#204030
Nuair a chacas faoileán ón spéir in airde ort,
Nuair a chacas faoileán ón spéir in airde ort,
Bhí scata faoileán ag grágaíl is ag guairneán san aer os cionn an droichid.
Maidhm a bhain scread as cúpla faoileán.
Ní faoileán amháin a bhí ag ceiliúradh in airde spéire ach trí nó ceathair de cheanna.
Ach an faoileán amplach Gona gharbhghlór gránnna Fanfaidh i bhfeighil a choda
Pictiúr d’éan, faoileán agus eite leis briste, a mheabhraíonn meafar an éagumais arís don fhile sa dán ‘Faoileán Leonta’:
Bhí an fharraige ina clár agus bhí scata faoileán ag scréachaíl os cionn an bháid.
fuscus agus ár seanchara an faoileán scadán le fáil.
Cheapfá go sgoiltfeadh righneas an fhuachta dá dtuirlingeodh faoileán amháin ar an radharc.
Tá siad mar a bheadh scata faoileán ann.
Tháinig an tormáil teasairí, an geonaíl faoileán agus an glagarnach gréithre ar ais chugam.
Fuair Lúcás boladh éisc lofa agus chuala scread iomad faoileán os a chionn.
Chuala sé corrscread faoileán os a chionn.
Faoileán Fhaiche Stiabhna féin, shantaigh sé an hata galánta sin!
D’imigh an faoileán mór ar an toirt.
Ó, sea, ta sé agam anois: Faoileán.
Faoileán sa spéir nó smólach i dtom níor fhreagair mé, má bhíodar ann.
Faoileán aonair a chuir faí faíoch as a dhírigh a aird ar ais arís ar an muirdhreach álainn a bhí os a chomhair amach.
‘Ah, faoileán beag bocht; feoil maith, ag iarraidh feoil,’ arsa an bhean bheag agus í ag lí chluas chlé a hathar tríd an mhála codlata.
Bhí an fharraige an-chiúin, rud neamhghnách, ní raibh gaoth ar bith ann, faoileán nó éan cladaigh nó rud ar bith ní raibh le cloisteáil: tost.
Bhí sí in éad le faoileán mór a chonaic sí ag tornáil thart sa spéir os a cionn.
Ní bheadh de chomhluadar agat ach scata faoileán agus fo-chaobach, agus de gnáth ní bheadh duine ná daonnaí farat.
Chonaic muid ar na mallaibh an toradh a bhíonn ann nuair a thiteann faoileán anuas ón spéir, isteach i mbáisín mór tikka masala óir tharla a leithéid sa Bhreatain Bheag.
B’éigean dó gáire a dhéanamh nuair a thug sé faoi deara céard a bhí ar an tarpól: cac éin, faoileán nó colúr nó ceann eile acu.
Tá bráithreachas agus comhbhá le brath sna línte seo a leanas mar a mbrostaíonn an file an faoileán le tabhairt faoin eitilt arís, in aineoinn na heite briste:
Mar sin bheadh sé réasúnta a cheapadh gur speicís fháinneacha an faoileán scadán agus an droimneach beag.
Éan mór donn é an meirleach mara, atá idir an t-iolar agus an faoileán ina chuma.
Faoileán na Beatha ba theideal don chéad chnuasach dánta uaidh agus tugadh ardmholadh don dráma Gunna Cam agus Slabhra Óir nuair a cuireadh ar stáitse an Damer i mBaile Átha Cliath é.
Má luaitear éan, mar shampla, deineann sé iarracht éan ar leith a shamhlú, faoileán, abair, nó gealbhan nó colúr.
Bhí sé cosúil le faoileán na droma duibhe lena sciatháin oscailte amach agus í ina lán-eitilt.
An mhaidin a dhúisigh iad; ní an solas ach na fuaimeanna, mar mórthimpeall orthu bhí míle faoileán, agus fothram uafásach ar siúl acu.
Sea, tá cur síos breá anseo againn ar an tsaoire iontach fíorspéisiúil draíochta a chaith Bánaí agus Bánó Faoileán i gCois na Coille.
Saghas piarda é an faoileán scádáin, cé nach gcleachtaíonn sé béasa na n-uasal ró-mhinic, sa mhéid is go n-amplann sé dramhaíl éisc lofa agus bréantas na farraige de ghnáth.
Éan so-aitheanta é an faoileán scadáin le spota oráiste ag bun a ghoib aige, dath liathbhán ar a dhá sciathán agus screadaíl caointeach glórach a chloistear go háirithe sna bailte iascaigh.
Bheir sé achasán d’aos óg a linne féin nach n-aithneodh idir préachán agus faoileán agus caoineann sé an saol a bhíodh ann.
Is anseo a thagann na milte puifín, foracha, craosán agus go leor faoileán i dtír ó Mheitheamh go Lúnasa chun a gcuid uibheacha a bhreith agus na gearrcaigh a thógáil.
Ní raibh grá dhi seo; an scian ar chúl an chinn agus buile ar thaobh na naomhóige agus í fhágaint mar bhiadh faoileán—b’é sin a deire.
Thíos fúinn, bhain bád iascaigh díoscán as na rópaí a cheangail den ché í. Lig faoileán óg scread as.
Thuig siad, freisin, go raibh Lilí an-bhuartha nuair a thuirling faoileán mór de ruathar in aice leo.
‘Féach an faoileán uaibhreach ina bhrúscar ar charraig dhubh, cloisim amhrán uaigneach i saoirse na farraige.’
Lean na céadta míle féileacán, faoileán, geabhróg agus go leor cineál éin eile nach iad an t-uisce ar an aistear aduaidh.
Fear a bhí ag snámh faoi ionsaí ag faoileán D'ionsaigh faoileán fear a bhí ag snámh amach ó chósta na Fianaite i dTuaisceart Thrá Lí le déanaí.
Chaith an fear an faoileán a bhualadh uaidh dhá bhabhta ach bhí an díobháil déanta ag an bhfaoileán ach a bpioc sé é an chéad bhabhta.
Beidh siad ag coinneáil súil ar éanacha ar nós an gheabhróg agus an faoileán, agus na háiteacha thart ar oileáin ina ndéanann siad nead agus a mbíonn éanacha óga acu.
Níorbh aon íomhá bhréag-Cheilteach a bhí ina cheann féin, mar a bhí aige siúd, cén t-ainm a bhí air?...pé ar domhan é, an mothall fada bán á scuabadh siar leis an ngaoth agus é ag eitilt os cionn na farraige, mar a bheadh faoileán faoi sciortaí cleití agus é ata amach in éagruth...ach íomhá de mhiotal lonrach a bhéarfadh ar an solas ar éirí go luí na gréine, a bhorrfadh agus a lasfadh ón taobh istigh le cumhacht fhuinte an lae, a spréachfadh agus a splancfadh le cumhacht ghinte na hoíche, a bhogfadh go cinéiteach leis an ngaoth, a sheinnfeadh ceol siomfóineach na mara ina chreat, a chuirfeadh sceon diamhair na mara ar an saol nuair a bheadh sé ina stoirm....
“Canathaobh go bhfuil uisce fliuch?” agus “canathaobh nach bhfuil cead agam mo lámh a chur isteach sa tine?” agus “canathaobh nach dtiteann an faoileán anuas ón spéir?” De ghnáth bheadh seacht gcúraimí an tsléibhe ort agus tú damanta ag na ceisteanna seo, agus gan aon fhonn ort rudaí a mhíniú dóibh.
Cinnirí na tíre ag freagairt a chéile chomh friochanta le staighean faoileán os cionn báire ronnacha agus an dream a d’fhan ag caint leo fhéin caite sa ngearradh díobh ag an tráth seo.
Bheadh breall air, ámh, mar tharla a leithéid d’eachtra, agus an té ar mhaith leis a toradh a fheiceáil dó féin ní gá dó ach tabhairt faoin gcladach agus aithne a chur ar dhá fhaoileán mhóra atá fairsing go maith in Éirinn, an faoileán scadán, Larus argentatus agus an droimneach beag, Larus Fuscus.
Sin é an fáth a bhfuil an faoileán scadán agus an droimneach beag le feiceáil ar fud na hÉireann, gan aon tsuim acu ina chéile seachas a bheith ag goid bia agus b’fhéidir sicíní óna chéile.
1 Tá faoileán eile ann a bhfuil an-chosúlacht idir é agus an droimneach mór, Larus marinus, ach go mbíonn sé i bhfad níos mó agus to mbíonn comarthaí aitheantais eile air a chuireann ar ár gcumas an dá dhroimhneach a aithint thar a chéile.