#1351610
Is ar an dá rialtas atá freagracht dhlíthiúil, i gconradh idirnáisiúnta, an Comhaontú a chaomhnú.
Is ar an dá rialtas atá freagracht dhlíthiúil, i gconradh idirnáisiúnta, an Comhaontú a chaomhnú.
Conradh idir Éirinn agus an Bhreatain is ea an chuid eile den Chomhaontú.
Tá Ceardchumann Dochtúirí na hÉireann, an Roinn Sláinte agus Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (HSE) tagtha ar chomhaontú maidir le conarthaí dochtúirí atá ag obair faoin tuath.
Tá na prionsabail seo, na ceithre shaoirse mar a thugann siad orthu, scríofa i mBunreacht an Aontais Eorpaigh, i gconarthaí Maastricht, Nice, Liospóin, is thar aon rud, sa Chomhaontú Fioscach.
Mhaígh Conradh na Gaeilge gur shárú ar Chomhaontú Aoine an Chéasta agus conarthaí eile a bhí ann gan múinteoir Gaeilge a bheith sa phriosún.
Dúirt ráiteas an Chonartha gur sárú a bhí sa mhéid sin ar dhualgais reachtúla an Fheidhmeannais de réir Chomhaontú Chill Rímhinn 2006 agus de réir a gClár Rialtais 2011-2015.
Ach ní shéanann siad go bhfuil ról dleathach ag Rialtas na hÉireann sa tuaisceart de réir an chonartha idirnáisiúnta, Comhaontú Aoine an Chéasta.
I súile na náisiúnach tá Comhaontú Aoine an Chéasta á chur i mbaol aici mar gur ghné an-mhór den chonradh idirnáisiúnta é ballraíocht na Breataine agus na hÉireann san AE.
Cuimhnigh freisin nach comhaontú polaitúil amháin a bhí i gceist, ach conradh idirnáisiúnta idir dhá thír, a cláraíodh ó shin sna Náisiúin Aontaithe.
Deir an Conradh gur sárú atá sa mhéid sin ar dhualgais reachtúla an Fheidhmeannais de réir Chomhaontú Chill Rímhinn 2006 agus de réir a gClár Rialtas 2011-2015.
Bush isteach; ceadaíodh conradh New START, sé sin comhaontú arm núicléach leis an Rúis: dar le tráchtaírí polaitaíochta éagsúla, b’shin bua mhór reactaíochta do rialtas Obama.
Ní raibh fhios, fiú acusan a bhí i láthair ag an gcruinniú mullaigh, an ‘conradh’ nó ‘comhaontú’ a bhí i gceist acu.
Is fúthu féin ansan pé conradh nó comhaontú sóisialta is féidir leo a dhéanamh ar mhaithe le teacht ar réiteach le haghaidh gnóthaí nó cumarsáid a chur i gcrích.
Dhírigh Karen Quinlivan, abhcóide ar son Chonradh na Gaeilge, a hargóint ar an bhéim a cuireadh ar na focail ‘glacadh le straitéis’ sa chomhaontú.
Chreid Conradh na Gaeilge riamh nach raibh gá leis an chás seo, go raibh na dualgais ar an Fheidhmeannas ríshoiléir ón tús, dualgais a d’eascair ó Chomhaontú Chill Rímhinn.
Tá fáilte curtha ag Conradh na Gaeilge roimh thacaíocht atá dhá léiriú ag comhaltaí don Ghaeilge sa gComhthionól nua i dTuaisceart Éireann. Deir an Conradh go bhfuil 5 páirtí agus 50 as na 90 comhalta tionóil ag tacú leis an reachtaíocht atá molta ag na heagrais Ghaeilge. Tugtar le fios i dtuarascáil an Choiste Comhairleach do phobail mionlaigh go bhfuiltear ag iarraidh ar an bhFeidhmeannas reachtaíocht nua a thabhairt isteach, a thabharfadh cosaint don Ghaeilge agus a chinnteodh go ndéanfaí dul chun cinn ó thaobh cearta teanga an phobail sin. Dúirt urlabhraí Gaeilge Shinn Féin, Peadar Tóibín tráthnóna, go gcaithfidh Rialtas na hÉireann, mar chomh-shínitheoir ar Chomhaontú Chill Ribhinn, a chinntiú go mbaintear gach ar gealladh sa chomhaontú sin, Acht Ghaeilge san áireamh, amach.
D’éiligh Craobh Ghlórtha Úra Uladh go labhródh Conradh na Gaeilge le rialtas na hÉireann faoina ghealltanais i leith na teanga i gComhaontú Aoine an Chéasta agus i gComhaontú Chill Rìmhinn.
Ní mór Acht Gaeilge atá láidir, atá bunaithe ar chearta, agus neamhspleách a bheith mar chuid de chomhaontú ar bith,” a dúirt Niall Comer, Uachtarán Chonradh na Gaeilge.
Ní mór Acht Gaeilge atá láidir, atá bunaithe ar chearta, agus neamhspleách a bheith mar chuid de chomhaontú ar bith,” a dúirt Niall Comer, Uachtarán Chonradh na Gaeilge.
Ach glacadh leis gur athraigh sé sin in 2006 i gCill Rímhinn – an conradh a rinne leasuithe ar Chomhaontú Aoine an Chéasta ar mhaithe leis an DUP a shásamh.
Meabhraíonn Peter O’Connor, údar an leabhair seo, dúinn go raibh conradh nó comhaontú idir impireacht na Breataine agus impireacht na Seapáine ó 1902 go dtí 1922.
I mí an Mheithimh, tharraing na Stáit Aontaithe amach as Comhaontú Phárais, conradh idirnáisiúnta a síníodh dhá bhliain ó shin d’fhonn srianta a chur leis an athrú aeráide.
I mí an Mheithimh, tharraing na Stáit Aontaithe amach as Comhaontú Phárais, conradh idirnáisiúnta a síníodh dhá bhliain ó shin d’fhonn srianta a chur leis an athrú aeráide.
Mar chomhurra le rialtas na Breataine ar Chomhaontú Aoine an Chéasta, conradh idirnáisiúnta, tá ról ag Éirinn sna ceisteanna seo.
Ar thriail tú riamh gnóthaí a dhéanamh trí mheán na Gaeilge, nó leagan Gaeilge a fháil de cháipéis thábhachtach ar nós Chomhaontú Aoine an Chéasta, nó Conradh Nice?
Lig rialtas na Breataine agus rialtas na Fraince na Naitsithe isteach, nuair a shínigh siad an conradh fealltach le Hitler agus Mussolini a dtugtar Comhaontú München, nó Diktat München, air.
Thug sé le fios nach bhfuil seans dá laghad go mbeidh conradh trádála idir Meiriceá agus an Bhreatain má bhaintear an bonn de Chomhaontú Aoine an Chéasta sa Tuaisceart.
Is ionann an prótacal don Tuaisceart sa chonradh aistarraingthe agus comhaontú a socraíodh mar mhalairt ar an gcúlstop chun teorainn chrua a sheachaint.
Is ionann an prótacal don Tuaisceart sa chonradh aistarraingthe agus comhaontú a socraíodh mar mhalairt ar an gcúlstop chun teorainn chrua a sheachaint.
Bhí Conradh na Gaeilge ag déanamh cur i láthair os comhair an Choiste um Fhorfheidhmiú Chomhaontú Aoine an Chéasta.
Tá giota agus 15 bliain imithe fosta ó thug siad an choimitmint don Acht Gaeilge an chéaduair, ag Comhaontú Chill Rìmhinn in 2006,” arsa Niall Comer, Uachtarán Chonradh na Gaeilge.
Tá giota agus 15 bliain imithe fosta ó thug siad an choimitmint don Acht Gaeilge an chéaduair, ag Comhaontú Chill Rìmhinn in 2006,” arsa Niall Comer, Uachtarán Chonradh na Gaeilge.
Tiocfaidh deireadh ag meánoíche leis an gconradh reatha atá ag Aer Árann an tseirbhís aeir a chur ar fáil. Dúirt urlabhraí an chomhlachta gur ar mhaithe le muintir na n-oileán a choinneos siad an tseirbhís ag imeacht go fóill. Níos túisce, dúirt Roinn na Gaeltachta go bhfuiltear fós i mbun comhráite le hAer Árann féachaint le teacht ar chomhaontú faoi sheirbhís aeir eatramhach a chur ar fáil. Thabharfadh an tseirbhís eatramhach seo deis próiseas tairisceana nua a chur i gcrích, a dúradh.
Féach an chaoi ar díbríodh Éamon Ó Cuív as a phost mar leascheannaire ar Fhianna Fáil nuair a chaith sé amhras ar an gConradh um Chomhaontú Fioscach. Sampla eile ab ea an ciúnas naimhdeach roimh ráiteas Dhara Calleary nár chóir glacadh le chuile rud ón Aontas gan cheist.
Ar ndóigh, más faoin rialtas seasamh leis na conarthaí Eorpacha – Nice, Liospóin agus an Comhaontú Fioscach – níl aon rogha eile ann ach iarracht a dhéanamh na fadhbanna seo a réiteach de réir mhianta an mhargaidh.
Dar leis an gConradh gur sárú ar dhualgais reachtúla an Fheidhmeannais go bhfuil ceisteanna a bhaineann leis an teanga fós gan fuascailt in ainneoin iad a bheith luaite i gcáipéisí éagsúla— Comhaontú Chill Rímhinn 2006 agus Clár Rialtais an Fheidhmeannais 2011-2015 ina measc.
Is léir nach bhfuil seo déanta acu in ainneoin a gcoimitmintí – ní hamháin i dtaca le Comhaontú Chill Rímhinn ach i dtaca leis na conarthaí idirnáisiúnta a dhaingnigh siad agus a leagann freagrachtaí soiléire orthu i dtaobh chaomhnú agus chosaint na Gaeilge anseo.
Dúirt Ciarán Mac Giolla Bhéin ón gConradh cé gur léirigh an UUP ag an gcruinniú go bhfuil meas acu ar an teanga agus ar phobal a labhartha nach bhfuil an páirtí sásta tacú leis an éileamh ar Acht Gaeilge. Tuigtear go mbronnfaidh eagraíochtaí Gaeilge litir ar Stát-Rúnaí an Tuaiscirt James Brokenshire an tseachtain seo chugainn maidir le dualgais Rialtas na Breataine, dar leo, reachtaíochta teanga a thabhairt isteach mar a leagadh amach i gComhaontú Chill Rímhinn.
“Bheadh aon pholasaí dá leithéid ag teacht salach ar chonarthaí maidir le cearta daonna a shínigh an Ríocht Aontaithe le Comhairle na hEorpa agus ar na gealltanais a tugadh i dtaobh na Gaeilge de thoradh Chomhaontú Aoine an Chéasta,” a dúirt Daniel Holder, Leas-Stiúrthóir an CAJ.
“Bheadh aon pholasaí dá leithéid ag teacht salach ar chonarthaí maidir le cearta daonna a shínigh an Ríocht Aontaithe le Comhairle na hEorpa agus ar na gealltanais a tugadh i dtaobh na Gaeilge de thoradh Chomhaontú Aoine an Chéasta,” a dúirt Daniel Holder, Leas-Stiúrthóir an CAJ.
“Bheadh aon pholasaí dá leithéid ag teacht salach ar chonarthaí maidir le cearta an duine a shínigh an Ríocht Aontaithe le Comhairle na hEorpa agus ar na gealltanais a tugadh i dtaobh na Gaeilge de thoradh Chomhaontú Aoine an Chéasta,” a dúirt Daniel Holder, Leas-Stiúrthóir an CAJ.
“Bheadh aon pholasaí dá leithéid ag teacht salach ar chonarthaí maidir le cearta an duine a shínigh an Ríocht Aontaithe le Comhairle na hEorpa agus ar na gealltanais a tugadh i dtaobh na Gaeilge de thoradh Chomhaontú Aoine an Chéasta,” a dúirt Daniel Holder, Leas-Stiúrthóir an CAJ.
“Bheadh aon pholasaí dá leithéid ag teacht salach ar chonarthaí maidir le cearta an duine a shínigh an Ríocht Aontaithe le Comhairle na hEorpa agus ar na gealltanais a tugadh i dtaobh na Gaeilge de thoradh Chomhaontú Aoine an Chéasta,” a dúirt Daniel Holder, Leas-Stiúrthóir an CAJ.
“Bheadh aon pholasaí dá leithéid ag teacht salach ar chonarthaí maidir le cearta an duine a shínigh an Ríocht Aontaithe le Comhairle na hEorpa agus ar na gealltanais a tugadh i dtaobh na Gaeilge de thoradh Chomhaontú Aoine an Chéasta,” a dúirt Daniel Holder, Leas-Stiúrthóir an CAJ.
Ar an gcéad dul síos, ní chabhróidh an cúlstad le Comhaontú Aoine an Chéasta a chosaint mar tagann an cúlstad féin salach ar an gconradh sin a chuir an Tionól ag Stormont agus an tOireachtas i gceannas ar an gcomhoibriú thuaidh/theas.
Rinne sé comparáid idir Comhaontú Aoine an Chéasta agus forbairt na n-institiúidí Eorpacha ón gcéad chomhaontú faoi ghual agus faoi chruach i 1951, agus na conarthaí níos déanaí a bhunaigh Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa i 1957 agus an Comhphobal Eorpach d’Fhuinneamh Adamhach i 1957.
Tuigtear go ndearna Príomhfheidhmeannach an Fhorais teagmháil an tseachtain seo caite le baill Bhord na heagraíochta agus gur thug sé le fios dóibh go rabhthas tagtha ar chomhaontú le Colm Ó Cinnseala faoi dheireadh a chur leis an gconradh.
“Bheadh aon pholasaí dá leithéid ag teacht salach ar chonarthaí maidir le cearta an duine a shínigh an Ríocht Aontaithe le Comhairle na hEorpa agus ar na gealltanais a tugadh i dtaobh na Gaeilge de thoradh Chomhaontú Aoine an Chéasta,” a dúirt Daniel Holder, Leas-Stiúrthóir an CAJ.
Dúirt Michael Lillis, a raibh baint aige leis an idirbheartaíocht faoin gConradh Angla-Éireannach, gur chuir sé leagan Gaeilge den chomhaontú chuig taidhleoir sa Bhreatain agus go ndearna lucht na Breataine ceartúchán ar an téacs.
Níor ghlac an Feidhmeannas leis an straitéis sin agus dúirt Karen Quinlivan ar son an Chonartha gur i gcoinne Chomhaontú Aoine an Chéasta a bhí sé nach ndearnadh rud ar bith eile ina dhiaidh sin chun aontú ar straitéis agus chun glacadh le straitéis.