#273404
Tá leithdháileadh buiséid déanta chun tús a chur leis an bpróiseas.
Tá leithdháileadh buiséid déanta chun tús a chur leis an bpróiseas.
“Gheobhaidh Údarás na Gaeltachta, a chuireann tacaíocht ríthábhachtach ar fáil d’fhiontair i gceantair Ghaeltachta, leithdháileadh de €3.25 milliún dá chlár caiteachais reatha agus coinneoidh sé a leithdháileadh caipitil de €6.687 milliún, rud a chuirfidh, i dteannta leithdháileadh caipitil breise de €2.4 milliún atá gnóthaithe agam dó i mbliana, ar chumas na gníomhaireachta leanúint ar aghaidh ag tacú le cruthú post i gceantair Ghaeltachta.” 15.46 As an 42 dream atá liostáilte, is í An Roinn Ealaíon, Oidhreachta, Gnóthaí Réigiúnacha, Tuaithe agus Gaeltachta an dara dream is mó a ndearnadh ciorrú uirthi, i ndiaidh an CSO a raibh buiséad i bhfad níos mó anuraidh aige óir bhí daonáireamh ann.
Fágann an leithdháileadh is déanaí seo ...
I mBabhta 4 in 2007 i gcomhair 2007-10, Euro 260 milliún a leithdháileadh.
Go bunúsach, chaith Foras na Gaeilge an leithdháileadh iomlán a bhí ar fáil dó in 2018.
“Mar a fógraíodh sa Cháináisnéis an tseachtain seo caite, gheobhaidh an tÚdarás leithdháileadh breise caipitil de €1m i 2020 chun a leithdháileadh ar bhun-chaipiteal a thabhairt suas go dtí €10m, méadú de bhreis agus 11% le hais 2019.
I ráiteas a d’eisigh an Roinn, dúradh go raibh deontas ceadaithe ag Aire Stáit na Gaeltachta Joe McHugh don Údarás um Ard-Oideachas le leithdháileadh ar an Acadamh.
Ach dúirt an tAire Mitchell O'Connor nach bhfuil aon roinnt déanta ar leithdháileadh na bliana 2017.
Bhí an Reachtaire den bharúil go bhfuil sé thar am athbhreithniú iomlán a dhéanamh ar leithdháileadh tithíochta sóisialta.
Mar chuid den phacáiste tacaíochta méadófar leithdháileadh na múinteoirí sna scoileanna ar na hoileáin Ghaeltachta ó 1 go dtí 1.5 ó Mheán Fómhair seo chugainn.
Mar chuid den mhaoiniú seo, ardófar leithdháileadh caiptil bliantúil an Údaráis ó €7 milliún go €12 milliún le súil agus gur féidir míle post in aghaidh na bliana a chruthú sa Ghaeltacht.
Údar mór buartha ab ea díobháil rialachais na scéime i dtaca le leithdháileadh na maoine, cúrsaí bainistíochta agus luach ar airgead poiblí, a dúirt an reachtaire, Kieran Donnelly.
“In 2018, chaith an dá ghníomhaireacht beagnach an leithdháileadh iomlán a bhí cheadaithe ag an CATT dóibh.
“Fáiltímid roimh an soiléiriú ón Roinn Cultúir Oidhreachta agus Gaeltachta gur chaith Foras na Gaeilge an leithdháileadh iomlán a bhí ar fáil dúinn inár mbuiséad bonnlíne.
Mar chuid den mhaoiniú seo, ardófar leithdháileadh caiptil bliantúil an Údaráis ó €7m go €12m le súil agus gur féidir míle post in aghaidh na bliana a chruthú sa Ghaeltacht.
Is é an rud is mó atá ag teastáil a deir sé, ná an leithdháileadh múinteoirí a ardú do na hoileáin.
€37.2 milliún a fuair TG4 ón státchiste in 2020 agus deir siad go bhfuil gá acu le "leithdháileadh níos cothroime" den airgead a chuirtear ar fáil don chraoltóireacht seirbhís phoiblí.
B'in cruinniú an 27 Márta 1990 nuair a thug na hairí a mbeannacht don chaiteachas a bhí le déanamh ar chúrsaí Gaeilge ón maoiniú ó Leithdháileadh an Chrannchuir Náisiúnta 1990.
Tá an coiste ag iarraidh an tAire Catherine Martin a cheistiú maidir le leithdháileadh an airgid a bhronnann an Roinn Meán, Turasóireachta, Ealaíon, Cultúir, Spóirt agus Gaeltachta ar chúrsaí Gaeilge.
Dúradh go mbeadh an tAire Stáit Chambers sásta teacht os comhair an choiste chun an leithdháileadh a phlé.
“Cinntíonn an leithdháileadh seo go mbeidh sé ar ár gcumas leanúint orainn ag cur ár bpríomhthosaíochtaí i gcrích agus ag seachadadh réimse leathan de sheirbhísí tábhachtacha don phobal,” a dúirt an tAire McHugh.
Dúirt an Roinn Cultúir, Ealaíon agus Fóillíochta le Meon Eile nach bhfuil leithdháileadh deiridh déanta acu ar a buiséad fós, agus go bhfuil tacaíocht curtha ar fáil ag an Aire d’obair na n-Ionaid Foghlamtha Cruathaitheacha.
Ní bhfuair Foras na Gaeilge ardú ar bith i mBuiséad 2017 agus beidh an leithdháileadh caipitil céanna ag Údarás na Gaeltachta i mbliana is a bhí acu anuraidh – €6.687 milliún – nuair a chuirtear san áireamh an milliún breise a tugadh don eagraíocht i meastacháin dheireadh na bliana seo caite.
15.54 Ráiteas ón Aire Stáit Seán Kyne: “Leanfaidh an Roinn ar aghaidh ag cur tacaíocht don Ghaeilge i dtús áite chomh maith le forbairt inbhuanaithe phobail na n-oileán in 2017. Tá an leithdháileadh cistiúcháin do Scéimeanna Tacaíochta Gaeltachta agus Scéimeanna Tacaíochta Gaeilge araon á mhéadú don bhliain seo chugainn.
Ní bhfuair Foras na Gaeilge ardú ar bith i mBuiséad 2017 agus beidh an leithdháileadh caipitil céanna ag Údarás na Gaeltachta i mbliana is a bhí acu anuraidh – €6.687 milliún – nuair a chuirtear san áireamh an milliún breise a tugadh don eagraíocht i meastacháin dheireadh na bliana seo caite.
Ní bhfuair Foras na Gaeilge ardú ar bith i mBuiséad 2017 agus beidh an leithdháileadh caipitil céanna ag Údarás na Gaeltachta i mbliana is a bhí acu anuraidh – €6.687 milliún – nuair a chuirtear san áireamh an milliún breise a tugadh don eagraíocht i meastacháin dheireadh na bliana seo caite.
Ní bhfuair Foras na Gaeilge ardú ar bith i mBuiséad 2017 agus beidh an leithdháileadh caipitil céanna ag Údarás na Gaeltachta i mbliana is a bhí acu anuraidh – €6.687 milliún – nuair a chuirtear san áireamh an milliún breise a tugadh don eagraíocht i meastacháin dheireadh na bliana seo caite.
I bpreasráiteas, thug an tAire Éamon Ó Cuív sa Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta, le fios go raibh "aiféaltas air go raibh gá leis an leithdháileadh don Fhoras Teanga a laghdú ach go gcaithfí é sin a chur i gcomhthéacs an mhéadaithe ollmhóir ar chaiteachas ar an bhForas Teanga le blianta anuas".
D’fháiltigh Gaeloideachas roimh “sprioc ghinearálta” an mhúnla nua a bhfuil i gceist aige “córas níos trédhearcaí, níos cothroime agus níos éifeachtaí a chur i bhfeidhm” maidir le leithdháileadh múinteoirí Riachtanais Speisialta Oideachais.
Dúirt an tAire Stáit Joe McHugh gur maoiniú breise €100,000 a bheadh i gceist do na comharchumainn agus eagraíochtaí pobail in 2018 ach nach raibh cinneadh déanta ag Bord Údarás na Gaeltachta go fóill maidir le leithdháileadh an airgid sin.
D'fhógair sé freisin go méadófar an leithdháileadh múinteoirí d'iar-bhunscoileanna ar na hoileáin ó 1 go dtí 1.5. Dúirt Uachtarán Gaeloideachas Anna Ní Chártúir gur "céim dhearfach é an cúnamh breise seo atá geallta ag an Aire Oideachais do na hiar-bhunscoileanna chomh maith leis an ngeallúint a rinneadh i mbuiséad na bliana 2017 nach mbeadh aon bhunscoil ar oileán taobh le múinteoir amháin." Tá Gaeloideachas ag iarraidh freisin go dtabharfaí ar ais an liúntas do mhúinteoirí ar na hoileáin agus go leagfaí síos polasaí náisiúnta faoina bhfeidhmeodh scoileanna ar oileáin.
D’éirigh leis an bhfeachtas ar son na gceart deireadh a chur leis an vóta a bhíodh ag comhlachtaí agus vóta amháin an duine a bhaint amach chomh maith le hathrú ar leithdháileadh na tithíochta.
“I ndiaidh an ratha a bhí ar Bhliain na Gaeilge 2018, fáiltím roimh an mhaoiniú breise de €5 milliún atá á leithdháileadh do mo Roinn do mo réimse freagrachta i gCáinaisnéis 2019.”
Sa bhliain 2007 a d’fhógair an t-iar-aire oideachais Mary Hanafin go raibh athruithe bunúsacha i ndán do shiollabas Gaeilge na hArdteiste agus ar leithdháileadh na marcanna sa scrúdú go háirithe.
Is sa bhreis ar an leithdháileadh ceadaithe ag an CATT [An Chomhairle Aireachta Thuaidh/Theas] a bhí an maoiniú seo agus rinneadh é a imfhálú do thionscadail aonuaire, lena n-áirítear taispeántas a fhorbairt ag oifigí Ghníomhaireacht na hUltaise i Ráth Bhoth agus Bliain na Gaeilge 2018.
“Tá gealltanas tugtha ag an Rialtas, trí Thionscadal Éire 2040, d’fhorbairt na lárionad Gaeilge ar fud na tíre agus cuirfidh an leithdháileadh caipitiúil méadaithe €1.368m an réimse seo go mór chun cinn in 2021.”
Moltar na nithe seo a leanas a chur ar bun agus a dhéanamh: club iarscoile sa dá áit a fheidhmíonn go rothlach, grúpaí a thacódh le tuismitheoirí ar bheagán Gaeilge go neamhfhoirmeálta (CPTGM 2018: 87, 91), páirc spraoi in áit lárnach chun an Ghaeilge a choinneáil in uachtar, an oiread Gaeilge agus is féidir a úsáid, comhspás sóisialta, teagmháil idir clubanna sna ceantair, bus aisfhillte idir an dá áit a chruthódh nasc láidir eatarthu, club leabhar sa dá áit, ceithre scoláireacht Ghaeltachta iomlána agus ceithre leathscoláireacht Ghaeltachta a leithdháileadh go cothrom idir an dá áit, agus an Ghaeilge a chur chun cinn tríd an gCumann Lúthchleas Gael (CPTGM, 2018: 93, 96, 97, 101, 105, 117, 120, 135).
Dúirt an Coimisinéir Harris ina litir gurb é an réiteach fadtéarmach atá ann ná "earcaigh le Gaeilge a fhostú agus a leithdháileadh mar is cuí" agus "comhaltaí seanbhunaithe le Gaeilge a mhealladh chun iarratas aistrithe a dhéanamh chuig ceantair Ghaeltachta".
"Ar an drochuair, bhí tionchar ag na gnéithe seo ar fad ar leithdháileadh comhaltaí ón sruth Gaeilge agus is é seo an chúis go bhfuil 18 comhalta ón sruth ag fónamh i Roinn nach bhfuil ceantar Gaeltachta ann," a dúirt sé.
"Ar an drochuair, bhí tionchar ag na gnéithe seo ar fad ar leithdháileadh comhaltaí ón sruth Gaeilge agus is é seo an chúis go bhfuil 18 comhalta ón sruth ag fónamh i Roinn nach bhfuil ceantar Gaeltachta ann," a dúirt sé.
"Tugaim faoi deara gurb é €78.6 milliún an leithdháileadh athbhreithnithe ar an réimse clár a bhaineann leis an nGaeltacht i gcomhair na bliana 2021, agus tá súil agam go mbeidh torthaí dearfacha le feiceáil," a dúirt an Teachta Dála Aengus Ó Snodaigh.
Agus é ag labhairt ag cruinniú de Choiste Gaeilge an Oireachtais faoi chúrsaí tithíochta agus pleanála sa Ghaeltacht, rinne Príomhfheidhmeannach Chomhairle Contae Chorcaí, Tim Lucey cur síos ar leithdháileadh 10 n-aonad tithíochta a bhí ag an gComhairle i mBaile Bhuirne.
“Bhí an spéis ann teoranta, áfach, agus leithdháileadh na tithe ar fad ach tháinig formhór na dtionóntaí ó áiteanna lasmuigh de Bhaile Bhuirne agus ní raibh siad líofa agus ní raibh spéis acu an Ghaeilge a fhoghlaim ná a labhairt,” a dúirt Lucey.
Agus é ag labhairt ag cruinniú de Choiste Gaeilge an Oireachtais faoi chúrsaí tithíochta agus pleanála sa Ghaeltacht, rinne Príomhfheidhmeannach Chomhairle Contae Chorcaí, Tim Lucey cur síos ar leithdháileadh 10 n-aonad tithíochta a bhí ag an gComhairle i mBaile Bhuirne.
“Bhí an spéis ann teoranta, áfach, agus leithdháileadh na tithe ar fad ach tháinig formhór na dtionóntaí ó áiteanna lasmuigh de Bhaile Bhuirne agus ní raibh siad líofa agus ní raibh spéis acu an Ghaeilge a fhoghlaim ná a labhairt,” a dúirt Lucey.
Fágann an leithdháileadh is déanaí seo ...
I ndiaidh an ratha a bhí ar Bhliain na Gaeilge 2018, fáiltím roimh an mhaoiniú breise de €5 milliún atá á leithdháileadh do mo Roinn do mo réimse freagrachta i gCáinaisnéis 2019 a fógraíodh inniu.” 15.42: Fáilte curtha ag Údarás na Gaeltachta roimh ardú buiséid, ach níl an tAire Stáit ‘sásta’… Tá fáilte curtha ag Údarás na Gaeltachta roimh an scéala go mbeidh os cionn €2 milliún breise acu in 2019.
Seo a dúirt Aire Stáit na Gaeltachta Joe McHugh faoin scéal: Daigneoidh an méadú €5 mhilliún atá á leithdháileadh don Ghaeilge, don Ghaeltacht agus do na hOileáin i gCáinaisnéis 2019 an rath atá ar Bhliain na Gaeilge 2018 agus cuirfidh sé leis anfhuinneamh i dtaobh pleanáil teanga a bhfuil borradh faoi le bliain anuas.
Beidh an Bónas Nollag ann do dhaoine atá ag brath ar liúntais leasa shóisialaigh ar fáil arís i mbliana agus gheobhaidh siadsan liúntas dúbailte i mí na Nollag Táthar á thuar nach mbeidh ar fáil don Roinn Coimirce Sóisialaí amárach ach leath den €360 a fuair sí sa leithdháileadh breise anuraidh.
Dúirt Aire Stáit na Gaeltachta Jack Chambers: “Tá áthas orm a bheith in ann leithdháileadh breise €1m a chur ar fáil do Scéimeanna Tacaíochta Teanga na Roinne taobh amuigh den Ghaeltacht.