#201229
Doras galánta úr-phéinteáilte a bhí ann, agus cnagaire álainn práis ag glioscarnach air.
Doras galánta úr-phéinteáilte a bhí ann, agus cnagaire álainn práis ag glioscarnach air.
‘Cé atá istigh?’ arsa an Cnagaire, de chogar.
‘Banda nua ar a bhos, gan dabht,’ arsa an Cnagaire.
‘Deinimse amach gur spéaclaí a chaithfeadsa a fháil,’ arsa an Cnagaire.
– Cnagaire, naigín fuisce.
A bheith i do chuid de gheata mar shampla, nó cnagaire dorais …
Cnagaire mór práis.
Bhuaileas an cnagaire.
Doras le cnagaire beag airgid, siombail, teorainn na n-árasán sa teach mór cathrach seo.
Chonaic Ailfí go raibh an cnagaire i gcruth ialtóige.
Bhí cnagaire fuiscí ólta cheana aige agus dhá bhuidéal fíona Astrálacha ina mhealbhóg.
Cé eile a bhí i mbun ceoil ach an cnagaire coille?
Bhí cnagaire airgid ar a doras liath dorcha.
– Cnagaire fuisce, a lorg an strainséir nuair a d’éirigh leis aird an tábhairneora a fháil ar deireadh ag an gcuntar sa teach ósta Gaeltachta.
Shuigh sé cois tine arís ach faoin am seo bhí a chosa préachta, ‘An ólfá cnagaire?’
A bheith i do chuid de gheata mar shampla, nó cnagaire dorais...’
Buailtear an cnagaire trom iarainn, uair, dhá uair, trí huaire, fuaim gach cnag ag méadú le neart a bhuailte.
Ar uairibh tugaim mo gharchlann go dtí dlúthlár na coille seo chun éisteacht le casúr leipreácháin nó sin cnagaire i gcrann.
Na bastairtí.’ Shiúil Bill sall go dtí an bord cliathánach agus líon amach cnagaire dó féin.
Adhmad lofa, nó leathlofa, a thollann an cnagaire, chun teacht ar na feithidí agus larbhaí a shanntaíonn sé mar ábhar cothaithe dó féin.
Is éard é cnagaire 16 acra (6.4752 heicteár) – gnáthmhéid gabháltais ‘a chothódh bó agus lao, capall, roinnt caorach le haghaidh olla, agus a thabharfadh a oiread fataí agus a bheathódh comhluadar amháin’.
Iad go léir ann lena n-ainmneacha dílse féin, an Cnagaire, an Spreangaire, an Basaire, Lúb na Lúb, an Cleasaí Cam, an Caol Díreach, an Spleodaire, Cití na gCumann, an tSáil Ard, an Troighthanaí, an Bás Obann, an Cor gan Cháim.
– Neó, neó, ní haon leathghloine atá uaim, ach cnagaire le tabhairt liom, a dúirt an strainséir go hard os cionn chaint an tslua a mhaolaigh agus a thug aird iad féin anois air.
Is véarsa é seo a bhíodh ag Carabhat amháin chun an t-olc a chur ar an dream eile: Is buachaill ó Chluain Meala mé do chasadh ins an tír seo aréir- Dhiúgfainn cáirt is cnagaire tigh an tábhairne agus dhíolfainn é, Dá bhfaighainnse teacht ar Sheanvest seo bata chugam a bhrisfeadh blaosc Hurá trí na sceacha libh, is é an Carabhat a fuair an chraobh!
Nuair a fheiceann siad go bhfuil laigeacht i bhfoireann, díríonn siad ar an laigeacht sin agus mar a bheadh cnagaire ag piocadh ar chrann, ní stadann siad go mbaineann siad buntáiste as an laigeacht sin.
Bhí cáil an nirt i dtaobh na máthar den chlann – iníon Taim Pheat Mhóir ab ea í agus, mar ba dhual di, chuaigh sí le misneach na bPeats i mbun slí bheatha a bhaint den charraig lom feirme a fágadh acu: Cnagaire go leith nó tuairim ceithre acra fhichead de thalamh bocht a bhí acu.
Ní raibh sí ábalta an cnagaire a shroisint lena lapa, ach bhí clár silte ar bhun an dorais agus shíl sí dá mbrúfadh sí í féin isteach fé ar thaobh amháin, á ardú ar a droim, go dtitfeadh sé anuas de chnag mór nuair a thagadh sí amach ar an taobh eile.
Roinnt na talún Ó thaobh roinnt na talún de, seo a leanas an chuid is suntasaí de na heilimintí a bhaineas le hábhar: buaile, cimín, píosa, ceathrú, fosaíocht, eatharla, macha, cnagaire, common, struip, roinnt, gabhann, iothlainn, fearbhach: An Bhuaile Láir, Na Cimíní, Píosa na Sneá, Ceathrú an Teampaill, An Fhosaíocht, An Eatharla, An Macha Mór, Garraí an Chnagaire, An Common, An Struip, An Roinn Bhuí, An Garraí Gabhainn, An Iothlainn, An Fhearbhach.