#1523456
Thiocfadh an ‘rádán’ air; is é sin sheangfadh a chorp, d’éireodh sé roicneach fá na pluca agus fána ghrua, agus roimh bhliain bheadh dreach agus fearaíocht seanduine air.
Thiocfadh an ‘rádán’ air; is é sin sheangfadh a chorp, d’éireodh sé roicneach fá na pluca agus fána ghrua, agus roimh bhliain bheadh dreach agus fearaíocht seanduine air.
Tháinig Máire isteach arís agus rinne sí gáire nuair a chonaic sí na pluca dearga a bhí ar an triúr a bhí roimpi.
Bhí a dhá pluc buailte ar a chéile agus fiú agus í ina codladh, ba léir go raibh an dá shúil sáite thiar ina ceann.
Tosaíonn a liopa íochtair ag critheadh, tagann dath geal ar a héadan agus líonann a súile le deora nó go mbriseann siad amach ar na pluca a bhí dearg go dtí anois.
Smaoinigh sí ar a aghaidhín beag, ar a shróinín beag, ar a phluca beaga dearga agus chaoin sí uisce a cinn.
Bíonn rúide mhaith leo ag tús na siúlóide ach roimh i bhfad bíonn siad ag análú go trom agus tagann dath bréa dearg fá na pluca orthu.
D’fhill Iain Geur is a phíopa ina phluc is gach cuma air go raibh sé le leanúint den cheastóireacht.
D’fhéadfainn a bheith ag siúl leis anois.’ D’éalaigh deoir leadránach síos a phluc.
‘Cén fáth, in ainm Chroim?’ Bhí guth Evan ag ardú, agus na focail ag preabadh ina phluc.
Sádh an Ghaeilge chomh fada sin síos do scórnach is tú ar scoil nach bhfuil aon fhocal di i do phluc anois.
Bhí Roy Keane ag gáirí an oiread sin go rabhas imníoch go dtarraingeodh sé matán ina phluc, go mórmhór ós rud é ná baineann sé mórán úsáid as na matáin sin.
Bhí ‘paint face’ uirthi í féin, dath oráiste uirthise agus stríocaí dubha ar chaon phluc aici ar nós tíogair.
Bhí ‘paint face’ uirthi í féin, dath oráiste uirthise agus stríocaí dubha ar chaon phluc aici ar nós tíogair.
Agus, ar ndóigh, mura raibh a fhios agaibh cheana féin, bhí a theanga ina phluc ag Conor McGregor agus é “ag roinnt a rúin” linn ar maidin anseo.
Ar an Astráil a thug sé a aghaidh, agus gan focal de theanga na tíre sin ina phluc.
Thugainn m’aghaidh ar raon na raidhfilí, na targaid le feiscint de dhroim an bharaille fhuair, an stoc le mo phluc, an truicear a tharrac agus pop!
Tá aithne agamsa ar Szirtes agus níl aon fhocal Gaeilge ina phluc aige, mar sin caithfidh gur ag tagairt do leabhar éigin eile a bhí sé.
Dúirt sé – agus ní ag caint ó na fiacla amach a bhí sé, ná ní raibh a theanga ina phluc aige – nárbh fholáir léarscáil an Mheánoirthir a tharraingt as an nua arís!!!
NÍL A FHIOS AGAM an raibh a theanga ina phluc aige nó nach raibh ach is cosúil nach mbeadh ról ar bith ag an bhfile sa stát idéalach a shamhlaigh Platón.
Bhí barúil mhaith freisin aige go raibh banlámh de mo theanga i mo phluc agamsa ag freagairt agus d’eitigh Joe mo chomhairle dá bharr.
Mhothaíteá dáiríre go raibh sé faoi sheachmall éigin, a aird áit eile, cuid dá phluc á méarú idir ordóg is brathadóir.
Bíonn orm mo dhá phluc a bhualadh in éadan a chéile le maitheas ar bith a fháil amach astu seo,’ ar sí ag coimhéad na n-eachtraí béal dorais.
Cheapfainn gur maith siar ina phluc a bhí a theanga ag an té a chuir na ceithre fhocal sin i ndiaidh a chéile – ‘Craobh Peile Nóibhíseach Chiarraí’.
Is iomaí uair a phioc mé mé féin suas ón talamh, mo phluc ag cur fola nó mo chuid brístí stróicthe.
Ní raibh Tadhg ina shuí i gceart gur thit sé thart agus a phluc buailte ar ghualainn Shiobháin.
Tá na huimhreacha ina phluc aige: ‘aon, dó, ceathair’ mar a deir sé liom go húdarásach agus trí rud os a chomhair amach.
Chuaigh sé chun na scoile den chéad uair in aois a cheithre bliana gan focal Béarla ina phluc aige.
Meascán mire mearaí den bluegrass, ceol domhanda agus punc a sheinneann na fir seo agus is minic a dteanga ina bpluc acu agus iad ag cur síos orthu féin nó á gcur féin in iúl ina gcuid amhrán.
Mar sin féin agus an míbhuntáiste le sárú, is maith mar a éiríonn leis agus is é a bhfuil le rá ag na caractaeir agus chan an teanga ina bpluc atá ar aird an léitheora.
Beartaíodh freisin nach gcaithfí an vóta go lár an tsamhraidh seo chugainn nuair a bheadh, mar a dúirt fear seoigh éigin eile, scata turasóirí ag crochadh thart is gan focal Gaeilge ina bpluca acu.
Tuairimí faoi mhúineadh na Gaeilge, foghlaim na Gaeilge, labhairt na Gaeilge, maoiniú na Gaeilge, agus cibé-cén-rud eile na Gaeilge a bhí a nochtadh go tiubh agus go tréan ar feadh an lae agus an deis á tapú ag cainteoirí Gaeilge agus daoine gan focal ina bpluc acu araon cúrsaí teanga na hÉireann a chur ina gceart, mar dhea.
Tuairimí faoi mhúineadh na Gaeilge, foghlaim na Gaeilge, labhairt na Gaeilge, maoiniú na Gaeilge, agus cibé-cén-rud eile na Gaeilge a bhí a nochtadh go tiubh agus go tréan ar feadh an lae agus an deis á tapú ag cainteoirí Gaeilge agus daoine gan focal ina bpluc acu araon cúrsaí teanga na hÉireann a chur ina gceart, mar dhea.
Is éasca a áiteamh mar sin gurbh ó ‘pluc’ na Gaeilge a shíolraigh sloinne Sergeant Pluck, ‘an enormous policeman’ a bhfuil aghaidh ‘fat, red and widespread’air; ‘His cheeks were red and chubby’.
Bhí mná freastail aici a chabhraíodh léi a cuid éadaí a chur uirthi ar maidin agus iad a bhaint tráthnóna, nó dá mbeadh sraoth uirthi thugaidís naipcín póca síoda di, nó dá dteastódh púdar uaithi dá pluca chuiridís púdar uirthi.
Bhí an bhean istigh inti á nochtadh féin, dubh os cionn na súl, luisne dhearg ar na pluca, púdar anuas ar an luisne, agus beoldath dearg na fola ar na liopaí, agus ba í sin an bhean a dhéanfaí di an chuid eile dá saol.
B'fhearr go mbeadh Taoiseach agus Airí Rialtais againn a mbeadh cúpla focal de theanga éigin acu gan trudaireacht agus plobaireacht pluc agus go mbeadh rud éigin seachas cúr úr an bhéil bháin ar sileadh óna gcab.
Ba ghreannmhaire gur thug sé go binbeach faoi Enda dhá bhliain ó shin toisc gur scríobh sé siúd litir chun an Aire Dlí agus Éigirt ag fiosrú faoi chás dlí eile; agus, gan amhras, tá Enda breá sásta an comhar a dhíol leis gan aon lua ar ar dhein sé féin, agus gan imir rua náire ar bith a theacht ina phluca.
Shéid a phluca amach, chrom a bholg ar a bheith ar crith mar a bheadh glóthach ar dhruilire leictreach, d’imigh súil amháin isteach ina chloigeann ionas nach bhféadfadh corr éisc í a phiocadh amach fad is a bhí an ceann eile ina seasamh ar ghas i ngar dom, d’at a ghuaillí go dtína chluasa agus thosnaigh sé ar luascadh anonn is anall i dtreo is gur cheap mé go raibh sé ar tí mé a bhualadh.
Dhein an Gúm ceap magaidh díobh féin nuair a tharraing siad siar Fánaí le Seán Óg Ó Caomhánaigh ar bhonn abairt thall is abhus nach n-ardódh an luisne is lú ar phluca mná rialta faoina caille i bpríobháid a cille féin.
Deir Póilín Ní Chiaráin ar RTÉ RnaG go mbeidh ‘Gaeilgeoirí trína chéile’ faoin scéal is déanaí ó Bhéal Feirste agus, táimid ag glacadh leis, a teanga ina pluc aici agus í á rá.
Is bean í nach raibh focal Gaeilge ina pluc aici ach a thuig cuid mhór de na nósanna traidisiúnta sin a bhain le saol de chineál áirithe atá ag imeacht uainn go mear agus nach bhfuil ar eolas rómhaith ag bunús aos óg na linne seo, cé nach ag fáil locht ar bith orthu atá mé dá bharr sin.
“Cé a d’ith na brioscaí?” – “Níl a fhios agam!” (cé go bhfuil na pluca smeartha le seacláid).
Ach bhí orm an dlúthdhiosca a mhúchadh go tobann nuair a thosaigh Aodh Mac Ruairí ag ceol (“deich mbliana a bhí tú a stóirín, nuair a scairteadh an saol orm féin; ó na flaithis atá mé do chosaint is le bród ag coimhéad gach céim’) mar go raibh mé buartha go mbeadh taisme agam féin leis na deora a bhí ag rith síos mo phluca.
Bhí sé ina shuí go compordach in aice le leaba an othair, mar a bheadh dochtúir ann; é lán le cumhacht lena chóta mór álainn oscailte agus bolgaithe amach aige; nach dána an mhaise dó é; seans gur rud éigin mar sin a cheap an t-othar freisin, é ina luí ansin le luisne an fhiabhrais ar a phluca agus é ag breathnú air ó am go chéile.
Nuair a bhíodh na páistí cócaráilte, gheibheadh na draoithe forc agus scian mhór agus thosaíodh siad ag ithe na bpáistí, na cosa agus na lámha, an fheoil ar an bholg agus sna pluca.
Go deimhin tá sé ríthábhachtach go dtarlódh sé seo ar mhaithe le go dtuigfimis nach cluiche é seo a bhuann tú, mar a mhaígh Arlene Foster lena teanga go daingean ina pluc, 5-0.
Girseach atá inti atá múinte agus galánta ar fad, agus tá mé cinnte go raibh a teanga dingthe go maith ina pluc aici agus í á rá, agus nach raibh sí ag déanamh an rud tipiciúil Meiriceánach sin “tá achan rud níos mó agus níos fearr i dtír s’againne”, ach tchímse go bhfuil sé iontach na rudaí a fheiceann daoine bua iontu.
Abhus, i bPáras, / Ag seasamh le beár Johnny Granville faoin Sacré Coeur, / Trí theanga buailte isteach agam le pluc na dáiríreachta, / Mé oidhre ar Íosa, / Ag ofráil croí adhmaid Cháit / Iompaithe go páipéar anseo.
Srón uirthi nár nocht féitheacha tráth, pluca a chuaigh in iomaíocht le tráta is nach eol dúinn cé a ghéill, is smig a bhféadfaí uachtaráin na hÉireann a ghreanadh uirthi le teann ómóis dá mbeadh an fonn sin orainn.
Ach cá bhfuil na feirmeoirí a chuirfeadh feoil le gach polasaí, na hadhlacóirí a chuirfeadh gach polasaí faoin bhfód, na fiaclóirí a labhródh ó na pluca amach, na búistéirí a chuirfeadh an scian ionainn, na haltraithe a leigheasfadh gach cneá, na fidléirí a bhainfeadh ceol as, na heacnamaithe leis an lámh seo agus leis an lámh eile, na garraíodóirí a bheadh ag potanálaíocht, na bobaidí a bhainfeadh greann asainn, na cócairí a chorródh an pota, na cailleacha dubha a shocródh gach rud go rialta, na siúinéirí a thuigfeadh an t-adhmad, lucht portaigh a thabharfadh treoir go fódúil, na táilliúirí a fhuálfadh suas gach poll, na péintéirí a chuirfeadh dath ar gach cáipéis, na fealsaimh (ach tá ceist fúthu sin)…?