#771975
Ní hionann an baile ar a bh.lleann duine agus an baile a d’fhág sé/sí tamall roimhe sin.
Ní hionann an baile ar a bh.lleann duine agus an baile a d’fhág sé/sí tamall roimhe sin.
Nuair a phléitear ionad an oileáin i bh.líocht Uí Dhireáin caitear cuimhneamh air, leis, gur ó dhúlra an oileáin a d’aimsigh an Direánach cuid mhaith dá theanga fhileata féin.
Tá an tréith sin an-láidir i bh.líocht Uí Dhireáin agus tá sé le sonrú sa luathfhilíocht trí chéile.
Tá dhá oileán ag an bh.le leis, sa tslí chéanna agus atá dhá theach solais ag James.
Ach ní fhágann sé sin go raibh dul amú ar an bh.le sa mhéid gur chruthaigh sé a oileán féin san fhilíocht.
Is dóigh liom go bhféadfaí an pointe seo a thagairt go dlúth don phearsa a labhraíonn i bh.líocht Mháirtín Uí Dhireáin.
Tá an chéad phearsa tábhachtach i bh.líocht Uí Dhireáin ach ní leor an .le a bheith ag caint sa chéad phearsa chun go mbeadh féinaitheantas mar fhile bainte amach aige/aici.
Tá gá ag an bh.le lena bheith ag caint sa chéad phearsa go coinsiasach mar chruthú ar a stádas féin mar dhuine gur .ú éisteacht leis/léi.
Léiríonn an dán seo gur caidreamh an-phearsanta agus an-domhain leis an bh.le an caidreamh atá aige lena chuid .líochta:
118, r.7, l.1) Sa dán ‘Mo Cheirdse’ (1962) dealraíonn sé go nglacann an Direánach cuibheasach réidh leis an bh.líocht mar cheird aige féin.
Is cosúil go mbraitheann an Direánach an-mhór ar an bh.líocht chun sásamh aigne a bhaint amach.
Chonaiceamar i dtosach an leabhair seo a thábhachtaí agus atá an t-oileán i bh.líocht Uí Dhireáin.
Sa dán ‘Aois’ (1974) tá meascán den chaint neamhphearsanta ghinearálta mar gheall ar an bh.le mar choincheap teibí, agus den chéad phearsa.
B’fhéidir nach í an fhilíocht féin atá i gceist thuas ach mar sin féin is féidir féachaint ar an bh.líocht mar scáthán.
Is dócha go dtaitníonn an tsamhailt seo leis an bh.le toisc gur rud beag foirfe is ea an ubh, cosúil leis an dán féin.
Agus ní chruthuigheann a seandacht sa teanga aon rud ach go rabh daoine leamha, nó ‘pedants’, ann san tseanaimsir féin gur bh’fhearr leo focal iasachta ná focal maith Gaedhilge.
Dhein sé gáire nuair a chuimhnigh sé go raibh cara samhailteach aige nó bh’fhéidir namhaid samhailteach ab ea é le ceart.
Tráth é seo, mar sin, a bh’féadfaí fáil réidh le coimisiúin a chuireann cosc ar pharáideanna, agus fáil réidh le Gaeilge, agus cá bhfios fiú le poblachtánaigh do chuile ghné.
Mar fhear óg thug sé aghaidh ar Bh’leá Cliath, agus tar éis tamaill d’aistrigh sé go Londain.
Táthar ag leanúint ar aghaidh an mhí seo le Ben Hur ar foilsíodh leagan Gaeilge de sa bhliain 1933 faoin ainm Ben Hur (BH feasta).
Dúil mhór aige i ‘[bh]fíon dearg na Fraince’, rud a chaithfidh sé a ól ‘ar eagla go dtriomódh áthas mo chroí mé’ (Mac Grianna, 1936:162).
Má tá imní ar an inseoir i bh-formhór na ndánta sa chnuasach seo, is ann freisin don ghrá, don dóchas, agus don chairdeas chun iompar an ualaigh a éascú.
Bhí sé ar an bpáipéar, ach ba dheacair dom fiú an focal Bobby a aithint mar gur ionann agus bh nó v an B sa Ghréigis.
Bhí san go maith agus ní raibh go holc nó gur thugas mo thuras ar Bh’leá Cliath.
Bh sé chomh fada sin ó chonaic sí í, chomh fada sin ó rinne sí an cinneadh sin ise agus a hathair, Peter, a fhágáil.
Ach, mu dheireadh, chan ann a-mhàin gun robh mi làn pèin ach cho adharcadh ‘s a bha mi riamh – abair spòrs a bh’ aca sna mainistirean ge-ta.
Cuirim gcás gur mar ‘v’ a deirtear na cairn chonsan ‘mh’ agus ‘bh’ ó Oileán Bharraigh go Baile Bhuirne, agus ó Mhalaig go dtí an Mhuiríoch.
But,seriously, if an Irish ‘bh’ is a ‘v’ sound, why don’t you write it with a ‘v’ ?
Thus the letters ḃ ċ ḋ ḟ ġ ṁ ṗ ṡ ṫ are equivalent to bh ch dh fh gh mh ph sh th.
Mhol Cleese níos túisce an tseachtain seo go n-úsáidfí ‘v’ an Bhéarla in áit ‘bh’ i litriú na Gaeilge, moladh a tharraing caitheamh anuas agus magadh.
But,seriously, if an Irish ‘bh’ is a ‘v’ sound, why don’t you write it with a ‘v’ ?
Ar an dea-uair, bh Jack Conan agus Chris Farrell, a tháinig isteach in áit O’Mahony agus Aki,agus bhí na hionadaithe ar fheabhas, Farrell go háirithe.
Tá fógraí acu i bh*Foinse* gach seachtain faoi láthair agus tá líon na gcustaiméirí ag fás an t-am ar fad.
Is córas scrúdaithe é Teastas Eorpach na Gaeilge (teg) atá bunaithe ar an bh*Fráma Tagartha Comónta do Mheasúnú Teangacha* (Comhairle na hEorpa, 2001).
Ach meastar go bh'féadfadh sé mí eile ar a laghad a thógáil, sula mbeidh Rialtas nua againn.
Freisin, cruthaíonn sí gur fiú féachaint ar chanóin litríocht oileánda na hÉireann mar fheiniméan ann féin, mar a mholann an t-údar, feiniméan a bh- fuil tionchar nach beag aige.
Ní fiú, mar shampla, a bheith ag caint ar náisiúntacht na gcarachtar i gcás saothair nach bh- fuil suite in áit ar bith faoi leith, ach atá fáthchiallach, osréalach.
Ceann de na bunfhadhbanna ná nach bhfuil aon iniúchadh déanta againn mar phobal lena fháil amach cad fé ndear an ghéirchéim ina bh- fuilimid.
Sábháilteacht na bpaisinéirí an cheist is tábhachtaí i gcónaí a dúirt an comhlacht agus b'ábhar buartha daofa gur bh'éigean roinnt eitiltí a chur ar ceal de bharr cúrsaí aimsire.
Dúirt sé go raibh siad thar a bheith gnóthach ag an Cháisc agus gur bh'éigean do go leor cuairteoirí an pharóiste a fhágáil mar gheall ar easpa loistín.
Thug Bainisteoir na Comhairle Contae le fios don lucht agóide gur bh'éigean eolas na dtionóntaithe a thabhairt d'Uisce Éireann de réir an dlí.
Dúirt sé gur bh'éigean dó cúig obráid is fiche ar an mheán sa bhliain a chur ar ceal le cúig bliana anuas....
Dúirt sí go raibh sé ag tabhairt íde béil di agus í ag tiomáint chuig a teach cónaithe, gur bh'éigean di a carr a stopadh agus go raibh sé iontach ionsaitheach.
Dúirt sé gur deacrachtaí le plódú in Aonad Timpiste agus Éigeandála na hOtharlainne an fáth gur bh'éigean na coinní a chur ar ceal.
D'fhág seo nach rabhthar in ann scorróg úr a chur ar fáil di agus gur bh'éigean í a chur chuig Ionad Altranais mar nach raibh a teach féin foirstineach.
Dúirt sé gur dhó an planda seo oibrithe de chuid na Comhairle Contae agus gur bh'éigean comhar leighis san otharlann a chur ar na hoibrithe sin, dá bharr.
Ní go hannamh do-chítear duine balbh, stalchaighthe, tachtaighthe le focla Laidne agus Gréigise agus dá bh'fhaighbheadh sé an saoghal ní fhéadfadh sé iad to thabhairt thar a sgórnach amach.
Ar uairibh eile do shaoileamar gur bh'amhlaidh do bhí an báire linn amach a's amach acht taisbeánadh dúinn arís nach mar shíltear a bhítear.
Tugtar léargas ar éabhlóid na n-alt a scrío bh an tAthair Peadar agus a foilsíodh in irisí a linne sa chomhfhreagras seo.
Tá na giorrúcháin litrithe seo, chomh maith le glanadh codanna ar nós 'bh', 'mh' agus 'dh' i lár focal (m.sh.