#838592
Ná mol agus ná dímhol daoi.
Ná mol agus ná dímhol daoi.
‘Sea go deimhin, ná mol agus ná dímhol daoi’, arsa mise.
Tar éis an tsaoil nárbh as Eas Daoi i dtuaisceart Chiarraí dá sinsir.
Tháinig an chuid eile slán buíochas le bád tarrthála Dhomhnach Daoi.
Ceithre charráiste péas agus díorma saighdiúirí marcra a thug go Domhnach Daoi é.
‘Chonaic John Daoi é. Bhí an fhís aige.
An áit a raibh Daoi.
‘Sin é a bhí Daoi a rá.
Aontroma agus i mBeannchor agus i nDomhnach Daoi i gContae an Dúin.
Is cuma más saoi nó daoi tú, déanfaidh tú meancóga mar thuismitheoir.
Tá Micheal Healy Rae (NS) ar barr an chomhairimh in Eas Daoi, paróiste beag ar an dtaobh eile ar fad den chontae óna bhaile dúchais i gCill Gharbháin.
Chuaigh baicle acu ar an traein go dtí an trá i nDomhnach an Daoi, agus thóg Tomaí leis an Box Brownie.
Bhí bád ag dul as Port Phádraig go Domhnach Daoi agus fiú go Port Láirge, Corcaigh agus Sligeach.
‘Ach conas a aimseofá an daoi?’, cheistigh Cáit agus leath gháire ar a beola.
Ginias agus saoi agus ardthuisceanach é James Watson san ábhar a bhfuil sé saineolach air; daoi é ar gach aon ní eile.
Deirtí gurb iad an dá áit is faide óna chéile in Éirinn ná Tigh Mhóire agus Domhnach Daoi.
Táimid anseo i mBúndún Mhóire i nDún Chaoin agus tá Domhnach Daoi, baile cuain, ar chósta Chontae an Dúin.
Ba iad a thuismitheoirí Margaret O’Connor as Eas Daoi agus John Kissane; bhí tríur deartháireacha agus beirt deirfiúracha aige.
1841: Chuaigh Daniel O’Connell ar bord galtáin i nDomhnach Daoi tar éis cuairt chúig lá ar Bhéal Feirste.
Mar a tharla, ní go Beannchar a chuaigh siad ar chor ar bith ach go Domhnach Daoi, áit ar scar siad ina dtrí ghrúpa.
‘Is anseo a d’aimsigh John Daoi an Elixir Vitae, i mballaí na mainistreach úd soir uainn.
Chruthaigh an dochtúir léannta John Daoi nach ag Rí na Spáinne a bhí teideal ar an talamh sin, ach againne.
Mar a bhí Ceilí ag Daoi beidh tusa agamsa.’ Ainneoin teolaíocht an tseomra, d’airigh Lúcás creathán fuachta ag dul síos trína cholainn uile.
Dáiríre, níor thuig Lúcás mórán den chaint a bhí aige, faoi Cheilí ná faoin Daoi, nó faoi Artúr agus an domhan úr.
Sa Chraobh Shóisir, tarraingíodh Lios Póil sa ghrúpa céanna leis An gCromán, Cordal agus pé foireann acu a bhuafaidh an cluiche idir Cill Gharbháin agus Eas Daoi.
Sé déarfainn liom féin sa chás sin ná gur saoi is ea mé féin agus gurb eisean, m'athair, an daoi.
Mar seo a deir an t-eagarthóir, an tAthair Mícheál Ó Cíosáin, sagart paróiste Bhaile an Fheirtéaraigh ag an am, i réamhrá an leabhair sin: Cuntas pearsanta atá ann ar ar bhuail leo gach lá ar an dturas ó Chorca Dhuibhne go Tír Chonaill, ó Thír Chonaill go Domhnach Daoi, ó Dhomhnach Daoi go Cill Mhór agus as sin nó gur ghabhadar post arís sa Chúltrá a bhí fágtha acu roinnt seachtainí roimhe sin.
Deineadh cácar den gceamalach bocht sa chúirt gan tuigsint focail aige ar an dteangain a bhí ghá dhaoradh: daoi: duine bocht gan eolas.
Bush do go leor daoine ach measann Barra Ó Donnabháin go bhfuil dul amú orthu siúd a mheasann gur daoi é an tUachtarán.
Ó Thigh Mhóire go Domhnach Daoi agus ó Thoraigh go Ceann an Chairn, tá glacadh iomlán le leaganacha truaillithe míshlachtmhara dár logainmeacha, agus ní smaoiníonn fiú áitritheoirí na tíre ar cad atá acu mar sheoladh.
Bhí léamh agus scríobh ag a sheanathair agus dúirt sé féin le faobhar aiféala: “an té nach bhfuil scríobh ná léamh aige, is é an daoi is dona ar domhan é” (Ó Cionnfhaolaidh 1956, 18).
Ceapadh ina phríomhthimire ina dhiaidh sin é. Rinneadh canbhasáil i gContae an Dúin agus cláraíodh cuid mhór Protastúnach i gceantair Aontachtacha mar Domhnach Daoi agus Port an Bhogaigh.
Eisean ag gabháil don obair sin; eisean nach bhfuil aon fhear in Éirinn inniu, de réir mo bharúlasa, is fearr atá in ann caint na ndaoine a scríobh, nó is fearr atá in ann creit agus craiceann a chur ar scéal; eisean nach raibh cotú ná eagla air ó tháinig ann dó, gabháil i ndeabhaidh pinn le saoi nó daoi a dhéanfadh iarraidh dallamullóg a chur ar dhaoine.
Féach go bhfuil log cluthair san fhéar seo curtha in áirithe agam cheana duit, mar tá’s agat, bhí marc curtha agam ort a thúisce agus a thosnaigh tú ar an turas sin atá agat á dhéanamh.’ Dhearc an taistealaí ar an strainséar, duine a raibh a mhacasamhail feicthe go minic cheana aige ó Thigh Móire go Domhnach Daoi, é gléasta i gcóta bréide, an t-am a bhíodh cárt lán dí aige sa tábhairne agus mná óga lena thaobh.
Is í Clíodhna an saghas duine go mbeifeá toilteanach fad agus leithead na tíre a thaisteal ó Dhún Mhór Mumhan i gCorca Dhuibhne go Béal Feirste – beagnach chomh fada le Domhnach Daoi – chun taispeántas a sheoladh ar a son.
On being presented by Seán Ó Ríordáin (Ríoghbhardáin) with a copy of a record of the poet reading some of his compositions Professor Breatnach responded with the following stanza: ‘As an récord don Ríobhard is buíoch atáim / Is gur fíorbhreá (is óm chroí ráim) an síneadh láimhe / Ach ó shín Seán uaidh faí a bhrád chun daoi re dán / Is díobháil sin, ní f’láir, d’ealaín na mbard.’ Bhí suim ar leith aige i gcúrsaí ollscolaíochta agus bhí sé ina bhall de bhord stiúrtha Choláiste Ollscoile Chorcaí idir 1954 agus 1971 agus de Sheanad Ollscoil na hÉireann idir 1964 agus 1977.
‘Dúirt Daoi liom, ceart go leor, go raibh páipéir aige a chruthaigh é sin, bosca mór lán díobh, na teidil, na páir, na scríbhinní, na tailte i bhfad i gcéin ar le ríthe na hÉireann iad agus a tháinig anuas chuig de Burgo, agus de Lása, agus a thuilleadh acu.
‘Dúirt Daoi liom, ceart go leor, go raibh páipéir aige a chruthaigh é sin, bosca mór lán díobh, na teidil, na páir, na scríbhinní, na tailte i bhfad i gcéin ar le ríthe na hÉireann iad agus a tháinig anuas chuig de Burgo, agus de Lása, agus a thuilleadh acu.
Ag tabhairt faoi dhá thaobh na Dála atá Balor an t-am seo, an taobh thuas agus an taobh thíos, nó lena rá ar bhealach eile, an Tuí a D’fhill Balbh agus an Tuí a D’fhill Daoi.
Ba chuma leis Daoi ná Dunphy ach lean a bhealach féin lena stíl peile a bhí feicthe againn ar fhaichí loma na tíre áit ar bith a raibh dhá fhoireann shóisearacha ag clascairt le chéile sa phluda maidin Domhnaigh.
INPHO/Lorraine O’Sullivan Louis Van Gaal: Saoi nó daoi?
INPHO/Lorraine O’Sullivan Louis Van Gaal: Saoi nó daoi?
Tá imní á léiriú ag pobal, dochtúirí agus ag ionadaithe poiblí in Iarthar Chorcaí le déanaí fé thodhchaí Ospidéal Ginearálta Bheanntraí. Cnuasach filíochta Tá dhá ainmniúchán fachta ag an gcnuasach filíochta 'Deleted', an chéad duanaire béarla ó pheann Dhairena Ní Chinnéide ó Bhaile an Mhórdhaigh. Tá ainmniúchán fachta ag an gcnuasach ar an ngearrliosta do ghradam filíochta 'Strong Shine' don gcéad chnuasach ó fhile, agus do leabhar na bliana ghradam an Irish Times agus Poetry Now. Athrú aeráide Tá dhá bhliain déag againn sara mbeidh an t-athrú aeráide dulta ó smacht ar fad. Martha Farrell, gníomhaí comhshaoil ón bhFaiche Mór sa Mhachaire, a mhaíonn an méid sin in alt san Irish Examiner inniu. Deir Farrell, atá ina measc siúd atá d'iarraidh an daoi sa Mhachaire a chaomhnú agus sáite i dtogra caomhnaithe eile go bhfuil an baol ann go bhfágfar an Mhachaire ina oileán ar fad, má ardaíonn leibhéal na farraige chomh mór is atá á thuar. Is sinne an ghlúin deireanach gur leo athrú a dhéanamh chun na glúinte atá romhainn a chosaint ó ghéarchéim aeráide, dar le Martha Farrell ón Machaire.
Craobh Shinsir na gClubanna An Ráth Mhór v Cill Chuimín Na Crócaigh v Aibhistín de Staic An Léigiún, Chill Airne v An Daingean Céirín Uí Rathaille v An Neidín Craobh Idirmheánach na gClubanna Gleann Fleisce v Brosnach An Spá v Oileán Ciarraí Gleann Beithe/Gleann Chárthaigh v Naomh Mícheál na Faille Móire An Ghaeltacht v Gníomh go Leith An Choireán v An Teampall Nua Corra v Naomh Mhuire Ard Fhearta v Na Mistéalaigh Baile an Mhuilinn/Caisleán na Mainge v Fánaithe na Leamhna Príomh-Chraobh Shóisir na gClubanna Piarsaigh na Dromoda v An Rinn Aird Lios Tuathail v Abhainn an Scáil Baile Mhic Eileagóid v An Fosadh Cnoc na hEaglaise v Baile Uí Dhonnchú Naomh Seanáin v Na Foidhrí Fánaithe na Sceilge v Naomh Pádraig Chathair Uí Mhóráin Na Gaeil v Lios an Phúca Fionnúig v An Chill Craobh Shóisir na gClubanna Réamhbhabhta Cill Gharbháin v Béal Átha Longfoirt An Baile Dubh v Cnoc na gCaiseal Babhta a hAon Dubháth v Cill Gharbháin nó Béal Átha Longfoirt Eas Daoi v Lios Tré Cordal v Biaille Caisleán Griaire v Scairteach an Ghlinne Lios Póil v an Chromáin Dairbhre v Tuath Ó Siosta An Baile Dubh nó Cnoc na gCaiseal v Doire Fhionáin