#332349
Mheas 60% de pháistí i gceantair ‘Catagóir A’ gur cainteoirí laethúla iad agus níor bhraith ach 15% díobh a bhí ina gcónaí i gceantair ‘Catagóir C’ an rud céanna.
Mheas 60% de pháistí i gceantair ‘Catagóir A’ gur cainteoirí laethúla iad agus níor bhraith ach 15% díobh a bhí ina gcónaí i gceantair ‘Catagóir C’ an rud céanna.
Baineann 8% de na Limistéir Pleanála Teanga le Catagóir A (dhá LPT); baineann 23% le Catagóir B (sé LPT); agus baineann 69% le Catagóir C (18 LPT).
Seo é an briseadh síos a fuaireas, go dtí an 1,000 is goire: Catagóir A – 17,000 duine; Catagóir B – 10,000 duine agus Catagóir C – 17,000.
Catagóir C: Ceantair a raibh gréasáin chainteoirí Gaeilge ag feidhmiú iontu, ach iad teoranta don aoisghrúpa is sine agus / nó gréasáin a bheith ag brath go mór ar chúnamh institiúideach, go hiondúil ar bhunscoil an cheantair, is é sin níos lú ná 44 faoin gcéad dá bpobail a bheith ina gcainteoirí laethúla Gaeilge.
Laistigh den Ghaeltacht, ar an drochuair, tá na cainteoirí laethúla seo scaipthe i bpobail anseo agus ansiúd le cuid de na pobail i bhfad níos láidre (catagóirí A & B) ná na cinn eile (Catagóir C).
Ní féidir cuma dhearfach a chur ar na figiúirí sin, seachas a rá go mb’fhéidir go mbaineann an titim le glúin de chainteoirí dúchais i mionGhaeltachtaí, ‘Catagóir C’ mar a déarfá, ag fáil bháis.
Cé gur léir i gcásanna áirithe go bhfuil leas an-teoranta á bhaint as an nGaeilge mar theanga phobail nó institiúideach i gcás cuid de na toghranna atá i gCatagóir C, i gcásanna eile, tugann an fhaisnéis le fios go n-úsáidtear an Ghaeilge fós i gcuid dena gréasáin aitheantais agus de na hinstitiúidí oideachais agus pobail a bhaineann le Catagóir C.
I measc an 22 toghroinn (nó páirt-toghroinn) ar bronnadh stádas Gaeltachta orthu i 1956, déantar 20 díobh a áireamh i gCatagóir C de chuid an SCT, sin le rá gurb í an phróifíl teanga a bhaineann le Catagóir C a shainmhíníonn an cineál pobal teanga is coitianta a bhfuil aitheantas Gaeltachta acu i gCo.
Luaitear struchtúr agus ábhar aonaid le catagóir A, struchtúr agus ábhar cláir staidéir le catagóir B; nasctar eispéireas foghlama na mac léinn le catagóir C agus próiseas dinimiciúil agus idirghníomhach an teagaisc agus na foghlama leis an gcatagóir deiridh, catagóir D.
Déantar cur síos sa tuarascáil ar thrí mhórchatagóir cheantar Gaeltachta de réir chéatadáin na gcainteoirí laethúla Gaeilge (lasmuigh agus laistigh den gcóras oideachais) atá iontu; Catagóir A (+ 67%), Catagóir B (44–66%) agus Catagóir C (níos lú ná 44%).
Mar shampla tá Corr na Móna curtha le Carna, dhá cheantar atá i bhfad óna chéile, baineann ceann acu le Catagóir A (Carna) agus an ceann eile le Catagóir C (Corr na Móna).
B'ionann Catagóir A agus ceantar a mbeadh os cionn 67 faoin gcéad den phobal ag labhairt Gaeilge go laethúil ann; Catagóir B, ceantar a mbeadh idir 44 agus 66 faoin gcéad den daonra ina gcainteoirí laethúla Gaeilge agus Catagóir C, ceantar a mbeadh daonra faoi bhun 44 faoin gcéad ag caint Gaeilge go laethúil ann.