#318700
Ba chonstáblaí de chuid an RIC agus an DMP iad an chuid eile de na mairbh.
Ba chonstáblaí de chuid an RIC agus an DMP iad an chuid eile de na mairbh.
Phós an múinteoir an ‘DMP man’.
D’fhéadfadh sé dul go Baile Átha Cliath nó Béal Feirste agus Gaeilge a labhairt de réir mar ba mhian leis agus ní chuirfeadh póilín ón DMP ceist dá laghad air.
Óglach óg, darbh ainm Micheál Ó Coileáin, a bhí ag feidhmiú mar aidede- camp ag an bPluincéadach, ghabh sé oifigeach Sasanach a bhí in éide airm agus póilín de chuid an DMP.
Tá ócáid chomórtha ar ról Chonstáblacht Ríoga na hÉireann, an RIC, agus ar Phóilíní Mhórchathair Bhaile Átha Cliath, an DMP, i stair na tíre seo curtha ar athló ag an Rialtas. Bhí an ócáid le bheith ar bun i gCaisleán Bhaile Átha Cliath ar 17 Eanáir. Cáineadh go forleathan é, áfach, agus d'iarr roinnt polaiteoirí freasúra go gcuirfí ar ceal é. Dúirt roinnt polaiteoirí - Airí Rialtais ina measc - go ndéanfaidís baghcat ar an ócáid. Dúirt an tAire Dlí agus Cirt Charlie Flanagan go bhfuil sé meáite ar an gcomóradh a reáchtáil ag tráth éigin amach sa bhliain. Bhí sé ráite ag roinnt polaiteoirí nach raibh sé feiliúnach an RIC ná an DMP a chomóradh. Tar éis an tsaoil, a dúradh, comhaltaí den RIC a chuidigh le hArm na Breataine ceannairí Éirí Amach na Cásca a chur chun báis.
Bronnadh nóta cosanta ar phóilín amháin, mar shampla: ‘Bearer, Constable Murray of the DMP has not been guilty of any offence against the Republic and is free to travel throughout his native county.
Dúirt an tAire Dlí agus Cirt Charlie Flanagan tráthnóna gur “údar díomá” an doicheall a léiríodh roimh an ócáid agus gur chreid an Rialtas i gcónaí gur chóir comóradh stáit a eagrú i gcuimhne an RIC agus an DMP.
Dúirt ceannaire Fhianna Fáil Micheál Martin gur chóir cuimhneamh ar an RIC agus an DMP le linn chomóradh céad bliain eachtraí 1920, ach nach é an “ócáid chonspóideach” a mhol an tAire Dlí Charlie Flanagan “an bealach cuí” chun sin a dhéanamh.
Nuair a tháinig sé chun solais go raibh an tAire Dlí agus Cirt, Charlie Flanagan, ag beartú ócáid chomórtha stáit don RIC agus an DMP, an dá fhórsa póilíneachta a bhí in Éirinn óna 1820í go dtí 1922, bhrostaigh gach poblachtóir go dtí na barracáidí – bhuel na meáin mhíshoisialta – chun an Phoblacht a chosaint in éadan an chomórtha náirigh seo.
Faoi am tae ar an gCéadaoin bhí an Taoiseach ag caint go sollúnta faoin dochar a bhí déanta d’Éirinn Aontaithe mar gheall ar an aisfhreagra diúltach seo ar an bplean go mbeadh comóradh stáit ann don RIC is an DMP (agus ná dearúd gur ‘póilíní’ san fhórsa céanna ba iad na Dúchrónaigh is na Auxiliaries freisin).
Bhí baill den DUP, an UUP agus Jim Allister ana-thapa chun leas a bhaint as an “bhfeall” a deineadh ar an RIC is an DMP leis an gcinneadh an comóradh stáit a chur ar athló – ghlac siad leis an eachtra seo mar léiriú ar an bhfailte fhuar a bhfaighidís, dar leo, in Éirinn Aontaithe.
Ní bheadh aon dúil agamsa freastal ar a leithéid de cheiliúradh an oiread céanna is ná raibh rún agam ligint do chomóradh stáit ar an RIC/DMP/(Na Dúchrónaigh agus na Auxies) teacht idir mé féin agus sult a bhaint as an Aoine seo chughainn.
Níor ghnáth sheirbhís phóilíneachta é an RIC ná an DMP dar leo, ach fórsaí a bhí faoi dhiansmacht mhíleata agus, murab ionann is seirbhísí póilíneachta uile na Breataine, bhíodar, a deir siad, faoi smacht go díreach ag an gCoróin.
An Claiḋeaṁ Soluis’ cothrom an ama seo (29 Eanáir 1916)…uair sa tseachtain, foilsítear anseo, i gcomhar le Conradh na Gaeilge, leathanach amháin ón iris ‘An Claiḋeaṁ Soluis’ Uimhir 931 Cláraithe mar pháipéar nuachta Eanáir 29, 1916 Pingin Cúrsaí an tSaoil An Rialtas agus na hÓglaigh Fáth na Foghlach Rinne pílears [DMP] Bhaile Átha Cliath foghail ar cheithre theach sa chathair oíche Dé Sathairn.