#1597157
Ach threascair an t-ainrialaí Dylan (78) sciar ionadaíoch dá iarchatalóg i mbeart féinscriosach a d’fhág an slua iarrachtín sa dorchadas formhór an ama agus ‘caidé an ceann sin?’ ag dó na geirbe againn.
Ach threascair an t-ainrialaí Dylan (78) sciar ionadaíoch dá iarchatalóg i mbeart féinscriosach a d’fhág an slua iarrachtín sa dorchadas formhór an ama agus ‘caidé an ceann sin?’ ag dó na geirbe againn.
Béiceann ‘seo libh a phaca bastard!’ ar an namhaid agus seasann an fód go dtiteann amach thar an mballa, treascartha ag an saighead fhealltach a sádh ina chroí cróga.
Ní hamháin go bhfuil ceird chrua le foghlaim ag scríbhneoirí seo na Gaeilge ach tá traidisiún treascartha le tógáil acu agus go mion minic teanga le foghlaim toisc gan í a bheith acu ó phréamh.
De thoradh na treascartha fuiltí a fulaingíodh anseo faoi na Túdaraigh agus na Stíobhardaigh (1534 — 1610), faoi phlandáil Chromail (1654) agus Chogadh an Dá Rí (1689-91) agus na péindlíthe ina dhiaidh sin, bhí deireadh in ann do ré na Gaeilge mar theanga riaracháin agus dlí, agus le córas ársa saoithiúlachta na nGael.
Sa chéad véarsa seo a deir sí: “Is iad na prátaí dubha a dhein ár gcomharsana do scaipeadh orainn/do chuir in san poorhouse iad ’s anonn thar na farraigí/I Reilig an tSléibhe atá na céadta acu treascartha/Is uaisle na bhflaitheas go ngabhair a bpáirt.” Ní haon ionadh a léamh sa leabhar eile a d’fhoilsigh Cló Ollscoile Chorcaí an mhí seo, I mBéal an Bháis: The Great Famine and the Language Shift in Nineteenth-Century Ireland leis an Ollamh Emeritus Gearóid Ó Tuathaigh, gur lean titim ar líon na gcainteoirí Gaeilge sna blianta i ndiaidh an Ghorta.
Ina gné dhearfach fhuascailteach, tugann an t-ainm pinn cead raide don fhile dul i mbun spraoi agus treascartha beag beann ar impleachtaí sóisialta, saoirse nach bhfuil ag na ‘settled girls’ nach leomhfadh íol a bhriseadh nó an t-iomlán riabhach a bhlaiseadh (2011: 20–21).
Mar mhacalla ar chleas Synge, roghnaíonn Ó Direáin tús áite a thabhairt don ghuth baineann agus leagann béim ar a bhua chun treascartha, bua as a mbaineann sé féin leas anseo agus ar ball.
Dóbair dom neamhaird a dhéanamh den mhothú aduain a bhraithim ar an mbonn gurb í an tsamhlaíocht atá ag imirt orm, ach nuair a shroichim bearna sa chlaí nochtar crann mór feá ar lár – fathach treascartha agus é ina luí go fann éidreorach ar feadh na talún.
Dúirt sé gur gníomh gan choinne a bhí sa mharú agus nach raibh aon bhaint ag coirpigh eagraithe ná lucht treascartha leis an scéal. Tá comhbhrón curtha in iúl freisin ag an Taoiseach Leo Varadkar, ag an Aire Dlí agus Cirt Charlie Flanagan, Cumann Sháirsintí agus Chigirí an Gharda Síochána, Óglaigh na hÉireann, chomh maith leis na póilíní sa Tuaisceart.
Dúirt an tAire Breisoideachais agus Ardoideachais Simon Harris cé go bhfuil an galar Covid-19 á bhrú faoi chois sa tír seo ag srianta sóisialta agus eacnamaíochta go bhfuil sé i bhfad róluath fós le rá go bhfuil sé treascartha.
Ag dumpáil ar an tSomáil Níl aon rialtas láir sa tSomáil ón mbliain 1991 i leith, ó treascraíodh rialtas Mohammed Siad Barre ag an am agus baineadh leas as an easpa rialtais sin le hacmhainní luachmhara mara na Somáile a ghoid.
Tá ‘Caithréim’ tiomanta do chara ar tháinig trí thaom croí air, nár threascair é: Níor chaill riamh a gháire Is níor chaillis riamh do shuim i ndaoine ná dea-chapaill.
Laochra liteartha eile a bhí tagtha ina áit: Má thionscain an Direánach réabhlóid fhileata sna naoi déag daicheadaí, thionscain oidhrí na réabhlóide sin éirí amach eile sna naoi déag ochtóidí, réablóid a threascair na seandéithe gan trua gan taise.
Maidir le teachtaireacht na filíochta: An tairngreacht chéanna a rinneadh arís agus arís eile sa litríocht pholaitiúil a cumadh i rith chogadh Mheiriceá: is é an rud a thuar na filí – agus, dá réir sin, an rud ar mhaith lena lucht éisteachta a chloisint – go raibh an Bhreatain ar tí a treascartha agus gur ghearr go bhfaigheadh an náisiún Caitliceach na cearta ar ais a baineadh de i 1691.
Maíonn Caoimhín Mac Giolla Léith gur "dathadóireacht le focail a bhíonn ar siúl ag de Paor scaití" agus tá an cumas péintéireachta sin le feiceáil go háirithe sa dán Grá Riabhach: Tá rún dorcha fuilteach taobh thiar de dhath an locha áfach agus tá an leide tughta duinn gur ginmhilleadh b'fhéidir a bhí ar siúl ag an "bhean chabhartha" sa líne "sara mbraithfí a rún treascartha".
An Coimhthíos le Focal Marxach =========== Mar le greann treascartha de, ba dheacair le Margaret Thatcher í féin a shamhlú trí shúile éinne eile mórthimpeall uirthi.
(http://www.jpanafrican.com/docs/vol2no7/2.7_Afro-Paraguayan.pdf) Lonnú Cambacuá Nuair a treascraíodh José Artigas, ceannaire Uragua, i 1820 chuaigh sé ar deoraíocht ó thuaidh go Paragua in éineacht le 250 saighdiúr gorm, idir fhir is mhná.
Is dána mar a threascraíonn sí coinbhinsiúin na haimsire agus gan aon drogall uirthi drúis chollaíochta na mná a chur in iúl, Beagbheann ar amhras daoine beagbheann ar chros na sagart, ar gach ní ach bheith sínte idir tú is an falla.
Tá an t-amhrán truamhéalach as na Déise, ‘Na Prátaí Dubha’ ann mar sin féin: Is iad na prátaí dubha a dhein ár gcomharsana a scaipeadh orainn, Do chuir sa phoorhouse iad is anonn thar farraige, I Reilig an tSléibhe tá na céadta acu treascartha, Is uaisle na bhflaitheas go ngabhaid a bpáirt.