#486757
27 Eanáir – Róisín Elsafty agus stíl amhránaíochta ‘Fado’ na Portaingéile.
27 Eanáir – Róisín Elsafty agus stíl amhránaíochta ‘Fado’ na Portaingéile.
Seo an ceantar fosta is mó atá nasctha le ceol is suaithinsí na Portaingéile, an ‘fado’.
Tá iarsmalann eile le fáil i gcuid íochtarach an Alfama ar a dtugtar Museu do Fado, agus is ansin a insítear scéal an fado; is féidir éisteacht fosta le samplaí de chuid de na ceoltóirí is clúití.
An t-amhránaí ar an sean-nós Róisín Elsafty atá romhainn sa tríú eagrán agus an gaol idir a cuid amhránaíochta féin agus stíl chanta Fado na Portaingéile á fhiosrú aici.
Is pobal Atlantach sinn, ní pobal Meánmhuirí, is fíor, ach is pobal Atlantach na Portaingéiligh freisin, agus tá an Fado acu.
Má tá fonn ort éisteacht leis an chineál seo ceoil agus é á chanadh go beo, tá rogha bhreá beár agus bialann san Alfama ina gcuirtear fado ar fáil.
Dúirt duine éigin fado leo go mbíonn siad baolach, fíor sa chás seo, ach ní ligeann foireann na háite orthu go bhfuil aon ní scanrúil ar bith.
Is ionann an dréacht sin agus a mbeadh ar cheann de na sean 'slipeanna' a mbaineadh foclóirithe úsáid astu fado roimh theacht na ríomhaireachta.
Teastaíonn uaim an áit sin a aimsiú arís, ach téim ar seachrán i gcaolsráideanna an Bairro Alto: solas an tráthnóna ar aghaidheanna bánbhuí na bhfoirgneamh, sciorta bándearg ar crochadh ar líne os cionn na sráide, port fado nár chuala mé riamh cheana agus boladh castán á róstadh a chuireann amú mé.
Má lean an ceiliúradh go titim na hoíche tá súil agam go raibh aspalóid fáighte ag an triúr ban aisteach, cibé rud a rinne siad fado, agus go raibh siad as radharc ar an ócáid speisialta sin.
Mholfainn féin cúpla áit ar an tsráid darb ainm Rua dos Remédios, nach bhfuil ach cúpla slat ar shiúl ón Museu do Fado, beáir bheaga darb ainm Tasca do Chico agus Tasca Bela.
Ní bhíonn oiread tóir ag na turasóirí ar an gceantar seo is a bhíonn ar an Alfama, ach sílim gur fiú cuairt a thabhairt air chomh maith; tá neart seansráideanna le feiceáil ann, cúpla miradouro (láithreacha amhairc) breá suite ann agus tá fado le fáil in áiteanna áirithe anseo freisin.
Ar ndóigh, is iomaí cineál eile ceoil atá le fáil i Liospóin, snagcheol mar shampla, ach is é canadh brónach an fado le tionlacan ón ghiotár Portaingéalach is fearr a léiríonn anam na bPortaingéalach ar bhealach ceolmhar.
Anois tá céad eile uaidh chun dul abbaile.' Tá an mac dea-oilte go mór ar son na margántaíochta, a bhí mar nós coitianta fado i measc na nGael.
Solas an tráthnóna ar aghaidheanna bánbhuí na bhfoirgneamh ársa, sciorta bándearg ar crochadh ar líne os cionn na sráide, port fado nár chuala mé riamh cheana, agus boladh castán á róstadh a chuireann seachmall orm.
Ceol Fillimid ar an fado arís.