3 August 2020
Rugadh Liam Mac Meanman i Móinín na hEasrach, Gleann Fhinne, Co. Dhún na nGall, in 1913. Bhuaigh sé scoláireacht le freastal ar an Choláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath, áit a ndearna sé staidéar ar an Léann Cheilteach. Bhí Séamus Ó Duilearga mar léachtóir aige agus mhol sé dó in 1933 béaloideas a cheantair féin a chnuasach.
20 July 2020
Ceann de fhothorthaí phaindéim COVID-19 is ea go bhfuil muid mar phobal tar éis eolas a chur ar an-chuid téarmaí teicniúla nach raibh de dhíth orainn roimhe seo. Sa bhlagmhír seo gheobhaimid spléachadh ar thionscadal in DCU a thugann aghaidh ar cheisteanna atá gaolmhar leis seo.
15 June 2020
Seoladh bunachar teangeolaíoch sloinnte Gaeilge le déanaí. Sa bhlagmhír seo gheobhaimid spléachadh air.
29 May 2020
Seoladh leagan úr de shuíomh gréasáin Gaois le gairid. Sa bhlagmhír seo, cuirfimid eolas ar na gnéithe den suíomh ar tháinig athrú orthu agus ar chuid de na háiseanna nua a cuireadh ar fáil.
30 April 2020
Ó am go chéile bíonn ar fhoireann theicniúil Gaois aghaidh a thabhairt ar cheisteanna casta áirithe a réiteach. An tseachtain seo, bheartaíomar léargas a thabhairt ar cheist amháin agus conas a thugamar faoin bhfadhb a thuiscint agus a cheartú.
27 April 2020
Ar an Sceachánach, Cathair Dónall, Co. Chiarraí, ar an 11 Feabhra 1896 a rugadh Tadhg Ó Murchadha. Cainteoirí Gaeilge a bhí sna tuismitheoirí ach Béarla a labhraíodh siad sa bhaile. Ní raibh aon Bhéarla ag an tseanmháthair a bhí béal dorais áfach agus file a bhí in athair Thaidhg; is uaidh a chuala Tadhg scéal Fiannaíochta an chéaduair.
6 April 2020
Déanann Shane Wagy, mac léinn ó Ollscoil Notre Dame, cur síos sa bhlagmhír seo ar an tréimhse a chaith sé ag obair le grúpa taighde Gaois, Fiontar & Scoil na Gaeilge, DCU.
30 March 2020
Rinneadh nuashonrú teicniúil ar Logainm.ie le déanaí a chuireann go mór le hinchuardaitheacht shaibhreas an bhunachair. Mar chuid den fhorbairt seo, a rinneadh ar mhaithe le feidhmiúlacht na n-uirlisí geoshuímh a fheabhsú, cuireadh c.14,000 sráid nua leis an mbunachar agus cuireadh geochód le c.16,000 sráid eile a bhí sa bhunachar cheana.
24 February 2020
Is cúis mhór bhróid agus cheiliúrtha dúinn go bhfuil Meitheal Dúchas cúig bliana ar an bhfód! Sílimid gur fiú agus gur mithid súil a chaitheamh ar dhul chun cinn na hoibre, go háirithe le bliain anuas.
27 January 2020
Spléachadh ar chuid de na nithe a bheas idir lámha ag grúpa taighde Gaois sa bhliain úr 2020.
23 December 2019
I ndúluachair na bliana, ní miste breathnú siar ar ar baineadh amach ar thionscadail Gaois i rith 2019. Is liosta le háireamh an obair eagarthóireachta agus theicniúil a rinneadh, agus is ar éigean a thabharfaidh an gnáth-úsáideoir go leor de faoi deara. Seo thíos cuid de na nithe is suntasaí.
9 December 2019
Is léir don dall go bhfuil easpa ban in ainm.ie agus go deimhin tarraingíodh aird ar an gceist nuair a foilsíodh na beathaí is déanaí ar an suíomh i mí na Samhna: ochtar a bhfuil áit tuillte go maith acu, go cinnte, ach gan bean ina measc.
25 November 2019
Is féidir le cuairteoirí ar www.logainm.ie éisteacht anois le comhaid fuaime atá curtha le 554 logainm i gContae an Dúin. Cuireadh comhaid fuaime i nGaeilge agus i mBéarla le hainmneacha na mbarúntachtaí, na bparóistí dlí agus na mbailte, chomh maith le hainmneacha roinnt gnéithe fisiciúla.
11 November 2019
Sheol Cathal Goan, Cathaoirleach Fhondúireacht Bhéaloideas Éireann, baisc grianghraf as Bailiúchán Grianghraf Chnuasach Bhéaloideas Éireann ar dúchas.ie ag ócáid le linn Oireachtas na Samhna.
7 October 2019
Tá 30 imleabhar nua as an bPríomhbhailiúchán Lámhscríbhinní digitithe, innéacsaithe agus ar fáil ar dúchas.ie anois. Baineann an t-ábhar leis na 1930idí. Seo thíos liosta de na himleabhair, de na bailitheoirí agus de na háiteanna.
23 September 2019
Cé a dhéanfadh dearmad ar bhuaicphointí chraobhchomórtais Chorn an Domhain sa Rugbaí san am a chuaigh thart? Ó phreabchúl déanach Jonny Wilkinson i gcoinne na hAstráile chun Corn Webb Ellis a thabhairt go Sasana den chéad uair in 2003 go dtí bua stairiúil na hAfraice Theas agus in éadan na Nua-Shéalainne i gcraobh na bliana 1995, tá an comórtas tar éis dul i bhfeidhm go mór orainn ó bunaíodh é in 1987. Agus an 9ú heagrán ar siúl an fómhar seo tá lucht leanúna an rugbaí agus go leor eile nach leanann an spórt go dílis ar bís faoin gcoimhlint atá le teacht.
2 September 2019
Córas bainistíochta téarmaíochta is ea Terminologue a úsáidtear chun téarma.ie, an Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge, a bhainistiú. Tá leagan poiblí den chóras nua ar fáil anois, gan aon chostas, ag www.terminologue.org. Cuireann an tseirbhís nua seo ar chumas úsáideoirí bunachair théarmaíochta dá gcuid féin a fhorbairt agus a fhoilsiú.
12 August 2019
Reáchtáiltear an tSeachtain Náisiúnta Oidhreachta i mí Lúnasa chuile bhliain agus is é téama na seachtaine i mbliana ná Caithimh Aimsire - Aimsir Chaite. Is cuid lárnach de shaol an duine iad caithimh aimsire agus ní taise do mhuintir na hÉireann é. Is féidir teacht ar go leor scéalta suimiúla i mBailiúchán na Scol a thugann spléachadh dúinn ar na caithimh aimsire ba choitianta in Éirinn fadó.
15 July 2019
Gach ráithe, cuirtear baisc imleabhar nua as Príomhbhailiúchán Lámhscríbhinní Chnuasach Bhéaloideas Éireann ar fáil. Déantar digitiú agus innéacsú ar an ábhar agus foilsítear ar dúchas.ie é. Sonraítear an t-ábhar nua leis an lipéad ‘NUA’ taobh leis an iontráil.
1 July 2019
Bhí ábhar ceiliúrtha againn le déanaí nuair a rinneadh an 100,000,000ú cuardach ar shuíomh téarma.ie, An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. Cuireadh tús leis an tionscadal seo in 2005 agus tá sé ag dul ó neart go neart ó shin.
This website is not compatible with the Microsoft Internet Explorer web browser. Please use Chrome, Edge, Firefox, Opera, or another modern browser to access the website content.
Contact us at gaois@dcu.ie if you have any questions.