#182293
Ba é seo bunábhar an fhoclóra.
Ba é seo bunábhar an fhoclóra.
Ní minic do ghrúpa ceoil dul i ngleic le bunábhar ar chaighdeán Pepper’s Sgt.
Bunábhar: Seatanna amha nach bhfuil curtha in eagar.
Bunábhar ag cur thar maoil le féidearthachtaí meafaracha, teicniúla agus eile.
Bhain an stiúrthóir George Morrisson úsáid as bunábhar de mhéid 300,000 troigh i ndéantús an scannáin.
Níl an bunábhar in easnamh orthu.
Is iadsan an bunábhar as ar múnlaíodh sinne.
Cé gur oilithreacht é bunábhar an leabhair, ní labhraíonn an t-údar faoi Dhia an iomarca.
Ainneoin iarrachtaí an lucht eagraithe, brúdh bunábhar an chruinnithe de leataobh agus eagraíodh agóid.
“Tá bunábhar Gaeilge tarraingteach agus ar ardchaighdeán i gcroílár gach a ndéanaimid in RTÉ.
Dhéanfaí 90,000 tonna bunábhar a phróiseáil sa bhliain, a dúradh.
Tá léirithe spéise sínithe ag feirmeoirí áitiúla le bunábhar a chur ar fáil.
Fógraíonn sé gar don tús cad is bunábhar don scannán.
Ach úsáidim an bunábhar is fearr gur féidir liom a fháil.
Eachtraíocht dhíreach, bunaithe ar stair na tréimhse is ea bunábhar na h- insinte i gcoitinne.
Chuir Rialtas na hÉireann trí mholadh chun cinn ag an chruinniú sin den Chomhdháil: (a) go mbeadh an Ghaeilge ar fáil mar theanga nua-aimseartha le stádas bunábhair (b) go mbeadh an Ghaeilge ina bunábhar roghnach nó (c) go mbunófaí bunábhar ar a dtabharfaí ‘Irish Studies’ agus go mbeadh an Ghaeilge á teagasc mar chuid de sin.
Déanta as bunábhar níos inmharthana ná an fhuinseog atá an camán nua i bhfianaise an damáiste atá déanta do choillte fuinseoige ag an ngalar críonadh siar. Is é an bambú bunábhar an chamáin nua a seoladh an tseachtain seo. Tá muintir Torpey ag déanamh camán traidisiúnta as fuinseog in aice Dhroichead Abhann Ó gCearnaigh i gCo an Chláir le 30 bliain.
Is iondúil gurb iad na scoláirí na scríbhneoirí agus gurb iad an chosmhuintir a sholáthraíonn an bunábhar.
Sílim fhéin go bhfuil an bunábhar is tábhachtaí ar fad againn: is iad sin na daoine a chonaic sibh ar na hardáin le linn fhéile an Phléaráca.
Ach bhí deacrachtaí leanúnacha ann le heaspa caipitil chun bunábhar a cheannach, agus ar deireadh, i 1979, rinne Aireacht Tráchtála an Tuaiscirt an comhlacht a leachtú.
Roghnaíodh an ceantar sin mar go raibh an bunábhar faoi thalamh ann agus crainnte darach chomh maith, a bhfuil beagán díobh fanta thart san áit i gcónaí.
Ní bheidh seoladh luaineach na scríbhneoireachta ina chonstaic don léitheoir mionchúrsach céanna ach tá grinneadh le déanamh ar na sraitheanna reacaireachta ann agus ar an gcaoi a gcóirítear bunábhar an úrscéil.
Líon sé an bhearna idir bunábhar léitheoireachta d’fhoghlaimeoirí na Gaeilge agus litríocht fhiúntach a mbeadh tóir uirthi ag daoine a raibh ardchaighdeán Gaeilge acu.
Ná ní leor an bunábhar go léir a bheith ann, caithfidh sé bheith de réir a chéile.
Má dhéantar faillí ar an teanga, ní bheidh an dán riamh foirfe ná leathfhoirfe dá fheabhas iad cumas samhlaíochta an fhile agus bunábhar an dáin.
Athlonnaíonn na haistriúcháin úd bunábhar an fhile Fhrancaigh ón 17ú aois isteach i gceartlár Gaeilge na 20ú haoise.
Mianach leithleasach fimíneachta an duine is bunábhar do ‘Cé Acu?...’, gné uilíoch, dar ndóigh.
A chúis sin, ar thaobh amháin, gur éirigh roinnt táirgeoirí bunábhar ar fud an domhain ró-shaibhir, ach go háirithe Stáit an chairtéil pheitriliam.
Is bunábhar do mhúinteoirí gach dán sa leabhar seo chun daltaí a chur ag léamh, ag machnamh, ag scríobh agus ag péinteáil na bpictiúirí agus na n-íomhánna atá cruthaithe aici.
Ní raibh i gceist agam féin ach bunábhar a sholáthar le staidéar a dhéanamh ar ghnéithe éagsúla den teanga.
As an saol sa dúiche inar fhás sé suas idir cnoc agus riasc ar an dtaobh thoir de pharóiste Bheanntraí a fuair sé bunábhar a chuid scéalta’ (Ó Glaisne).
Níl ann ach uisce, siúcra nó alcól ag bráth ar an mheascán, ach níl bunábhar ‘gníomhach’ ar bith fágtha.
Ach is í an draíocht is mó is cás linn, agus an cogadh idir an mhaith agus an t-olc, bunábhar mhórscéalta na cruinne.
Mar má thagann an bunábhar ón traidisiún Gaelach, agus má aistríonn tú ó Bhéarla go Gaeilge é, ní aistriúchán atá ann ach athaistriúchán.
Deir sé nach í cinniúint chlann Tuireann ‘is bunábhar ná is bunéirim’ don scéal ach fionghal Chéin, nó loingeas Mac Tuireann, nó Lughaidh Lámhfhada.
Luaim ‘The Rising’ de bhrí gurb iad fírinní na staire is bunábhar do Dé Luain agus fanann Ó Tuairisc dílis dóibh sin.
Bunábhar teagaisc a bheith curtha ar fáil do na scéimeanna litearthachta aosaigh sna Gaeltachtaí (ábhar i réimsí na foghraíochta, an litrithe agus na léitheoireachta go príomha).
Tar éis na capaill a úmachan, na téada ruthaig agus na machetes a bhailiú agus duilleoga Coca (bunábhar cocaine) sa bhéal againn, bhíomar in ann bualadh chun béalaigh.
Bunábhar Gaeilge nuálach agus é dírithe ar an aoisghrúpa 16-34 a bheidh á fhorbairt, a deirtear.
Tá roinnt dena comhlachtaí móra ar an pháirc ghnó a bhfuil riachtanais mór stórála orthu, le haghaidh bunábhar agus táirgí críochnaithe.
Saothar substaintiúil is ea é ina nasctar bunábhar na litreacha le foinsí tagartha as foilseacháin éagsúla na linne.
Feictear dom gurb é is bunábhar don fhilíocht is fearr aige ceiliúradh ghnéithe áille ionraice na beatha daonna agus na cruinne trí chéile, iarrachtaí ar dhruidim níos cóngaraí don Dia is fórsa beatha, áilleachta, maitheasa agus grá.
Seachas samplaí dea-chleachtais ó phobail teanga aonair ina bhfuil toscaí soisialta agus maoinithe difriúla iontu, tá ar chumas gach tír an bunábhar sa Portfolio nó Punann Teanga a chur ar fáil i slí a oireann dóibh féin.
Sé bunábhar an scéil in Scread Mhaidne go bhfuil ógbhean, Sorcha Ní Mhurchú, múinteoir meánscoile a huchtaíodh thíos i Luimneach ag iarraidh teacht ar a máthair nádúrtha, gurb as ceantar an Spidéil di ó dhúchas.
Tá gnéithe den scéal seo curtha as a riocht le fada ag lúbairí staire, go leor acu i bpríomhcholáistí na hOllscoile naisiúnta, cois Laoi agus cois Life; cuid acu níl buncháipéisí agus litreacha pearsanta na gcarachtar is tábhachtaí sa ghluaiseacht réabhlóideach léite acu, mar gur i nGaeilge atá an bunábhar scríofa.
Tá breis is trí scór bliain d’ábhar ilmheáin inti: scannáin faisnéise Éamoin; bunábhar a bhaineann le stair na craoltóireachta agus na scannánaíochta in Éirinn; buntaifeadtaí agus ábhar eisceachtúil a bhaineann le Seán Ó Riada, Ceoltóirí Chualann agus Ceoltóirí Laighean, a thugann léargas luachmhar ar athréimniú an cheoil dúchais san fhichiú haois; taifid fuaime agus físe a thugann léargas ar stair na timpeallachta agus na tuaithe; ábhar cultúrtha mórshuntais i measc pháipéir theaghlaigh mhuintir de Buitléar, idir lámhscríbhinní agus bhunchóip d’Fhoclóir na nÉan, a réitigh an Coirnéal Éamon de Buitléar, iar aide-de-camp Dhúbhglas de hÍde, Uachtarán.
Tá dea-cháil an chomhlachta bunaithe ar na prionsabail a bhí ag an mbunaitheoir Anita Roddick sa bhliain 1976 – go mbeadh bunús eiticiúil faoin ngnó agus gur comhábhair nádúrtha agus inbhuanaithe amháin a d’úsáidfí. Bhí sé ina fhealsúnacht lárnach aici go gcaithfí go cóir agus go cothrom leis na feirmeoirí agus na soláthraithe eile a chuirfeadh bunábhar ar fáil dóibh cibé áit ar domhan ina raibh siad.
Deir sé gur don fhírinne bhunúsach atá sé tugtha in áit na “fírinne liteartha”, mar a thugann sé air: “Ní tharraingeoidh beirt chartúnaí an pictiúr céanna de thrucail na Náisiún Aontaithe – fiú amháin más rud é go n-úsáideann siad an bunábhar céanna leis an scéal a inseacht.” Déantar cur síos dícheallach sa chnuasach seo ar shaol arm Mheiriceá agus an céasadh a rinne siad ar a gcuid príosúnach san Iaráic.
Ach ní dóibh siúd amháin a cuireadh an saothar seo le chéile ach dóibh siúd, chomh maith, atá i gceannas ar chúrsaí cultúir agus ar chúrsaí pleanála straitéise teanga – go dtabharfaí dóibh bunábhar machnaimh agus treorach; go dtabharfaí spreagadh iontach don ghlúin óg a thiocfaidh i seilbh na cumhachta go bhféadfaidís an fhís a theastaíonn a bhunú ar bhunsraith chomh saibhir, chomh daingean.
Roimh an gcogadh, mhaígh urlabhraithe Mheiriceá agus na Breataine go raibh armlón léirscriosta ag an Iaráic de dhá shaghas: airm a sceithfeadh ceimicí, gas nimhe nó galair mharfacha agus bunábhar chun airm núicléacha a fhorbairt.