ar bith ó na stáit ó thuaidh.
Ach á fhágáil sin ar leataobh, tá an páirtí Daonlathach anois i gceannas sa dá theach, agus is cinnte go mbeidh na blianta deireanacha de chuid Bush níos deacra ná mar ba mhaith leis iad a bheith agus go mbeidh dianstreachailt ann anois faoi chúrsaí buiséid agus ceapacháin.
Bhí an páirtí Daonlathach Críostaí páirteach iontu ar fad, áfach, agus chreid an pobal (beag beann ar a dtacaíocht páirtí) go raibh uisce faoi thalamh go forleathan i measc an aicme polaitíochta: breabaireacht is a leithéid á dhéanamh ar mhaithe le lucht tionscail.
Athraíonn na páirtithe seo ó am go chéile, ach go garbh is féidir breathnú ar an dá pháirtí ar bhonn deis-clé (leis an bPáirtí Poblachtánach ar an eite dheis agus an Páirtí Daonlathach ar an eite chlé).
Tríocha éigin bliain níos déanaí, i 1985, a bhunaigh Deasún Ó Máille agus a chairde an Páirtí Daonlathach – ní aistriúchán cruinn é sin ar ‘Progressive Democrats’ ach b’in an leagan Gaeilge a roghnaíodh.
An móramh sin – daoine atá á maslú gan stad gan staonadh ag Donald Trump – a mhealladh chuig na bothanna vótála lá an toghcháin, sin é an dúshlán a bheidh roimh Hillary Clinton agus an Páirtí Daonlathach.
Nuair a rinne Pádhraic Ó Ciardha grinnanailís ar na figiúirí in 1992, chonacthas dó go raibh cothrom an mhéid a bheadh de dhíth le haghaidh gréasán Ghlac an tAire Geoghegan-Quinn go fonnmhar leis an mholadh seo ach thit an comhrialtas idir Fianna Fáil agus an Páirtí Daonlathach sula bhfuair sí deis tuilleadh a dhéanamh.
Ní mó ná sásta a bhí an Teachta Dála ón Lucht Oibre, Micheál D. Ó hUigínn (fiche bliain ar aghaidh bheadh sé tofa ina Uachtarán ar Éirinn), leis an gcomóradh oifigiúil agus dúirt sé go raibh an chuma ar an gcomhrialtas idir Fianna Fáil agus an Páirtí Daonlathach gur mhothaigh siad náire faoin Éirí Amach (‘ashamed, forgetful and subservient’).
Tharraing iarrthóir an pháirtí Phoblachtánaigh conspóid air féin arís le seachtain anuas nuair a d’fhógair sé ar Twitter gur chreid sé nach gcaillfeadh sé an toghchán ach go raibh an páirtí Daonlathach i mbun camastaíl bhallóide agus gur chreid sé go mbeadh caimiléireacht ar siúl sna hionaid vótála ar an 8 Samhain, lá an toghcháin.
Tá Fianna Fáil, an Páirtí Daonlathach, Fine Gael, Páirtí an Lucht Oibre agus an Comhaontas Glas ar aon fhocal amháin faoi thábhacht na teanga agus tá cúpla focal moltach faoi oidhreacht na teanga le fáil ina gcuid forógraí nó ina gclár rialtais i gcás Fhine Gael de.
Bhíodh an Páirtí Daonlathach i bhfábhar deireadh a chur leis an Seanad cé gur bhaineadar an-tairbhe as le hainmniúchán Taoisigh ach is é iarcheannaire an pháirtí sin, Michael McDowell, is minice a chloisfidh tú ag argóint ar a shon anois.
Ach má dhéanann sé beart de réir a bhriathair, beidh Micheál Martin ag moladh gurbh fhearr fanacht faoi fhrustrachas ar bhinsí an fhreasúra ná an chríoch a d’fhulaing an Páirtí Daonlathach agus an Páirtí Glas tar éis comhrialtais.
Ní móide go rachaidh Féine Fóill an bóthar céanna is a chuaigh Aontacht Éireann, agus Clann na Poblachta, agus Clann na Talmhan, agus An Daonlathas Clé, agus Poblacht Chríostúil, agus An Páirtí Críostaí Láir, agus Páirtí Sóisialach an Lucht Oibre, agus An Páirtí Daonlathach fós, ach phlab siad de phlimp mar a thiteann uachtar reoite ar do bhróg i lár an tsamhraidh.
Vótáileann daoine ar son Fhianna Fáil toisc nach Fine Gael iad; vótáileann daoine ar son Fhine Gael toisc nach Fianna Fáil iad; vótáileann daoine ar son an Lucht Oibre toisc nach Fianna Fáil ná Fine Gael iad; vótáileann daoine ar son na nglasraí toisc nach Fianna Fáil ná Fine Gael ná An Lucht Oibre iad; vótáileann daoine ar son Sinn Féin toisc nach Fianna Fáil ná Fine Gael ná An Lucht Oibre ná na glasraí ná na hAontachtóirí ná an DUP ná An Páirtí Daonlathach ná An Páirtí Cumannach ná Clann na Talmhan ná na Caomhaigh ná Plaid Cymru ná Agenda Nua ná An Dream Eile Sin iad.
Vótáileann daoine ar son Fhianna Fáil toisc go rachaidh siad i gcomhrialtas le dream ar bith; vótáileann daoine ar son Fhine Gael toisc go rachaidh siad i gcomhrialtas leis an Lucht Oibre agus le dream ar bith eile seachas le Sinn Féin; vótáileann daoine ar son An Lucht Oibre mar go rachaidh siad i gcomhrialtas le Fine Gael, agus le Fianna Fáil ar an drochsheans; vótáileann daoine ar son Shinn Féin toisc nach rachaidh siad i gcomhrialtas le dream ar bith eile seachas leis na haontachtóirí, an DUP, Plaid Cymru, Clann na Talmhan, An Páirtí Daonlathach, Macra na Rudaí...
Dá gceapfaí roimh an toghchán gurbh í creill bháis an pháirtí Phoblachtánaigh a bheadh ann, ba é a mhalairt a bhí fíor: ba é an páirtí Daonlathach a bhí in umar an éadóchais tar éis an toghcháin; is iad an mionlach sa Seanad anois (48 v.
Obair fhadálach a bheadh ann beocheist a dhéanamh den éileamh ar stáisiún Gaeilge agus tabhairt ar an gcomhrialtas nua idir Fianna Fáil agus an Páirtí Daonlathach beart a dhéanamh de réir a mbriathair.
Ba bheag an tsuim a bhí ag an Aire nua i gceist na teilifíse Gaeilge, ach mar dhuine a bhain leis an eite dheis d’Fhianna Fáil as ar eascair an Páirtí Daonlathach agus a fhealsúnacht eacnamaíochta nua-liobrálach, bhí sé buartha faoin gcaiteachas stáit ar an togra nua.
Cé nach bhfuil difear mór idir lucht na gCúig Réalta agus an Páirtí Daonlathach maidir leis an mbéim a chuireann siad ar riachtanais shóisialta na ndaoine is boichte, tá bearna mhór eatarthu maidir leis an Eoraip agus leagan amach na polaitíochta féin.
Is léir go bhfuil tús áite á thabhairt don tsochaí agus do chomhrialtas idir na trí pháirtí is mó, Siumut (an páirtí daonlathach sóisialta), Inuit Ataqatigiit, páirtí de chuid na heite clé, agus Demokraterne (na Daonlathaigh).
Cuimhnigh go ndearnadh socrú mar sin idir Fine Gael agus an Páirtí Daonlathach i 1989 ach gur neadaigh an PD i mbrollach teolaí Chathail Uí Eochaidh ag deireadh an lae.Agus cuimhnigh gurb iad an bheirt a rinne an socrú ar son Fhianna Fáil ná Albert Reynolds agus Bertie.
Tríocha éigin bliain níos déanaí, i 1985, a bhunaigh Deasún Ó Máille agus a chairde an Páirtí Daonlathach – ní aistriúchán cruinn é sin ar “Progressive Democrats” ach b’in an leagan Gaeilge a roghnaíodh.
Is í Nancy Pelosi cathaoirleach nua Theach na nIonadaithe agus dúirt sí go n-oibreodh an Páirtí Daonlathach leis na Poblachtánaigh leis an deighilt idir an dá dhream a réiteach. Cé nach mbíonn líon na ndaoine a chaitheann vóta chomh hard sna toghcháin lár tearma agus a bhíonn sa toghchán uachtaránachta, tháinig an líon is mó daoine amach le vóta a chaitheamh sa toghchán seo ná mar a bhí i gceist le leathchéad bliain. Sna toghcháin áitiúla, toghadh bean a rugadh agus a tógadh i nGaeltacht Chonamara ina hionadaí Daonlathacht i dTeach na Comhdhála i stát Maine.